“Ông Bụt” của người nghèo

Bài dự thi “Gương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”

LTS: Ngày 18-8-2025, Ban chấp hành Trung ương Hội CCB Việt Nam đã ban hành Văn bản số 378/CCB-TGPT gửi Hội CCB các tỉnh, thành phố về việc phát động cuộc thi viết gương điển hình tiên tiến trong Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và Phong trào thi đua “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Tác phẩm dự thi thuộc các thể loại: Bài phản ánh, ghi chép, phóng sự, ký, chân dung.

Báo CCB Việt Nam trân trọng đề nghị các CCB và các cộng tác viên, hưởng ứng. Các tác phẩm dự thi đăng trên Báo CCB Việt Nam được hưởng nhuận bút theo quy định và được tổng hợp gửi Ban Tổ chức cuộc thi cấp toàn quốc. Địa chỉ nhận tác phẩm dự thi: Báo Cựu chiến binh Việt Nam, 34 Lý Nam Đế, Hoàn Kiếm, Hà Nội; Email: b.ccbvn@gmail.com. Thời gian nhận tác phẩm dự thi đến hết ngày 19-9-2025.

Trong Lễ tổng kết và trao giải Cuộc thi báo chí “Tỏa sáng hào khí Cách mạng Tháng Tám” được tổ chức vào tối 19-8-2025 tại Hà Nội, nhiều CCB đã có ấn tượng đặc biệt khi các nạn nhân chất độc da cam/dioxin đang được Làng Hữu nghị Việt Nam (thuộc Trung ương Hội CCB Việt Nam) chăm sóc nhận quà tặng trị giá 200 triệu đồng của Ngân hàng SHB và Tập đoàn T&T. Hai doanh nghiệp này thuộc “hệ sinh thái” của doanh nhân Đỗ Quang Hiển, thường gọi là “Bầu Hiển”, người đã được mệnh danh là “Ông Bụt” của người nghèo.

Điều ít biết về “Bầu Hiển”

Tôi quen thân với “Bầu Hiển” từ thập kỷ 90 của thế kỷ trước. Khi đó, ông Hiển mới thành lập Công ty TNHH Công nghệ và Thương mại T&T (gọi tắt là Công ty T&T, nay là Tập đoàn T&T). Công ty của ông lúc đó chuyên kinh doanh các mặt hàng điện tử, điện lạnh, điện gia dụng, thiết bị văn phòng, thiết bị viễn thông của Nhật Bản.

Đang “ăn nên làm ra” thì làn sóng hàng nhập lậu và hàng kém chất lượng nhưng giá cực rẻ đã tạo ra sức ép lớn đến sản phẩm của T&T. Hàng chính hãng nhập về không bán được, nhưng vẫn phải chịu thuế khiến cho T&T vô cùng khó khăn. Thời kỳ cao nhất, nợ thuế của T&T lên tới 7 tỷ đồng, một tờ báo lúc bấy giờ đã đưa Đỗ Quang Hiển lên trang nhất với cái tựa đề đầy chua chát: “Chúa chổm”. Rất may sau đó hải quan và thuế vụ đã xuống tận nơi xác nhận việc nợ thuế của T&T là do hàng còn tồn kho nên đã cho nợ và cũng chỉ một thời gian ngắn, sau khi người tiêu dùng đã bão hòa với hàng kém chất lượng, các cơ quan chức năng siết lại hàng rào nhập khẩu, hàng hóa của T&T đã được giải tỏa và khoản thuế nợ được hoàn trả.

Đỗ Quang Hiển có đặc điểm là “làm nhiều, nói ít”, đó cũng là một trong những bí quyết kinh doanh thành công của ông. Ông âm thầm nghiên cứu, đón bắt nhu cầu thị trường để rồi tung ra những sản phẩm mà thị trường phải chấp nhận. Cuối thập kỷ 90 của thế kỷ trước, đang “hái ra tiền” với những chiếc mô tô, xe máy lắp ráp, Đỗ Quang Hiển lại tập trung tiền đầu tư nhà máy chế tạo xe máy, mô tô. Quả nhiên, chỉ trong thời gian ngắn, các dây chuyền lắp ráp mô tô, xe máy trong nước phải thu hẹp sản xuất, nhưng nhà máy chế tạo của ông lại hoạt động hết công suất vì chất lượng tốt, giá thành hạ.

Đang thành công với việc sản xuất xe máy, ông Hiển lặng lẽ chuyển sang lĩnh vực tài chính-ngân hàng, bất động sản và bóng đá. Chục năm trở lại đây, ông “lấn sân” sang lĩnh vực nông nghiệp, hàng không và đầu tư sản xuất năng lượng sạch. Không chỉ đầu tư trong nước, bầu Hiển còn đầu tư ra nước ngoài. Lĩnh vực nào ông cũng gặt hái được nhiều “trái ngọt” đáng kính nể.

Hiện nay, T&T Group đang là một trong những tập đoàn kinh tế tư nhân đa ngành hàng đầu Việt Nam, với hơn 80.000 cán bộ nhân viên; hơn 200 công ty thành viên, liên doanh, liên kết; hoạt động tập trung vào 7 lĩnh vực kinh doanh cốt lõi, cũng là những ngành trọng yếu của nền kinh tế đất nước, điển hình như tài chính đầu tư; bất động sản; năng lượng sạch; logistics; hạ tầng giao thông, cảng biển, hàng không, nông nghiệp...

Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội (SHB) hiện nằm trong Top 5 ngân hàng TMCP tư nhân lớn nhất Việt Nam với vốn điều lệ 40.657 tỷ đồng. Tính đến ngày 30-6-2025, tổng tài sản của SHB đạt gần 825 nghìn tỷ đồng. Trên thị trường chứng khoán, vốn hoá SHB vượt 3 tỷ USD, cổ phiếu SHB nằm trong nhóm cổ phiếu trụ cột VN30.

Kinh doanh thành công như vậy, nhưng Đỗ Quang Hiển lại khá kín tiếng. Bạn bè của ông làm báo khá đông. Thế nhưng, hễ thấy ai đặt vấn đề phỏng vấn, viết bài là ông lại tìm cách lảng chuyện. Ngay cả lĩnh vực sôi động nhất là bóng đá, “Bầu Hiển” cũng ít xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Có lẽ cũng rất ít người biết rằng, trước khi trở thành một doanh nhân thành đạt, ông bầu của các đội bóng có tên tuổi, Đỗ Quang Hiển đã từng là chiến sĩ. Ông từng rèn luyện qua ba tháng đào tạo sĩ quan dự bị tại Trường Sĩ quan Pháo binh, sau khi tốt nghiệp ngành vật lý của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay là Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội). “Ba tháng làm người chiến sĩ đối với tôi thật ngắn so với cuộc đời nhưng lại có ý nghĩa rất lớn để đến khi bước vào thương trường “thắng không kiêu, bại không nản”. Hiện nay tôi vẫn mang cốt cách của người chiến sĩ”-“Bầu Hiển” tâm sự với tôi như vậy.

Cũng bởi mang bản chất của người chiến sĩ mà cuộc sống của “Bầu Hiển” có những điều giản dị đến khó tin. Vị đại gia này thỉnh thoảng vẫn uống bia hơi vỉa hè với bạn bè và có khi ngồi sau xe máy của một nhân viên.

“Không có nền tảng văn hóa, chúng tôi không thể có thành công”

 Chia sẻ về sự thành công của SHB hay T&T, “Bầu Hiển” không nhận công lao về mình mà nói rằng, ấy là sự tổng hợp của mọi nguồn lực, trong đó nguồn lực lớn nhất là xây dựng thành công nền tảng văn hóa doanh nghiệp với giá trị cốt lõi là tính nhân văn trong hoạt động. “Chúng tôi luôn kinh doanh, thu lợi nhuận trên cơ sở nền tảng văn hóa, tính nhân văn chứ không đạt lợi nhuận bằng mọi giá. Nếu không có nền tảng văn hóa, chúng tôi không thể có những thành công hôm nay”- “Bầu Hiển” khẳng định.

“Bầu Hiển” luôn nói với cán bộ, nhân viên dưới quyền rằng: “Các bạn đừng nghĩ tôi là Chủ tịch mà cứ coi tôi như thành viên trong một gia đình. Ai nhiều tuổi hơn tôi thì làm anh, làm chị; ít tuổi hơn thì làm em, làm cháu. Chúng ta đều có trách nhiệm, tận tâm cống hiến, không phải chỉ cho chúng ta mà cho các thế hệ con cháu sau này, cho cộng đồng và xã hội”.

Có lẽ với cốt cách của người chiến sĩ mà Đỗ Quang Hiển đã luôn cùng các doanh nghiệp trong hệ sinh thái của ông như SHB và T&T Group thường xuyên tài trợ cho các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, chăm sóc người có công và an sinh xã hội. Những hoạt động này bao gồm hỗ trợ xây dựng điểm trường, nhà tình nghĩa cho người nghèo; tu sửa các nghĩa trang liệt sĩ; hỗ trợ nhân dân gặp khó khăn do thiên tai và các chương trình an sinh xã hội khác, với tổng số tiền ủng hộ mỗi năm lên đến hàng trăm tỷ đồng.

Tôi đã được nghe ông Đỗ Quang Hiển chia sẻ với đồng chí Đỗ Văn Chiến - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam về kế hoạch bảo trợ, giúp đỡ các em nhỏ mồ côi, chịu thiệt hại do bão lũ vào tháng 10 năm ngoái ngay sau khi bão số 3 đã gây thiệt hại nặng nề ở các tỉnh phía Bắc nước ta. Doanh nhân Đỗ Quang Hiển bày tỏ: “Thời gian tới, chúng tôi mong muốn được phối hợp với MTTQ Việt Nam nghiên cứu, tìm hiểu thêm các địa bàn vùng sâu, vùng xa hiện nay có những trường học, bệnh viện, những ngôi nhà xuống cấp... để hỗ trợ xây mới, tiếp bước các em học sinh tới trường. Đặc biệt, với các cháu không may bố mẹ mất hoặc bố mẹ không còn sức lao động do ảnh hưởng của bão lũ, các cháu không có người nuôi dưỡng thì chúng tôi sẽ đứng ra bảo trợ, nuôi dưỡng các cháu cho đến khi học đại học”.

Đã nói là làm, từ cuối năm 2024 đến nay, các đoàn công tác của T&T Group, SHB đã phối hợp với MTTQ Việt Nam trực tiếp đến các địa phương khảo sát, lựa chọn các địa chỉ cần hỗ trợ; với mục tiêu giúp người dân, chính quyền các địa phương tái thiết và ổn định cuộc sống sau thiên tai.

Với triết lý “Phát triển doanh nghiệp gắn liền với trách nhiệm xã hội”, 20 năm gần đây, thông qua Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam T&T Group, Ngân hàng SHB và các doanh nghiệp của doanh nhân Đỗ Quang Hiển đã ủng hộ hàng nghìn tỷ đồng để hỗ trợ những người nghèo, người yếu thế trong xã hội; xây dựng nhà đại đoàn kết, xóa nhà tạm, nhà dột nát tại nhiều tỉnh miền núi, biên giới... Cuối năm ngoái, tại Chương trình Phát động ủng hộ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên phạm vi toàn quốc “Mái ấm cho đồng bào tôi”, Ngân hàng SHB đã trao tặng tỉnh Sóc Trăng (cũ) 100 tỷ đồng. Đầu tháng 4 năm nay, đại diện Tập đoàn T&T Group và Ngân hàng SHB đã trao ủng hộ 42 tỷ đồng để xây dựng 700 căn nhà tặng hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu (cũ).

Mới đây, khi làm việc với Ban Biên tập Báo CCB Việt Nam, “Bầu Hiển” đã quyết định tài trợ vàng cho Lễ Tổng kết và trao giải cuộc thi “Tỏa sáng hào khí Cách mạng Tháng Tám”, ủng hộ Làng Hữu nghị Việt Nam thuộc Hội CCB Việt Nam 200 triệu đồng và đề nghị Báo CCB Việt Nam phát hiện các CCB có hoàn cảnh khó khăn để ông được giúp đỡ. “Bầu Hiển” cũng có ý tưởng phối hợp với Báo CCB Việt Nam tổ chức xây dựng, tu bổ các công trình “Đền ơn đáp nghĩa”, chương trình “Nghĩa tình đồng đội” và tiếp tục giúp đỡ các cháu là nạn nhân chất độc da cam/dioxin.