Từ chiến trường đến nghị trường

Gặp các anh hùng quân đội trong Quốc hội

Trong những năm tháng chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đại biểu Quân đội tham gia Quốc hội (QH) đều là đại biểu kiêm nhiệm, thường cơ cấu là những đồng chí đã có nhiều thành tích trong chiến đấu, được nhân dân trong nước và quốc tế biết đến. Từ Khóa I đến Khóa V, đại biểu Quân đội chiếm tỷ lệ từ 6 đến 10% so với tổng số đại biểu Quốc hội (ĐBQH). Riêng QH Khóa VI được nhân dân cả nước bầu ngày 25-4-1976 trong cuộc Tổng tuyển cử bầu QH thống nhất sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng có tỷ lệ ĐBQH là cán bộ Quân đội cao nhất (11,9%).

Từ chiến trường đến nghị trường, các ĐBQH là cán bộ Quân đội đã mang tâm tư, nguyện vọng của cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân và nhân dân địa phương nơi đóng quân tới cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, đồng thời chủ động tích cực đóng góp xây dựng những chủ trương, chính sách liên quan đến vận mệnh quốc gia và sự phát triển của đất nước, nhất là lĩnh vực quốc phòng - an ninh (QP-AN).

QH từ Khóa VII đến Khóa XI vẫn còn khá nhiều đại biểu QH của Quân đội đã tham gia trực tiếp chiến đấu trong chiến tranh giải phóng dân tộc và chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Các đại biểu này mang tính chiến đấu đó vào nghị trường với những phát biểu sắc sảo, sẵn sàng tranh luận, bảo vệ lợi ích chung của quốc gia, dân tộc, lợi ích chính đáng của nhân dân và quyền lợi chính đáng của cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội.

Tại QH, chúng tôi được gặp nhiều Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân là ĐBQH như Trung tướng Phan Thu - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trung tướng Đàm Văn Ngụy - Tư lệnh Quân khu 1, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước - Tư lệnh Quân khu 4, Trung tướng Dương Công Sửu - Phó tư lệnh Quân khu 1, Trung tướng Nguyễn Phúc Thanh - Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần...

Trong các kỳ họp QH và tiếp xúc cử tri, các đồng chí ĐBQH là cán bộ quân đội đều tỏ rõ bản lĩnh của Bộ đội Cụ Hồ, rất cương quyết, thẳng thắn khi thảo luận, tranh luận nhưng lại luôn hòa nhã, ân cần khi gặp gỡ nhân dân.

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước đã từng nói với các phóng viên theo dõi QH rằng: “Đã là đại biểu của nhân dân, do nhân dân tín nhiệm bầu ra thì không thể để mang tiếng là “Nghị gật”.

Đại biểu Quốc hội chuyên trách là sĩ quan quân đội

Từ nhiệm kỳ khoá IX (1992-1997), QH đã chủ động bố trí đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách. Cũng từ Khóa IX, QH thành lập thêm Ủy ban QP-AN có 21 thành viên. Ban đầu chỉ có đồng chí Trung tướng Đặng Quân Thụy - Phó chủ tịch Quốc hội kiêm Chủ nhiệm Ủy ban được bố trí hoạt động chuyên trách, có 3 Phó chủ nhiệm và 17 Ủy viên kiêm nhiệm; trong đó 12 đại biểu Quân đội.

Ngay tại kỳ họp thứ hai, Ủy ban QP-AN đã “trình làng” một bản thuyết trình “Về tình hình và nhiệm vụ quốc phòng, an ninh của đất nước trong thời kỳ đổi mới và một số kiến nghị”. Với lĩnh vực giám sát cũng rất rộng và nhạy cảm, sau thảo luận, Ủy ban đã chọn chuyên đề cần giám sát đầu tiên là tình hình biển đảo, tập trung trước tiên vào quần đảo Trường Sa. Những năm tiếp theo Ủy ban chú trọng đi khảo sát tình hình và giám sát các địa bàn biên giới, biển đảo phía Bắc, phía Nam.

Nhiệm kỳ QH Khóa X (1997-2002), Ủy ban QP-AN có 30 thành viên. Đồng chí Trung tướng Nguyễn Phúc Thanh - Phó chủ tịch Quốc hội kiêm Chủ nhiệm Ủy ban hoạt động chuyên trách; có 2 Phó chủ nhiệm chuyên trách, 1 Phó chủ nhiệm kiêm nhiệm và 26 Ủy viên, trong đó có 20 đại biểu Quân đội .

Từ Khóa XI đến nay, QH chủ động bố trí ngày càng nhiều đại biểu hoạt động chuyên trách ở các cơ quan của Quốc hội. Ủy ban QP-AN của QH cũng được kiện toàn, tăng dần cả số lượng và chất lượng để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban.

Các lĩnh vực hoạt động của Ủy ban QP-AN (nay là Ủy ban QP-AN và Đối ngoại) ngày càng bài bản và phù hợp với chương trình hoạt động của QH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Các dự án luật, pháp lệnh do Ủy ban chủ trì thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý đều được QH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua với số phiếu cao như Luật Sĩ quan quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Biên phòng, Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh động viên công nghiệp,... Hoạt động thẩm tra, giám sát của Ủy ban được thực hiện đúng trình tự, thủ tục và các quy định của pháp luật.

Tiếng nói của CCB trong Quốc hội

Ngoài cán bộ quân đội đương chức, Quốc hội còn có đại biểu là CCB. Các CCB này vẫn phát huy được bản chất Bộ đội Cụ Hồ trong môi trường công tác mới. Điển hình là Chủ tịch QH Lê Quang Đạo.

Tháng 6-1987, tại Kỳ họp thứ nhất, QH Khóa VIII đã bầu Trung tướng CCB Lê Quang Đạo làm Chủ tịch Quốc hội. Trung tướng CCB Lê Quang Đạo đã điều hành hoạt động của Quốc hội với nhiều dấu ấn đổi mới khi số lượng văn bản pháp luật được ban hành nhiều hơn cả số luật của 7 khóa trước cộng lại, trong đó có nhiều luật và bộ luật quan trọng đánh dấu một bước chuyển mình căn bản về cơ chế thị trường. Đặc biệt, việc QH đã thông qua Luật Đầu tư nước ngoài là quyết định dũng cảm bởi ở thời điểm đó. Tinh thần đổi mới còn được thể hiện ở việc mở rộng dân chủ các hoạt động của QH. Báo chí được dự các phiên họp để chuyển đến nhân dân thông tin về hoạt động của cơ quan đại diện mà họ đã bầu ra.

Tại nhiệm kỳ QH Khóa XI, CCB Đỗ Trọng Ngoạn (tỉnh Bắc Giang) đã từng được gọi bằng những danh xưng như: “đại biểu không sợ bị ghét”, “đại biểu “cãi” hăng nhất QH”...

Trong 5 năm làm ĐBQH, CCB Đỗ Trọng Ngoạn đã 12 lần chất vấn Chính phủ, trong đó 5 lần chất vấn Thủ tướng và 7 lần chất vấn các Phó thủ tướng, còn các bộ trưởng và cấp tương đương thì nhiều không kể hết. Một trong những vấn đề nóng bỏng mà ông tham gia nhiều nhất là đấu tranh phòng chống tham nhũng.

Đến nhiệm kỳ khóa XII và khóa XIII, QH lại chứng kiến những phát ngôn ấn tượng của CCB Lê Như Tiến - Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng như: “Nếu chúng ta không chặn đứng và đẩy lùi tham nhũng thì có nguy cơ quốc nạn hạ đo ván quốc sách”; “Mời gọi đầu tư mà cắt điện, cắt nước, dựng rào chặn cổng đối với doanh nghiệp đầu tư, một số người thi hành công vụ còn trắng trợn vòi vĩnh, đòi “lót tay”, “bôi trơn”... Mời gọi đầu tư mà trên rải thảm, dưới rải đinh, nhà đầu tư mặc dù đi trên thảm đỏ nhưng vẫn nhức nhối vì hàng đinh ở dưới”; “Có đại biểu nói cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cao là “tài sản quốc gia”, tuy nhiên biệt thự công, nhà công vụ cũng là tài sản quốc gia, không nên để tài sản quốc gia này chiếm đoạt tài sản quốc gia khác”; “Một số người có chức, có quyền thường tăng tốc tham nhũng để thực hiện chuyến tàu vét cuối cùng trước khi hạ cánh”;... Giờ đây, sau nhiều năm, những phát ngôn đó vẫn còn mang tính thời sự.

Nhiệm kỳ QH Khóa XV (2021-2026), nhiều cử tri và ĐBQH ấn tượng sâu sắc với những phát ngôn ấn tượng của hai đồng chí Phó chủ tịch Hội CCB Việt Nam là ĐBQH ở hai thành phố lớn nhất nước, đó là Trung tướng, Tiến sĩ Khuất Việt Dũng - ĐBQH thuộc đoàn TP. Hà Nội và Thiếu tướng Nguyễn Minh Hoàng - ĐBQH thuộc đoàn TP. Hồ Chí Minh.

Với chuyên môn vững vàng trong lĩnh vực khoa học quân sự và sự am hiểu về pháp luật (Tiến sĩ khoa học quân sự và cử nhân luật), Trung tướng Khuất Việt Dũng đã tham gia tích cực và có hiệu quả các dự án luật liên quan đến QP-AN và khoa học - công nghệ. Đặc biệt, bằng kiến thức, trải nghiệm và tâm huyết của bản thân, ông tích cực đóng góp vào các vấn đề mà cử tri, nhất là các cử tri là CCB đặc biệt quan tâm như xây dựng tiềm lực quốc phòng, an ninh và lực lượng vũ trang nhân dân đủ sức bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia; kết hợp kinh tế với quốc phòng trong công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước; chính sách an sinh xã hội đối với người có công, CCB, đối tượng chính sách, người nghèo, đồng bào dân tộc ít người, vùng đặc biệt khó khăn...

Thiếu tướng Nguyễn Minh Hoàng - Phó chủ tịch Hội CCB Việt Nam, Chủ tịch Hội CCB TP. Hồ Chí Minh tạo ấn tượng đặc biệt với các cử tri, nhất là cử tri là CCB qua các lần chất vấn và phát biểu tại nghị trường. Vào tháng 6-2021, ông Hoàng đã gửi câu hỏi chất vấn đến Bộ trưởng Bộ Công Thương - Nguyễn Hồng Diên về thương mại điện tử. Tại kỳ họp gần đây nhất của QH, khi thảo luận ở tổ về dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí, CCB Nguyễn Minh Hoàng đã đề nghị nghiên cứu kỹ luật hiện hành về chế tài xử lý vi phạm hành chính đối với cán bộ, công chức trong việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe để cán bộ, công chức thực hành việc thực hành tiết kiệm và chống lãng phí.