CCB Trần Gia Bảo bên địa chỉ nhà đất ở 762 Xô Viết Nghệ Tĩnh (nay là địa chỉ đường Bình Quới, phường 27, quận Bình Thạnh).
Sau ngày giải phóng 30-4-1975, Cơ sở đông lạnh Viễn Đông (cũ) tọa lạc tại 762 Xô Viết Nghệ Tĩnh được Nhà nước trưng thu và Xí nghiệp cơ khí Thanh Đa cũng nằm tại địa chỉ này cũng được quốc hữu hóa. Sau đó, hai tài sản này được giao cho Công ty Phân bón miền Nam và Sở Thủy sản thành phố quản lý, sử dụng nhưng không hiểu bằng cách nào, sau này hàng nghìn mét vuông đất công đã bị thành đất tư…?”
“Đất công” … biến thành “đất ông”?
Trong đơn gửi về Báo CCB Việt Nam, CCB Trần Gia Bảo phản ánh: Ông Đào Anh Kiệt và Đỗ Phi Hùng - nguyên Phó giám đốc Sở Địa chính nhà đất T.P Hồ Chí Minh có dấu hiệu “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước” tại số nhà 762 Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường 27, quận Bình Thạnh, T.P Hồ Chí Minh, dẫn đến Nhà nước thất thoát tài sản nhiều chục tỷ đồng.
Theo ông Bảo, khu đất 762 Xô Viết Nghệ Tĩnh có nguồn gốc như sau: Từ năm 1958 đến 1968, khu nhà đất có diện tích 11.585m2 do bà Võ Thị Nhe, sinh năm 1894 sở hữu. Từ năm 1968 đến trước 1975, ông Võ Hồng Nho (sinh năm 1919) - cháu của cụ Nhe sử dụng theo Tờ chúc ngôn cụ Nhe lập ngày 20-11-1968.
Sau năm 1975, Nhà nước trưng thu nhà đất tại mặt tiền đường 762 Xô Viết Nghệ Tĩnh do Cơ sở đông lạnh Viễn Đông (cũ) quản lý, sử dụng trước đó và giao cho Sở Thủy sản thành phố quản lý.
Đồng thời, cũng tại địa chỉ này phía trong là Xí nghiệp cơ khí Thanh Đa của ông Võ Hồng Nho cũng được quốc hữu hóa và giao cho Công ty Phân bón miền Nam quản lý xí nghiệp theo chế độ quốc doanh.
Như vậy, có thể hiểu toàn bộ Cơ sở đông lạnh Viễn Đông (cũ) và Xí nghiệp cơ khí Thanh Đa đã được Nhà nước giao cho Công ty Phân bón miền Nam và Sở Thủy sản TP. Hồ Chí Minh quản lý, sử dụng sau khi tiến hành trưng thu và quốc hữu hóa.
Tuy nhiên, không biết quá trình quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước giao cho hai đơn vị nêu trên có được hai đơn vị này quản lý, thực hiện đúng quy định pháp luật qua từng thời kỳ hay không? Nhưng có thể thấy rõ vào thời điểm những năm 80 của thế kỷ trước, thực hiện Chỉ thị 299/TTg của Thủ tướng Chính phủ về công tác đo đạc, phân hạng và đăng ký ruộng đất trong cả nước, tài sản (nhà/đất) Nhà nước giao cho Công ty Phân bón miền Nam và Sở Thủy sản quản lý có một phần lại được ông Võ Hồng Nho kê khai, đứng tên?
Theo đó, tài liệu 299/TTg (Bản đồ 299) thể hiện Xí nghiệp cơ khí Thanh Đa đăng ký sử dụng 6.100m2, bao gồm các thửa 194, thửa 195, thửa 213 và thửa 221 thuộc tờ bản đồ duy nhất phường 27. Ông Võ Hồng Nho đăng ký sử dụng 4.095m2, bao gồm các thửa 192, 193, 196, 197 và 198, thuộc Tờ bản đồ duy nhất phường 27.
Đáng chú ý, 4.095m2 đất ông Nho kê khai nếu xét về pháp lý khi thực hiện theo Chỉ thị 299, cơ sở Đông lạnh Viễn Đông và Cơ khí Thanh Đa đã bị trưng thu và quốc hữu hóa để giao lại cho Sở Thủy sản thành phố và Công ty Phân bón miền Nam quản lý thì hai đơn vị này phải là đơn vị đứng ra kê khai, nhưng tại sao lại để ông Nho đứng tên kê khai với diện tích lớn như vậy là một dấu hỏi lớn cần được làm rõ?
Theo Báo cáo số 817/BC-TNMT ngày 4-8-2017 của Phòng TNMT quận Bình Thạch, cho thấy: số diện tích ông Nho kê khai bao gồm cả đất thổ cư và đất khác. Cụ thể, ông Nho kê khai thể hiện ở Tài liệu 299/TTg như sau: “Ông Võ Hồng nho đăng ký các thửa: 192 (diện tích 242m2, loại đất: T), thửa 193 (diện tích 697m2, loại đất: T), thửa 196 (diện tích 288m2, loại đất: T), thửa 197 (diện tích 2.000m2, loại đất: Q) và thửa 198 (diện tích 868m2, loại đất: HgĐb) với tổng diện tích: 4.095m2, thuộc Tờ bản đồ duy nhất phường 27”.
Dấu hiệu thất thoát tài sản nhà nước
Trong khi đó, tại Quyết định 181/QĐ-UB ngày 4-7-1988 của UBND T.P Hồ Chí Minh quyết định giải quyết khiếu nại của ông Võ Hồng Nho (cư ngụ tại số 762 đường Xô Viết Nghệ Tĩnh), cho thấy UBND T.P Hồ Chí Minh đã giải quyết như sau:
Điều I: Giải quyết tồn tại cơ sở Cơ khí Thanh Đa (cũ) và thực hiện Quyết định 1579/QĐ-UB ngày 11-9-1979 của UBND thành phố như sau:
1/ Công ty Phân bón miền Nam giao trả lại cho ông Võ Hồng Nho – nguyên là chủ cơ sở Cơ khí Thanh Đa (cũ) các loại tài sản sau:
a) Số thiết bị máy móc của Cơ sở cơ khí Thanh Đa nay xét thấy không cần thiết đưa vào danh sách tài sản mà Nhà nước cần trưng mua (theo Quyết định số 1579/QĐ-UB ngày 11-9-1979;
b) Số sắt phế thải của cơ sở Thanh Đa (cũ) hiện còn lại để tại bãi xí nghiệp;
c) Trị giá số tài sản hoàn trả cho đương sự phải trừ vào trị giá tài sản chung của cơ sở Cơ khí Thanh Đa (cũ) theo giá gốc. Công ty Phân bón miền Nam chịu trách nhiệm làm thủ tục thanh toán dứt điểm 1 lần số tiền trưng mua tài sản còn thiếu lại theo trị giá trưng mua cho đương sự theo thể thức hiện hành;
2/ Đường giao thông nối từ đường Xô Viết Nghệ Tĩnh kéo dài đến bờ sông (nằm trong khuôn viên của Xí nghiệp Cơ khí Thanh Đa), nay giao lại chính quyền địa phương (UBND quận Bình Thạnh) quản lý và sử dụng làm trục đường giao thông công cộng.
3/ Căn nhà cạnh khuôn viên cơ sở Cơ khí Thanh Đa hiện do ông Trần Đởm - cán bộ Công ty Phân bón miền Nam đang ở, giao Sở Quản lý Nhà đất thành phố xác định rõ chủ quyền sở hữu tài sản ngôi nhà này và trình UBND thành phố dự án xử lý.
Điều II: - Giải quyết tồn tại cơ sở Đông lạnh Viễn Đông (cũ) ở số 762 đường Xô Viết Nghệ Tĩnh thuộc quận Bình Thạnh (đã thực hiện theo Quyết định số 1581/QĐ-UB ngày 11-9-1979 của UBND thành phố đã tịch thu toàn bộ tài sản của Đặng Thị Trung Trinh) như sau:
a) Nay vẫn giao toàn bộ thiết bị đông lạnh ở cơ sở “Viễn Đông” cho Sở Thủy sản quản lý điều hành theo phương thức quốc doanh. Sở Thủy sản thành phố tiếp tục tháo gỡ, di chuyển toàn bộ trang thiết bị kỹ thuật và phương tiện sản xuất hiện còn trên mặt bằng cơ sở này theo phương án hợp lý;
b) Giao trả cho ông Võ Hồng Nho được trọn quyền sở hữu ngôi nhà nằm trong khuôn viên Cơ sở đông lạnh Viễn Đông (cũ);
c) Cho phép ông Võ Hồng Nho được sử dụng diện tích mặt bằng khuôn viên của Cơ sở đông lạnh Viễn Đông, do Sở Thủy sản bàn giao lại, để tổ chức cơ sở sản xuất cơ khí liên doanh với Ban Quản lý công trình thành phố nhằm phát triển kinh tế của Nhà nước.
Như vậy, có thể thấy Quyết định của UBND T.P Hồ Chí Minh giải quyết liên quan đến khiếu nại của ông Nho, thể hiện duy nhất thành phố quyết định “Giao trả cho ông Võ Hồng Nho được trọn quyền sở hữu ngôi nhà nằm trong khuôn viên Cơ sở đông lạnh Viễn Đông”, mà theo CCB Trần Gia Bảo cho biết, căn nhà này hiện vẫn còn tồn tại và có diện tích vài chục mét vuông. Bên cạnh đó, quyết định giải quyết của UBND T.P Hồ Chí Minh cũng chỉ giao trả lại một số tài sản thiết bị, máy móc của Cơ sở cơ khí Thanh Đa do không nhất thiết phải trưng mua một số thiết bị máy móc này nữa; chứ không phải là Nhà nước giao trả hết toàn bộ Cơ sở này cho ông Nho.
Vậy tại sao, ông Nho lại kê khai diện tích sở hữu lên tới hơn 4.095m2 khi thực hiện Chỉ thị 299/TTg và số diện tích kê khai lại biến thành đất ở? Trong khi trước đó, sau giải phóng miền Nam, Sở Thủy sản T.P Hồ Chí Minh và Công ty Phân bón miền Nam là hai đơn vị được giao, quản lý Cơ sở cơ khí Thanh Đa và Cơ sở đông lạnh Viễn Đông sau khi Nhà nước đã trưng thu, quốc hữu hóa, rất cần phải được làm rõ!
Đến thời điểm hiện tại, khu đất 762 Xô Viết Nghệ Tĩnh (hiện nay là đường Bình Quới) có nhiều hộ gia đình đang sinh sống, trong đó ông Võ Hồng Nho - đại diện đứng đơn khai trình quyền sử dụng đất và sở hữu nhà cho cụ Võ Thị Nhe, đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và QSDĐ vào năm 2002 với diện tích nhà ở được công nhận 575,6m2; diện tích đất ở là 1.372m2. Sau khi được cấp Giấy chứng nhận, vợ con ông Nho tiếp tục sang tên, chuyển nhượng qua nhiều chủ đất, thu về tiền tỷ. Vì vậy, nếu không được làm rõ thì nguy cơ tài sản công của Nhà nước bị thất thoát là không hề nhỏ bởi giá trị thửa đất theo thời giá hiện nay ở khu vực này đang giao dịch lên tới 86 triệu đồng/m2!
Chỉ thị 299/TTg ban hành ngày 10-11-1980 có đoạn nêu như sau:
Để phục vụ kế hoạch phát triển kinh tế 5 năm lần thứ 3 (1981-1985) và kế hoạch dài hạn, đồng thời để nắm chắc được diện tích và chất lượng ruộng đất, xác định phạm vi quyền hạn và trách nhiệm của người sử dụng đất, phân loại, phân hạng đất canh tác trong từng đơn vị sử dụng, thực hiện thống nhất quản lý ruộng đất trong cả nước, cần tiến hành công tác đo đạc, xây dựng bản đồ phân loại đất, phân hạng đất canh tác đăng ký thống kê sử dụng ruộng đất trên toàn lãnh thổ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam theo từng đơn vị hành chính (xã, huyện, tỉnh và cấp tương đương) trong từng cơ quan, tổ chức và cá nhân sử dụng đất. Các cơ quan, tổ chức và cá nhân sử dụng đất có nhiệm vụ chấp hành đúng mọi thủ tục và đăng ký ruộng đất theo quy định của Tổng cục Quản lý ruộng đất. Thời gian hoàn thành các công việc nói trên ở các vùng trong cả nước được quy định như sau: - Vùng Đồng bằng sông Cửu Long: cuối năm 1982; Vùng Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, ven biển miền Trung: cuối năm 1983; Vùng khác (phía Bắc): Cuối năm 1984.
(còn nữa)
Tư Hoành