TỪ BẤT CẦN CHỐNG ĐỐI, ĐẾN HY VỌNG ĐỒNG HÀNH: DẤU ẤN CỦA NGƯỜI THẦY THUỐC MẶC QUÂN PHỤC CÔNG AN.

Kỳ II: Lặng thầm giữ lửa sống sau song sắt  

Theo sự giới thiệu của Trung tá, bác sỹ Nguyễn Doãn Tình, tôi tìm đến nhà anh H trú tại phường Thành vinh, tỉnh Nghệ An. Anh H đã từng là phạm nhân/bệnh nhân tại trại giam số 6. Với ánh nhìn xa xăm, anh H chậm rãi kể: “Khi nhập trại số 6, tôi mới phát hiện mình bị nhiễm HIV. Lúc đó mọi thứ kể như đã chấm hết, chỉ còn lại sự suy sụp, tuyệt vọng và bất cần”. Vì thế mà anh H đã nổi loạn, chống đối cán bộ y tế trại giam bằng những chiêu, trò mà chỉ có phạm nhân mới nghĩ ra.

Thế nhưng anh đã bị khuất phục bởi sự thấu hiểu, chia sẻ chân tình nhưng nghiêm khắc của các thầy thuốc trại giam. Hàng ngày, anh H tuân thủ việc uống thuốc ARV đúng giờ, đầy đủ. Thực hiện tốt những hướng dẫn của của cán bộ y tế về phòng, chống HIV. Quan trọng nhất là anh nhận ra: Cuộc đời vẫn còn ở phía trước nếu mình tích cực bước tiếp. Chính vì thế, nên sức khoẻ của anh H vẫn ổn định cho đến khi hết án phạt tù.

Sau 6 năm trở về, hiện sức khoẻ anh H vẫn bình thường, khoẻ mạnh nhờ uống thuốc ARV đều đặn. Được biết nhiều đêm, anh thường hay đến công viên Vườn Hoa Cửa Bắc (phường Thành Vinh, Nghệ An), tìm những “người vật vờ” nơi đây đã từng là đồng bọn. Bằng sự từng trải của mình, anh H nói với họ những điều cần thiết về phòng chống lây nhiễm HIV cho người khác, sự quan trọng của thuốc ARV... Hàng ngày, một góc nhở khiêm tốn dưới chân chung cư Quang Trung, là nơi anh cần mẫn rửa xe máy cho khách. Nhìn vòi nước đang cuốn những bụi bẩn trôi đi, tôi biết anh cũng đang cố gắng xoá đi những vết sẹo cuộc đời mình bằng những việc làm thiết thực, có ích.

Lại nghĩ về trại giam số 6, trong môi trường đặc biệt ấy tưởng chừng chỉ có kỷ luật nghiêm khắc và những bản án dài. Công việc của những thầy thuốc mang quân phục công an thầm lặng, nhưng đầy ý nghĩa. Họ không chỉ cầm ống nghe, phát thuốc, mà còn cầm tay kéo phạm nhân từ vực sâu tuyệt vọng, nâng họ đứng dậy, dần trở lại làm chủ cuộc đời. Nhờ sự gần gũi, sẻ chia ấy, nhiều phạm nhân/bệnh nhân trong đó có anh H mới ổn định tâm lý, hòa nhập với những người khác.

Bên cạnh những thầy thuốc công an, cũng cần phải nhắc đến những phạm nhân/bệnh nhân “tuyên truyền viên đồng đẳng” mà cán bộ y tế trại giam xây dựng. Những phạm nhân/bệnh nhân tiến bộ này, đã hiểu rõ giá trị của việc điều trị ARV và chia sẻ lại cho trại viên khác. Cũng thông qua họ, cán bộ y tế nhanh chóng nắm bắt được diễn biến tâm lý của từng phạm nhân/bệnh nhân: Ai bỏ thuốc, ai có dấu hiệu tiêu cực, ai cần được hỗ trợ thêm… để can thiệp kịp thời. Hàng năm, khi trại giam số 6 tổ chức những buổi “Truyền thông giáo dục HIV”, những người như anh H lại đến đây để kể với các trại viên về “câu chuyện sống chung với HIV” của họ.

Từ những quả cam trong túi y tế đến chiếc bao cao su trong hộp thuốc, từ những ca “cấp cứu trong đêm” đến những buổi tư vấn cho người vợ nơi phòng thăm gặp… tất cả đều là những mảnh ghép nhỏ nhưng bền bỉ, góp phần giữ lửa hy vọng sau song sắt. Kết quả là nhiều năm qua, Trại giam số 6 không có trường hợp nhiễm HIV do lây chéo trong trại, không có phạm nhân/bệnh nhân HIV chuyển sang giai đoạn AIDS. Không ít người mãn hạn tù đã trở về địa phương, tiếp tục điều trị, sống có ích và chủ động phòng, chống lây nhiễm cho cộng đồng.

Trong cuộc chiến phòng, chống HIV/AIDS, bên cạnh những chiến dịch tuyên truyền rầm rộ ngoài xã hội, vẫn có một trận tuyến ít người biết đến. Đứng đầu trận tuyến này là những chiến sĩ Công an nhân dân, vừa là những thầy thuốc phụ trách khám, chữa bệnh cho phạm nhân, trong đó có nhiệm vụ đặc biệt khó khăn: phòng, chống HIV/AIDS trong môi trường giam giữ. Để rồi mỗi ngày trôi qua, sự cố gắng được đền đáp là có thêm một con người biết trân trọng sức khỏe, biết sống có trách nhiệm hơn. Ở đó, dấu ấn của những thầy thuốc mang quân phục công an tại Trại giam số 6 chính là niềm tin: Dù đã nhiễm HIV, nhưng mỗi phạm nhân/bệnh nhân vẫn còn cơ hội để viết lại phần tiếp theo của cuộc đời mình./.