QUỐC TẾ CA - BẢN HÙNG CA BẤT DIỆT CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ LÝ TƯỞNG CỘNG SẢN

Quốc tế ca - Biểu tượng tư tưởng của cách mạng vô sản

Ra đời trong bối cảnh lịch sử đầy biến động sau thất bại đẫm máu của Công xã Paris năm 1871 - cuộc khởi nghĩa vũ trang đầu tiên của giai cấp công nhân chống lại nền chuyên chế tư sản - bài thơ “Quốc tế ca” của Eugène Pottier, một nhà thơ, ca sĩ và công nhân, đồng thời là Ủy viên Hội đồng Công xã, đã trở thành tiếng thét thiêng liêng vang lên từ những đổ nát và đau thương. Đó không chỉ là lời tiễn đưa những người cộng sản ngã xuống, mà còn là bản tuyên ngôn đầy khí phách, đánh thức niềm tin và lòng quả cảm trong trái tim hàng triệu người lao động đang sống trong xiềng xích.

Đến năm 1888, Pierre Degeyter, một công nhân gốc Bỉ sinh sống tại Lille (Pháp), đã phổ nhạc cho bài thơ. Chính sự kết hợp giữa cảm xúc thi ca và giai điệu hào sảng đã làm nên sức sống mãnh liệt cho “Quốc tế ca” - một bản hùng ca đấu tranh vừa bi tráng vừa kiên cường. Những câu hát tưởng chừng giản dị nhưng hàm chứa thông điệp cách mạng sâu sắc:

“Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian!

Vùng lên hỡi ai cực khổ bần hàn!”

Không chỉ là hiệu triệu cho hành động mà còn khơi dậy lòng tự tôn, sự tự giác về vai trò lịch sử của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trong việc kiến tạo một xã hội mới. “Quốc tế ca” đã nhanh chóng vượt khỏi ranh giới nước Pháp để trở thành bài ca chính thức của Quốc tế thứ hai (1889), Quốc tế thứ ba (Quốc tế Cộng sản), và là biểu tượng chung của phong trào công nhân quốc tế trong suốt thế kỷ XX. Tinh thần của bài ca phản ánh trọn vẹn tư tưởng nền tảng của chủ nghĩa Mác - Lênin: Chỉ bằng cách đứng lên đấu tranh giai cấp, giai cấp công nhân mới có thể tự giải phóng khỏi ách bóc lột và xây dựng một xã hội công bằng, bác ái, không còn người bóc lột người.

Từ phương Tây đến phương Đông - Quốc tế ca và cách mạng Việt Nam

Tại Việt Nam, “Quốc tế ca” không chỉ đơn thuần là một bản nhạc vang lên trong các buổi lễ trọng thể của Đảng hay những sự kiện chính trị quan trọng. Đối với những người cộng sản chân chính - đặc biệt là thế hệ những chiến sĩ đầu tiên - bài ca ấy là tuyên ngôn hành động, là lời thề trung thành sắt son với lý tưởng cách mạng vô sản. Giai điệu hùng tráng cùng từng câu chữ trong bài hát như những mũi tên lửa đâm thẳng vào trái tim người chiến sĩ, khơi dậy ý chí đấu tranh, thắp sáng niềm tin vào một thế giới không còn áp bức, bóc lột.

Trên hành trình tìm đường cứu nước đầu thế kỷ XX, Nguyễn Ái Quốc - người thanh niên yêu nước với nỗi đau mất nước và khát vọng giải phóng dân tộc - đã sớm bắt gặp “Quốc tế ca” trong phong trào cộng sản thế giới. Đối với Người, đây không chỉ là một bài hát, mà là biểu tượng của chủ nghĩa Mác - Lênin, là ánh sáng lý luận soi rọi con đường cách mạng. Chính trong âm vang ấy, Người nhận ra rằng giải phóng dân tộc phải gắn liền với giải phóng giai cấp, và chỉ có chủ nghĩa xã hội mới là con đường chân chính để đưa nhân dân thoát khỏi kiếp nô lệ. Từ nhận thức đó, Nguyễn Ái Quốc đã dấn thân vào con đường cách mạng vô sản, kiên định lý tưởng đó trong suốt cuộc đời, để rồi sáng lập ra Đảng Cộng sản Việt Nam - đội tiên phong của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam.

“Quốc tế ca” không chỉ vang vọng trong lý tưởng mà còn len lỏi vào từng bước chân cách mạng. Trong những năm tháng trường kỳ kháng chiến chống thực dân, đế quốc, từ ngục tối Côn Đảo đến chiến khu Việt Bắc, bài ca ấy vẫn vang lên - đôi khi chỉ là một tiếng hát khe khẽ trong đêm, nhưng lại mang sức mạnh bằng trăm vạn quân. Nó là ngọn lửa giữ ấm trái tim người chiến sĩ giữa giá lạnh tù đày, là ánh sáng tinh thần dẫn đường qua muôn trùng gian khổ. Tiếng hát ấy đã tiếp thêm sức mạnh để họ vượt qua tra tấn, đói khát, và những đêm dài không ánh sáng, với niềm tin mãnh liệt rằng: “Thế giới này sẽ thuộc về những người lao động”.

Trải qua bao biến cố, từ chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, đến cuộc Tổng tiến công Mậu Thân vang dội, và cuối cùng là Đại thắng mùa Xuân 1975 giải phóng hoàn toàn miền Nam, mỗi trang sử đều thấp thoáng bóng dáng của lý tưởng “Quốc tế ca”. Nó không chỉ là biểu tượng quốc tế của giai cấp vô sản mà còn là biểu tượng gắn liền với vận mệnh dân tộc Việt Nam – một dân tộc nhỏ bé nhưng kiên cường, dám đứng lên chống lại mọi thế lực xâm lược với ý chí quật cường và khát vọng độc lập, tự do.

Ngày nay, trong công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, “Quốc tế ca” vẫn giữ nguyên giá trị lịch sử và tinh thần. Nó nhắc nhở thế hệ hôm nay về cội nguồn cách mạng, về lý tưởng cao cả mà bao lớp người đi trước đã ngã xuống để bảo vệ. Đó là lời hiệu triệu cho sự đoàn kết, là lời kêu gọi hành động của những người cộng sản trên toàn thế giới, và cũng là lời hứa danh dự mà dân tộc Việt Nam chưa bao giờ lãng quên: Dưới lá cờ Đảng, vì hạnh phúc nhân dân, vì một thế giới công bằng, nhân ái và tiến bộ.

Các thế lực thù địch xuyên tạc “Quốc tế ca” - Một thủ đoạn tinh vi trong chiến lược “diễn biến hòa bình”

Chính bởi giá trị tư tưởng to lớn và ý nghĩa cách mạng sâu sắc, Quốc tế ca ngày nay đã và đang trở thành mục tiêu chống phá của các thế lực thù địch.

Thứ nhất, các thế lực thù địch xuyên tạc nội dung, phủ nhận giá trị lịch sử

Đây là chiêu bài quen thuộc của các thế lực phản động nhằm làm sai lệch nhận thức, phủ định lịch sử cách mạng, và chuyển hóa tư tưởng của quần chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Họ không tấn công trực diện bằng vũ khí, mà dùng ngôn từ, truyền thông, mạng xã hội, để làm mất đi ý nghĩa thiêng liêng của các biểu tượng cách mạng như “Quốc tế ca” và tạo sự mơ hồ, nghi ngờ hoặc khinh thường đối với giá trị cách mạng trong xã hội hiện đại. Các hành vi cụ thể của các thế lực thù địch có thể kể đến như:

Chế giễu, gọi “Quốc tế ca” là lỗi thời, u ám: Các thế lực thù địch gọi đây là “bản nhạc tuyên truyền lỗi thời”, hàm ý rằng nội dung bài hát không còn phù hợp với thời đại mới. Họ còn cho rằng đó là “giai điệu u ám” để đánh vào cảm xúc người nghe, khiến nhiều người có định kiến về thẩm mỹ. Đặc biệt, chúng cho rằng nó là “sản phẩm của một thời đại sai lầm” - trực tiếp phủ định cả thời kỳ cách mạng, đấu tranh giành độc lập. Thực chất của hành vi nêu trên là gieo vào công chúng, đặc biệt là thanh niên, cảm giác rằng bài hát này đã “lỗi thời”, từ đó không còn tôn trọng hoặc không hiểu được ý nghĩa sâu sắc của nó.

Cắt ghép lời ca, tạo bản “chế nhạo”: Các tài khoản mạng xã hội, blog phản động cắt ghép lời ca để làm sai lệch nội dung gốc. Biến bài hát thiêng liêng thành trò đùa, công cụ gây cười phản cảm, khiến người nghe dần đánh mất sự tôn kính cần có với những giá trị lịch sử. Suy cho cùng, âm mưu của chúng là muốn làm mất đi tính thiêng liêng của “Quốc tế ca”, biến một biểu tượng cách mạng thành vật thể giải trí, dẫn đến phản ứng vô cảm hoặc tiêu cực trong công chúng.

Ngụy biện “Quốc tế ca là tiếng gọi bạo lực”, “làm tổn thương hòa bình”: Đây là một hình thức xuyên tạc bản chất giai cấp của bài hát. Chúng cố tình tách bài hát ra khỏi bối cảnh lịch sử của nó và lợi dụng tâm lý yêu chuộng hòa bình, đặc biệt là ở giới trẻ ngày nay, để tạo ra cảm giác phản cảm, xa lánh và hiểu nhầm bản chất tốt đẹp của “Quốc tế ca”.

Lợi dụng truyền thông, giải trí để gây cười phản cảm: Một số chương trình “chế nhạc”, hài kịch… dùng giai điệu của “Quốc tế ca” vào bối cảnh tếu táo, thiếu nghiêm túc. Điều này khiến người nghe tiếp xúc với bài hát trong một tâm thế mất nghiêm túc, mất đi sự thiêng liêng vốn có. Dẫn đến bình thường hóa sự xúc phạm, làm xói mòn nhận thức chính trị - tư tưởng một cách âm thầm.

Thứ hai, các thế lực thù địch thổi phồng tư tưởng “phản kháng”, chia rẽ nội bộ

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tư tưởng tự do cá nhân kiểu phương Tây; mạng xã hội với thông tin hỗn loạn, thiếu kiểm chứng; văn hóa đại chúng đề cao phản kháng, nổi loạn. Các thế lực thù địch sử dụng các chiêu trò, luận điệu xuyên tạc nhằm phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng từ gốc rễ, làm cho một bộ phận công chúng thiếu hiểu biết bị dẫn dắt sai lệch, mất niềm tin vào con đường cách mạng, xa rời lý tưởng cộng sản. Những hành vi cụ thể có thể kể đến như:

“Chuyển hóa biểu tượng thành công cụ chống phá”: Sự chống phá của các thế lực thù địch ngày càng tinh vi, không tấn công một cách lộ liễu mà ngụy trang dưới các hình thức hợp pháp, dân chủ, xã hội dân sự. Họ không chỉ phê phán “Quốc tế ca” như một biểu tượng lỗi thời mà còn lật ngược ý nghĩa của bài hát. Từ lời kêu gọi giải phóng giai cấp, đấu tranh vì công bằng, họ cố tình diễn giải bài hát thành lời kêu gọi bạo loạn, lật đổ; mục đích không phải là “phản biện xã hội” chân chính, mà là gắn tư tưởng cách mạng với bạo lực cực đoan, qua đó bôi nhọ chính nghĩa của chủ nghĩa cộng sản. Đây là thủ đoạn đánh tráo khái niệm, khiến những ai thiếu kiến thức lịch sử hiểu sai bản chất của cách mạng.

Lôi kéo phong trào xã hội dân sự trá hình - Thủ đoạn nguy hiểm: Các thế lực thù địch không hành động đơn độc. Họ thường lợi dụng các tổ chức phi chính phủ, các phong trào “bảo vệ quyền con người”, “nghệ thuật phản kháng”, “tự do biểu đạt” để che giấu mục tiêu thật sự. Trong những hoạt động như vậy, Quốc tế ca bị trích dẫn, hát lại, hoặc lồng ghép vào các video kêu gọi xuống đường biểu tình, chống lại chính quyền hợp pháp. Điều nguy hiểm là các phong trào này thu hút được sự đồng cảm ban đầu từ cộng đồng, nhất là khi chúng gắn với các vấn đề nóng (như môi trường, lao động, dân sinh), từ đó len lỏi tư tưởng phản kháng vào đời sống xã hội.

Thứ ba, các thế lực thù địch thao túng truyền thông, xóa nhòa dấu ấn tư tưởng

Đây là một trong những chiến lược được các thế lực thù địch âm thầm thực hiện. Không tấn công trực diện mà loại bỏ bằng “lãng quên”. Một số nền tảng truyền thông phương Tây đã cố tình “bỏ quên” Quốc tế ca - không đưa vào nội dung giáo dục, tài liệu văn hóa, chương trình truyền hình hoặc sản phẩm truyền thông hướng đến giới trẻ. Điều này không diễn ra ồn ào, công khai, mà rất lặng lẽ, tinh vi, khiến Quốc tế ca - một biểu tượng lớn của cách mạng vô sản - tự nhiên biến mất khỏi nhận thức công chúng, đặc biệt là lớp trẻ. Việc không đề cập, không nhắc lại, không phổ biến cũng là một cách làm lu mờ tư tưởng, xóa dần lịch sử. Đây là thủ đoạn nguy hiểm hơn cả xuyên tạc trực tiếp, vì nó không tạo ra phản ứng mạnh, nhưng lại bào mòn dần nền tảng tư tưởng và ký ức lịch sử.

Truyền thông phương Tây không chỉ “quên” Quốc tế ca mà còn chủ động tô vẽ mô hình xã hội tư bản như lý tưởng tối thượng, bằng các biểu tượng như: Tự do tuyệt đối về cá nhân; thành công vật chất là thước đo giá trị con người; phản biện xã hội được gắn với chống đối chính quyền. Những giá trị này, nếu không được tiếp cận có chọn lọc, dễ khiến công chúng, đặc biệt là giới trẻ ngộ nhận rằng chủ nghĩa tư bản là mô hình duy nhất đúng đắn; coi những tư tưởng cách mạng như Quốc tế ca là lạc hậu, “kém hấp dẫn”; dần xa rời lý tưởng tập thể, tinh thần cống hiến và hy sinh vì cộng đồng.

Suy cho cùng, việc thao túng truyền thông không chỉ đơn thuần là xuyên tạc, mà còn là chiến lược làm lu mờ tư tưởng thông qua việc “bỏ quên có chủ đích” và thay thế giá trị. Mục tiêu sau cùng là: Xóa mờ dần những biểu tượng cách mạng như Quốc tế ca; định hướng thế hệ mới theo hệ tư tưởng xa lạ với truyền thống cách mạng; làm suy yếu nền tảng chính trị - tư tưởng từ bên trong, tạo ra nguy cơ “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong xã hội.

Phải làm gì để bảo vệ bản hùng ca này?

Trong bối cảnh hiện nay, khi toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ, các luồng tư tưởng đa chiều ngày càng dễ dàng lan truyền, đặc biệt là qua không gian mạng. Điều này tạo ra một môi trường tư tưởng phức tạp mà trong đó, giá trị cách mạng, đặc biệt là tinh thần của “Quốc tế ca”, có thể bị xuyên tạc, làm mờ hoặc bị lãng quên.

Mặt trận tư tưởng không chỉ còn đơn thuần là việc bảo vệ một bài hát cách mạng, mà đó còn là việc bảo vệ một nền tảng tư tưởng sâu sắc - chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, và lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Trong cuộc đấu tranh này, các thế lực thù địch có thể sử dụng truyền thông để làm giảm sút niềm tin vào các giá trị này, đồng thời nâng cao giá trị của các hệ tư tưởng khác, chẳng hạn như chủ nghĩa tư bản. Điều này càng làm nổi bật tầm quan trọng của việc bảo vệ và phát huy giá trị của Quốc tế ca trong đời sống xã hội hiện đại.

“Quốc tế ca” không chỉ là một bài hát. Đối với giai cấp công nhân và phong trào cách mạng thế giới, đó là một biểu tượng sống động của sự đấu tranh vô sản toàn cầu, là tiếng gọi của khát vọng giải phóng con người khỏi ách áp bức, bóc lột. Sự xuất hiện của “Quốc tế ca” chính là sự khẳng định mạnh mẽ của lý tưởng xã hội chủ nghĩa, là niềm tin vào một tương lai bình đẳng, không còn phân chia giai cấp, nơi quyền làm chủ và tự do của con người được đảm bảo. Bài hát ấy chứa đựng cả lý tưởng đấu tranh toàn cầu, tinh thần đoàn kết quốc tế, và khát vọng tự do cho tất cả những người lao động trên thế giới.

Việc bảo vệ giá trị của “Quốc tế ca” không chỉ là giữ gìn một tác phẩm âm nhạc cách mạng mà còn là bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam – chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đây là kim chỉ nam cho con đường cách mạng của Việt Nam, và qua đó, việc phát huy giá trị của bài hát này chính là cách để duy trì sự gắn kết giữa thế hệ trẻ với lý tưởng cách mạng.

Để bảo vệ và phát huy giá trị của Quốc tế ca trong bối cảnh toàn cầu hóa, cần thực hiện đồng bộ và quyết liệt các giải pháp. Những giải pháp này không chỉ giúp bảo vệ giá trị tư tưởng, mà còn giúp thế hệ trẻ thấm nhuần tinh thần cách mạng, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, và giữ gìn lý tưởng xã hội chủ nghĩa.

Thứ nhất, đưa Quốc tế ca trở lại đời sống tư tưởng sâu sắc và thiết thực

Tích hợp Quốc tế ca vào giáo dục chính trị và lịch sử Đảng: Để thế hệ trẻ hiểu sâu về “Quốc tế ca” không chỉ là một bài hát mà là một biểu tượng lịch sử quan trọng của cách mạng vô sản, cần đưa bài hát này vào các chương trình giáo dục chính trị, lịch sử Đảng, và các môn học lý luận chính trị từ bậc phổ thông cho đến đại học. Việc giải thích rõ ràng về hoàn cảnh ra đời, ý nghĩa lịch sử và tinh thần đấu tranh mà bài ca mang lại sẽ giúp giới trẻ hiểu rằng đây không phải là một “bản nhạc cũ”, mà là biểu tượng sống động của khát vọng giải phóng và đấu tranh cho lý tưởng xã hội chủ nghĩa.

Giới thiệu Quốc tế ca như một tác phẩm nghệ thuật cách mạng: Không chỉ trong các buổi lễ của Đảng, mà qua các chương trình giáo dục, bài hát này cần phải được truyền tải như một tác phẩm nghệ thuật đầy tính biểu tượng, cảm hứng và sức mạnh đấu tranh.

Thứ hai, phản bác các hành vi xuyên tạc và bôi nhọ Quốc tế ca

Trong bối cảnh không gian mạng phát triển mạnh mẽ như hiện nay, bài hát “Quốc tế ca” đang bị nhiều thế lực thù địch và các đối tượng phản động xuyên tạc, bôi nhọ. Họ lợi dụng tự do ngôn luận để biến tấu bài hát một cách phản cảm và chế giễu tinh thần đấu tranh của giai cấp công nhân. Đây là một nguy cơ lớn vì nó không chỉ làm sai lệch thông tin, mà còn gây nhầm lẫn và mất niềm tin đối với thế hệ trẻ.

Chủ động phản bác các hành vi xuyên tạc: Các cơ quan chức năng và những người có trách nhiệm cần có chính sách phản bác, xử lý nghiêm minh các hành vi xuyên tạc Quốc tế ca, đặc biệt là trên không gian mạng. Những sản phẩm phản biện học thuật, bài viết mang tính logic, sự kiện văn hóa cần được tổ chức để tạo ra những lý luận sắc bén nhằm bảo vệ sự chính xác và giá trị lịch sử của bài ca.

Tạo dựng các sản phẩm phản biện để định hướng dư luận đúng đắn, khẳng định lại giá trị và tầm quan trọng của Quốc tế ca trong tư tưởng cách mạng và lý tưởng xã hội chủ nghĩa.

Thứ Ba, khơi dậy tinh thần Quốc tế ca qua phương tiện truyền thông sáng tạo

Để tiếp cận giới trẻ, cần sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại như phim tài liệu, video ngắn, podcast, mạng xã hội... nhằm truyền tải tinh thần của Quốc tế ca một cách sống động và gần gũi với giới trẻ.

Tổ chức các chương trình nghệ thuật cách mạng, các chiến dịch tuyên truyền lý tưởng sống, trách nhiệm xã hội, có thể sử dụng Quốc tế ca như một phương tiện để khơi dậy lòng tự hào và tinh thần đấu tranh cách mạng. Các chiến dịch này cần phải lồng ghép thông điệp của bài hát vào các chủ đề hiện đại, tạo ra sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa lý tưởng xã hội chủ nghĩa và nhu cầu đổi mới của giới trẻ.

Một bản hùng ca không bao giờ tắt

“Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay” (Câu nói của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại phiên khai mạc Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII của Đảng sáng 26/1/2021) - câu nói của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng không chỉ khẳng định thành quả của cách mạng, mà còn là lời nhắc nhở rằng chúng ta không được quên cội nguồn: chính lý tưởng cộng sản, chính Quốc tế ca và tư tưởng Mác - Lênin đã khai sinh nên một nước Việt Nam độc lập, tự do, có chủ quyền, có Đảng dẫn đường.

Khi còn những người cộng sản chân chính, còn những trái tim nhiệt huyết vì nhân dân, vì lý tưởng cao đẹp, thì bản hùng ca ấy sẽ không bao giờ tắt. Trong trái tim mỗi đảng viên, mỗi người yêu nước, tiếng hát “Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian...” vẫn sẽ vang vọng như một lời hiệu triệu trường tồn, bất diệt.

Quốc tế ca không chết. Nó sống trong lý tưởng của Đảng, trong những công trình xây dựng đất nước hôm nay, trong từng trái tim vẫn giữ vững niềm tin vào con đường xã hội chủ nghĩa. Việc các thế lực thù địch tìm cách xóa nhòa, xuyên tạc Quốc tế ca không thể làm lu mờ chân lý lịch sử: chủ nghĩa Mác - Lênin và lý tưởng cộng sản là ngọn đèn soi sáng con đường phát triển của Việt Nam.

Bảo vệ Quốc tế ca, hiểu đúng và trân trọng nó - chính là góp phần bảo vệ bản chất cách mạng, kiên định với lý tưởng Đảng đã chọn, để tiếng hát ấy mãi là khúc quân hành bất diệt trên con đường đi tới tương lai.

Đại tá Vũ Duy Hải, Chính ủy Trường Sĩ quan Thông tin