Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ”. Lời căn dặn của Người là sự tôn vinh cao quý, đồng thời là phương châm hành động, là kim chỉ nam cho mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta đối với công tác phụ nữ trong suốt gần một thế kỷ qua.
Ngày 20-10-1930, Hội Phụ nữ phản đế Việt Nam - tổ chức tiền thân của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam - chính thức được thành lập. Từ dấu mốc lịch sử ấy, suốt 95 năm qua, phụ nữ Việt Nam đã cùng toàn dân tộc viết nên những trang sử hào hùng, kiên trung và rực rỡ, từ những năm tháng đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, cho đến công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển hôm nay.
Trong mọi giai đoạn của cách mạng, phụ nữ Việt Nam luôn là lực lượng nòng cốt, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ là những người mẹ, người vợ, người chiến sĩ, người lao động - âm thầm, bền bỉ, hy sinh, cống hiến vì độc lập, tự do và hạnh phúc của nhân dân.
Từ bình đẳng đến phát triển
Ngay từ bản Hiến pháp năm 1946 - Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - quyền bình đẳng giữa nam và nữ đã được khẳng định rõ: “Đàn bà ngang quyền đàn ông về mọi phương diện”. Đó là bước tiến về nhận thức và thể chế xã hội, đặt nền móng cho tiến trình giải phóng phụ nữ, khẳng định vai trò, địa vị và quyền năng của họ trong mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Trải qua từng thời kỳ, Đảng ta luôn xác định công tác phụ nữ là một bộ phận quan trọng trong chiến lược phát triển con người, là yếu tố quyết định chất lượng nguồn nhân lực và sức mạnh tổng hợp của đất nước. Nghị quyết số 11-NQ/TW của Bộ Chính trị (năm 2007) về “Công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” đã nhấn mạnh yêu cầu phát huy vai trò, tiềm năng, sức sáng tạo của phụ nữ; thực hiện bình đẳng giới thực chất; chăm lo đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nữ. Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 đặt ra những mục tiêu cụ thể nhằm nâng cao quyền năng kinh tế, chính trị, xã hội của phụ nữ; tăng tỷ lệ nữ lãnh đạo trong hệ thống chính trị, trong doanh nghiệp, cũng như trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, quốc phòng, an ninh. Luật Bình đẳng giới (2006) và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (2007, sửa đổi 2022) là nền tảng pháp lý vững chắc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, khuyến khích họ tham gia tích cực vào đời sống xã hội, khẳng định vị thế trong gia đình và cộng đồng.
Cùng với đó, nhiều chương trình quốc gia được triển khai sâu rộng như: “Thúc đẩy quyền năng kinh tế của phụ nữ”, “Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo”, “An toàn cho phụ nữ và trẻ em” hay “Phát triển phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và miền núi”... đã tạo cơ hội, điều kiện để hàng triệu phụ nữ vươn lên, thoát nghèo bền vững, khẳng định giá trị bản thân và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung.
Nhờ đường lối đúng đắn ấy, ngày nay, phụ nữ Việt Nam chiếm hơn 48% lực lượng lao động xã hội; hơn 30% đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp là nữ; hàng triệu phụ nữ giữ trọng trách trong Đảng, Nhà nước, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang và các tổ chức xã hội.
Từ chiến trường đến thời bình
Nếu trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc, hình ảnh người phụ nữ Việt Nam được khắc sâu trong lòng nhân dân với bốn phẩm chất “Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang”, thì trong thời bình, họ lại tiếp tục khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và lòng nhân ái trên mặt trận mới - mặt trận phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa, bảo vệ môi trường và chăm lo an sinh xã hội.
Trong đội ngũ ấy, có nhiều tấm gương tiêu biểu là phụ nữ CCB - những người từng trải qua bom đạn, hy sinh tuổi xuân cho Tổ quốc, nay tiếp tục mang tinh thần Bộ đội Cụ Hồ vào công cuộc đổi mới.
Một trong những tấm gương điển hình tiêu biểu là doanh nhân - CCB Nguyễn Thị Bảo Hiền - Tổng Thư ký, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Doanh nhân CCB Việt Nam, Phó chủ tịch Hiệp hội Nữ Doanh nhân Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hiền Lê. Từ một người lính trở về thời bình, bà Hiền đã từng bước gây dựng nên một tập đoàn kinh tế tư nhân lớn mạnh, hoạt động đa ngành: Xử lý chất thải công nghiệp, luyện cán thép, sản xuất linh kiện điện tử công nghiệp phụ trợ, bao bì công nghiệp và nông nghiệp xuất khẩu. Các nhà máy của Tập đoàn Hiền Lê được đầu tư đồng bộ, ứng dụng công nghệ tiên tiến, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Năm 2024, bất chấp bối cảnh thị trường còn nhiều biến động, Tập đoàn Hiền Lê vẫn ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng với hàng trăm tỷ đồng doanh thu, tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động, trong đó phần lớn là con em CCB và bộ đội xuất ngũ. Tập đoàn còn tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, an sinh xã hội: Hỗ trợ các gia đình chính sách, trao học bổng cho học sinh nghèo, đóng góp cho quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”, “Vì biển đảo quê hương”.
Trong ký ức của người dân Đà Nẵng, cái tên Nguyễn Vũ Minh Nguyệt - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân - là biểu tượng của lòng quả cảm và đức hy sinh. Từ năm 13 tuổi, cô gái nhỏ ở vùng Sơn Viên đã cầm súng chiến đấu, từng “vào sinh ra tử” nơi tuyến lửa Nông Sơn. Trận Khe Canh, Núi Chúa - nơi bà từng chỉ huy tiêu diệt một trung đội biệt kích Mỹ - ngụy, vẫn in đậm dấu ấn của người nữ chiến sĩ gan dạ. Khi hòa bình lập lại, người nữ Anh hùng năm xưa không chọn nghỉ ngơi mà tiếp tục “ra trận” trên mặt trận mới - mặt trận xây dựng và phụng sự xã hội. Trong vai trò Phó viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân TP. Đà Nẵng, bà luôn giữ vững bản lĩnh, liêm chính, tận tụy với công việc, góp phần xây dựng nền tư pháp công minh, nghiêm minh. Sau khi nghỉ hưu, bà Minh Nguyệt tiếp tục cống hiến bằng cách thành lập Văn phòng công chứng Bảo Nguyệt, tạo việc làm cho nhiều người, trong đó có con em CCB - những người cùng bà chia sẻ lý tưởng “sống để cống hiến, chứ không chỉ để hưởng thụ”. Hơn thế, mỗi năm, bà dành hàng trăm triệu đồng cho công tác thiện nguyện: Trợ giúp học sinh nghèo, hỗ trợ thương binh, gia đình chính sách, tặng nhà tình nghĩa, tôn tạo nghĩa trang liệt sĩ... Với bà, hành động nhân đạo là lời tri ân thầm lặng gửi tới đồng đội đã ngã xuống.
Thượng tá Lê Thị Hằng - Giám đốc Trung tâm C4, Viện Hàng không Vũ trụ Viettel, là gương mặt tiêu biểu của phụ nữ Việt Nam trong kỷ nguyên khoa học - công nghệ hiện đại. Ở tuổi 40, chị vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, trở thành biểu tượng của ý chí, khát vọng vươn lên và cống hiến của thế hệ phụ nữ Việt Nam hôm nay. Trải qua nhiều vị trí nghiên cứu, Thượng tá Lê Thị Hằng cùng đồng đội đã dấn thân vào lĩnh vực công nghệ quốc phòng công nghệ cao - nơi từng được xem là “vùng đất của nam giới”. Chị dẫn dắt Trung tâm C4 nghiên cứu, thiết kế và chế tạo nhiều hệ thống vũ khí, khí tài hiện đại, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp hiện đại hóa quân đội nhân dân Việt Nam. Các sản phẩm do chị và đồng đội tạo ra đã được trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng Việt Nam 2024, diễu hành tại Quảng trường Ba Đình ngày 2-9-2025. Với hàng loạt phần thưởng cao quý: Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quân và đặc biệt là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, chị Lê Thị Hằng không chỉ khẳng định năng lực của phụ nữ trong lĩnh vực khoa học - kỹ thuật, mà còn truyền cảm hứng cho lớp trẻ, nhất là nữ sinh Việt Nam, dám dấn thân, dám mơ ước và dám cống hiến.
Những người phụ nữ ấy, dù ở vị trí nào, đều là minh chứng sống động cho sự tiếp nối truyền thống hào hùng, là biểu tượng của nghị lực, lòng nhân ái và khát vọng cống hiến của phụ nữ Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
Tiềm năng, trách nhiệm và khát vọng cống hiến
Bước vào thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng và cách mạng công nghiệp 4.0, phụ nữ Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội mới nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức: Sự phân hóa giàu nghèo, khoảng cách vùng miền, định kiến giới tiềm ẩn, sức ép công việc và gia đình. Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước ta tiếp tục khẳng định: “Bảo đảm thực chất quyền bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện và phát huy vai trò của mình trong gia đình, xã hội và đất nước”.
Các chương trình, đề án hỗ trợ phụ nữ được triển khai ngày càng toàn diện, từ giáo dục, y tế, khởi nghiệp đến chuyển đổi số, nông nghiệp sạch, công nghệ cao. Đặc biệt, Đề án “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2021-2030” đã giúp hàng trăm nghìn chị em hiện thực hóa ước mơ làm chủ kinh tế, phát triển doanh nghiệp, hợp tác xã, mô hình sản xuất, tạo việc làm cho lao động địa phương.
Trong lĩnh vực chính trị, số lượng cán bộ nữ giữ trọng trách trong bộ máy Đảng, chính quyền các cấp ngày càng tăng. Trong lĩnh vực khoa học, giáo dục, văn hóa, y tế, hàng nghìn nhà khoa học nữ đang miệt mài nghiên cứu, sáng tạo, mang lại những công trình có giá trị thực tiễn cao, đóng góp cho nền tri thức và sự phát triển bền vững của đất nước.
Kỷ niệm 95 năm Ngày Phụ nữ Việt Nam vừa là dịp để tôn vinh, tri ân công lao to lớn của các thế hệ phụ nữ Việt Nam, vừa là thời điểm để khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm và khát vọng vươn lên của phụ nữ trong thời kỳ mới. Từ những phụ nữ “Ba đảm đang” trong chiến tranh đến những phụ nữ “khởi nghiệp sáng tạo” trong thời bình - tất cả đều chung một mạch nguồn: Lòng yêu nước, đức hy sinh và ý chí không ngừng vươn lên.