Trụ sở Khu QLĐB II ở số 58 đường Phan Đăng Lưu, T.P Vinh.

Dù phóng viên Báo CCB Việt Nam (Báo CCB) đã đăng ký làm việc đúng quy định của Luật Báo chí, đồng thời đáp ứng đầy đủ các yêu cầu mà Khu Quản lý Đường bộ II (Khu QLĐB II) đưa ra, nhưng vẫn bị từ chối cung cấp thông tin - với lý do không thuộc “tôn chỉ, mục đích” của cơ quan báo chí.

Né tránh bằng “tôn chỉ - mục đích”?

Báo CCB Việt Nam nhận được đơn phản ánh của ông Nguyễn Văn Tuấn (trú tại huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) về việc bị Khu QLĐB II xử phạt hành chính trái pháp luật. Ngày 28-3-2025, phóng viên Báo CCB Việt Nam đến làm việc, đề nghị được tiếp cận thông tin liên quan đến quyết định xử phạt này. Dù có đầy đủ thẻ nhà báo, tên trong danh sách phóng viên hoạt động hợp pháp trên địa bàn tỉnh Nghệ An, nhưng cán bộ phụ trách của Khu QLĐB II vẫn yêu cầu phải có giấy giới thiệu ghi rõ nội dung.

Ngày 14-4, phóng viên tiếp tục quay lại với giấy giới thiệu hợp lệ. Tuy nhiên, ông Trưởng phòng Tổ chức - Hành chính lại cho biết sẽ xem xét sau khi “nghiên cứu tôn chỉ - mục đích” của Báo CCB Việt Nam. Sau đó, phóng viên nhận được tin nhắn trích dẫn khoản 5, Điều 2 của Nghị định 150/2006/NĐ-CP và kết luận: “Ông Tuấn không phải là hội viên Hội CCB Việt Nam nên vụ việc không thuộc tôn chỉ, mục đích của Báo CCB Việt Nam”.

Đến chiều cùng ngày, dù được mời đến làm việc, nhưng sau 30 phút chờ đợi, một cán bộ tên Nhất thông báo: “Các sếp đi vắng, tôi không thể cung cấp thông tin”. Lý do đưa ra vẫn là: người phản ánh không có thẻ CCB.

Không để “tôn chỉ - mục đích” bị lạm dụng

Ngày 26-11-2021, Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã ban hành Công văn số 4854/BTTTT-CBC, yêu cầu các cơ quan báo chí hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích ghi trong giấy phép. Tuy chủ trương là đúng, nhưng trên thực tế, một số đơn vị lại “vin” vào quy định này để né tránh báo chí.

Trường hợp tại Khu QLĐB II là một ví dụ. Việc phóng viên bị từ chối cung cấp thông tin dù tác nghiệp đúng luật, cho thấy dấu hiệu lạm dụng khái niệm “tôn chỉ - mục đích” để tránh né trách nhiệm công khai thông tin.

Liên quan đến vấn đề trên, theo Phó chủ tịch Hội Nhà báo Nghệ An - bà Hồ Thị Ngân cho rằng: Việc cung cấp thông tin cho báo chí là rất quan trọng. Các cơ quan, đơn vị nhà nước cần có người chuyên trách, được đào tạo về phát ngôn, xử lý truyền thông. Nếu phóng viên hoạt động đúng pháp luật mà vẫn bị gây khó dễ, có thể đề nghị cơ quan quản lý báo chí hỗ trợ.

Trong khi đó, Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nghệ An - ông Nguyễn Bá Hảo thì nhấn mạnh: “Hiểu rằng Báo CCB Việt Nam thì chỉ được viết về CCB là không đúng. Nếu bị từ chối thông tin không đúng quy định, phóng viên hãy làm công văn gửi Sở, chúng tôi sẽ xử lý”.

Công khai, minh bạch là trách nhiệm

Trong thời đại công khai, minh bạch, việc cung cấp thông tin cho báo chí không chỉ là nghĩa vụ mà còn giúp chính các cơ quan, đơn vị củng cố niềm tin công chúng. Việc từ chối thông tin bằng những lý do “vòng vo” chỉ làm mất uy tín, tạo dư luận không hay trong xã hội.

Bên cạnh đó, người phát ngôn, người phụ trách cung cấp thông tin cho báo chí cần được đào tạo bài bản, có trách nhiệm và tư duy tích cực về truyền thông. Chừng nào vẫn còn tâm lý “sợ báo chí”, chừng đó việc tiếp cận thông tin còn là hành trình gian nan với phóng viên, nhà báo.

Thế Sơn