Thanh Hóa: Phụ huynh bức xúc “tố” nhà trường lạm thu đầu năm học

Từ “trường chuẩn quốc gia” đến... “con nợ”

Theo phản ánh của nhiều phụ huynh tại xã Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa, ngay từ đầu năm học 2025-2026, Trường Mầm non Hậu Lộc đã thông báo thu nhiều khoản tiền với danh nghĩa “xã hội hóa”, “sửa chữa điều hòa”... Thậm chí, có lớp còn vận động phụ huynh “tự nguyện hỗ trợ” để trường thanh toán phần nợ xây dựng khi làm hồ sơ đạt chuẩn quốc gia mức độ 2.

Một phụ huynh bức xúc cho biết: “Chúng tôi được nói rằng trường còn nợ tiền mua sắm thiết bị, sửa phòng học... nên cần phụ huynh chung tay giúp đỡ. Nhưng đây không còn là tự nguyện nữa, vì ai cũng ngại bị đánh giá nếu không đóng”.

Các khoản thu “tự nguyện” được liệt kê khá cụ thể: Hỗ trợ tiền điện, bảo trì, bảo dưỡng điều hòa 100.000 đồng/học sinh/năm; vận động xã hội hóa để trả nợ tiền làm trường chuẩn lên đến hơn 151 triệu đồng - số tiền kêu gọi học sinh toàn trường đóng góp.

Tìm hiểu cho thấy, để được công nhận chuẩn quốc gia mức độ 2, Trường Mầm non Hậu Lộc đã phải đầu tư lớn vào cơ sở vật chất: Tu sửa phòng học, xây dựng khu vui chơi, mua sắm bàn ghế, trang thiết bị dạy học, đồ dùng bán trú... Do ngân sách hạn hẹp, nhiều hạng mục được thực hiện theo hình thức “tạm ứng” hoặc huy động từ xã hội hóa, dẫn đến nợ đọng.

Bà Lê Thị Huề - Hiệu trưởng nhà trường thừa nhận: “Sau khi đạt chuẩn, nhà trường đang phải oằn mình trả nợ. Việc huy động phụ huynh đóng góp là mong muốn chung tay chia sẻ khó khăn với trường”. Tuy nhiên, điều này khiến dư luận đặt câu hỏi: “Vì sao danh hiệu chuẩn quốc gia lại biến trường học thành con nợ?”.

Khi phóng viên Báo CCB Việt Nam liên hệ với lãnh đạo địa phương, ông Trịnh Cao Sơn - Chủ tịch UBND xã Hậu Lộc cho biết: “Xã chưa nắm bắt được nội dung này, đề nghị phóng viên làm việc với Phó chủ tịch phụ trách”. Bà Trần Thị Dịu - Phó chủ tịch UBND xã sau đó khẳng định: “Chúng tôi đã có văn bản yêu cầu dừng tất cả các khoản thu trái quy định. Nếu có việc lợi dụng danh nghĩa đạt chuẩn quốc gia để ép buộc phụ huynh đóng góp, xã sẽ tham mưu xử lý nghiêm theo quy định”.

Thực tế, tình trạng các trường “chạy chuẩn” rồi dẫn đến nợ nần, sau đó tìm cách “hợp thức hóa” bằng các khoản xã hội hóa thu từ phụ huynh, không chỉ riêng ở Hậu Lộc mà đang xuất hiện tại nhiều địa phương khác. Áp lực thành tích khiến danh hiệu “chuẩn quốc gia” - thay vì là niềm tự hào, lại trở thành gánh nặng đè lên vai giáo viên và phụ huynh.

Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin Trường Tiểu học và Trung học cơ sở (TH&THCS) Lương Chí, phường Tĩnh Gia thu tiền xã hội hóa đối với học sinh khối 1, dao động từ 686.000 đến 700.000 đồng/học sinh, để sửa tivi, điều hòa, rèm cửa, bảng và bàn ghế.

Theo phản ánh, đây không phải là đề xuất của Ban đại diện cha mẹ học sinh mà do nhà trường chủ động đưa ra, rồi chia đều mức thu theo số lượng học sinh từng lớp.

Phóng viên Báo CCB Việt Nam đã liên hệ làm việc với bà Nguyễn Thị Thủy - Hiệu trưởng Trường TH&THCS Lương Chí, tuy nhiên, bà Thủy cho biết “đang làm việc với cơ quan công an” nên chưa cung cấp thông tin.

Một lãnh đạo phường Tĩnh Gia khẳng định: “Chúng tôi đã nhận được báo cáo giải trình của Ban giám hiệu nhà trường. Qua xác minh ban đầu, không có việc thu tiền xã hội hóa như mạng xã hội phản ánh. Cơ quan công an đang làm việc để làm rõ vụ việc này”.

Sở Giáo dục yêu cầu xử lý nghiêm nếu để xảy ra lạm thu

Trao đổi với phóng viên Báo CCB Việt Nam, ông Tạ Hồng Lựu - Giám đốc Sở GD&ĐT Thanh Hóa, cho biết: Ngày 9-9, Sở đã ban hành Công văn số 3279/SGDĐT-KHTC hướng dẫn cụ thể các khoản thu trong năm học 2025 - 2026. Tuy nhiên, qua phản ánh của nhân dân và báo chí, vẫn còn cơ sở giáo dục chưa thực hiện nghiêm túc, lợi dụng danh nghĩa Ban đại diện cha mẹ học sinh để thu các khoản trái quy định.

Ông Lựu nhấn mạnh: “Sở nghiêm cấm việc giao cho Ban đại diện cha mẹ học sinh thu tiền thay nhà trường. Mọi khoản vận động tài trợ, viện trợ phải thực hiện đúng quy định tại Thông tư 16/2018/TT-BGDĐT. Hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm toàn diện nếu để xảy ra lạm thu”.

Cũng theo hướng dẫn, các trường cần rà soát, kiểm kê thiết bị, đồ dùng học tập, lập dự toán kinh phí mua sắm, bàn bạc công khai với phụ huynh trước khi thống nhất mức thu. Những khoản nào không được phụ huynh đồng thuận tuyệt đối, không được thu.

Dư luận mong rằng, sau những chỉ đạo kiên quyết của ngành giáo dục, các nhà trường sẽ thực hiện nghiêm túc, đưa việc thu chi trong nhà trường trở lại đúng bản chất - minh bạch, tự nguyện và đúng quy định, để niềm tin của phụ huynh không bị “bào mòn” bởi những khoản đóng góp vô lý.

Báo CCB Việt Nam sẽ tiếp tục theo dõi, phản ánh kết quả xử lý vụ việc này tại Thanh Hóa.