Mang theo câu hỏi này, chúng tôi đã len lỏi trong dòng người đi “chợ” đồ chơi trẻ em trên nhiều đường phố, cửa hàng ở Thủ đô-một trong những gương mặt điển hình của “chợ” quà Tết Trung thu của cả nước. Phải nói ngay rằng, có chút ngỡ ngàng trong mỗi chúng tôi. Những năm trước, cứ nói đến Tết Trung thu, người ta nhắm mắt cũng nói “trúng phóc” ngay về thị trường Tết Trung thu nước ta với bạt ngàn các loại đồ chơi “Tàu”, với các loại đao kiếm, sung phun nước, súng bắn đạn hạt nhựa, súng phát tia la de… bạo lực và gây nguy hiểm cho con người; các loại đồ chơi có chất gây hại cho sức khỏe đạo đức, thẩm mỹ… Ấy vậy mà năm nay, thị trường đồ chơi Trung thu cho trẻ em đã có nhiều thay đổi. “Đã có sự lành mạnh hóa khá rõ, hàng Việt lên ngôi trong thị trường đồ chơi Trung thu năm nay” như nhận xét của rất nhiều người trong dòng người đi “chợ” đồ chơi Trung thu cùng chúng tôi.
Nhận xét ấy không phải võ đoán, một chiều. Trên các phố phường, nhất là tại các phố Hàng Mã, Hàng Lược, Lương Văn Can- trung tâm buôn bán các loại đồ chơi trẻ em ở Hà Nội, có thể thấy rõ, các mặt hàng đồ chơi trẻ em nguồn gốc nội địa như đèn ông sao, đèn lồng, mặt nạ, đầu sư tử, đèn kéo quân, trống bỏi với nhiều chủng loại, mẫu mã, kích thước gắn với chủ đề tình yêu quê hương đất nước, với hình ảnh anh bộ đội, cờ đỏ sao vàng, ngọn hải đăng, cột cờ Trường Sa, Hoàng Sa; hình tượng nhân vật chú Tễu, các sản phẩm hình tượng con trâu, cá chép với hình ảnh đồng lúa quê hương đậm đà chất Việt có phần lấn át các loại sản phẩm từ bên kia biên giới. Có các đồ chơi phục vụ nhu cầu hóa trang như râu giả, tóc giả, mắt kính nhựa, bờm tai thỏ… Hình thức, mẫu mã các loại sản phẩm này khá bắt mắt, sờ tay thấy cứng cáp hơn nhiều loại sản phẩm trong nước của các năm trước mới biết, các nhà sản xuất đồ chơi trong nước đã có “rút kinh nghiệm”, đã cải tiến mẫu mã, đã đầu tư nhiều hơn cho sản xuất các loại đồ chơi để tiến lên làm chủ chính thị trường ở trong nước, không còn phó mặc cho hàng ngoại như trước. Chị Hồng Thu bán đồ chơi đầu phố Hàng Mã vừa thoăn thoắt gói hàng cho khách vừa bộc bạch: “Năm nay, hàng Việt nhiều, đẹp và giá hợp túi tiền dân mình lắm chị ạ!”. Thấy chị thoải mái, chúng tôi tìm hiểu luôn giá các loại đồ chơi treo trên các móc giá. Đây, đèn lồng nhỏ từ 20-30 nghìn đồng, đèn lồng cỡ lớn từ 50-120 nghìn đồng; trống bỏi từ 40-125 nghìn đồng; đầu sư tử cho các bé đội múa có giá 850 nghìn đến trên triệu đồng… Chị Thu chỉ tay giới thiệu các loại đồ chơi chạy pin, có đèn, có nhạc, các loại rô bốt, ô tô điều khiển khác có giá từ vài trăm nghìn đến tiền triệu: “Em bán hàng bình dân có, hàng cao cấp có. Năm nay, khách chỉ hỏi mua hàng trong nước, mấy thứ đồ chơi ngoại nhập ế quá chị ạ!”. Nhìn sang các cửa hàng xung quanh, thấy các bậc phụ huynh dắt con đi chợ Trung thu cũng đang hí húi chọn đèn ông sao, trống bỏi, tuy nhiên cũng có một cậu bé đang nằng nặc đòi mua chiếc ô tô có điều khiển. Tết Trung thu, người lớn chơi đèn ông sao, trống bỏi, trẻ con chơi ô tô có điều khiển, kể cũng vui.
Trung thu năm nay, các loại đồ chơi nội lên ngôi, xuất phát từ nhận thức của người tiêu dùng. Từ lòng yêu nước nên hướng con trẻ đến hình tượng cờ đỏ sao vàng, đến ngọn hải đăng Trường Sa, Hoàng Sa; đến đèn ông sao giấy bóng kính… Từ thực tế nhiều năm qua, người tiêu dùng đã không thấy thiện cảm và cảnh giác cao với đồ chơi ngoại nhập nhiều chất bạo lực, nhiều nguy cơ độc hại trong từng sản phẩm. Tuy nhiên, một phần rất quan trọng để hàng nội năm nay lên ngôi còn có sự tác động lớn của các cơ quan chức năng, nhất là Hải quan, Quản lý thị trường từ biên giới về sâu trong nội địa đã ngăn chặn, thu giữ nhiều chuyến hàng đồ chơi chứa chất độc hại, các loại đồ chơi có tính bạo lực. Nói hàng nội lên ngôi, nhưng không thể chủ quan, lẫn trong các mặt hàng xanh đỏ đẹp đẽ kia còn không ít các súng phun nước, gươm đao nhựa; nhiều loại đồ chơi nhập lậu từ bên kia biên giới về nhưng lại dán mác Việt Nam… chỉ cần lực lượng chức năng đi qua là nó lại lập tức được rao bán cho khách hàng. Tuy nhiên, nhìn chung lại có thể thấy, đồ chơi Việt năm nay lên ngôi, mang sự an toàn và niềm vui đến cho trẻ em trong dịp Trung thu này.
THANH HUYỀN