Thanh tra Nhà nước chỉ ra hàng loạt lỗ hổng trong hồ sơ tín dụng, cảnh báo rủi ro tiềm ẩn tại LPBank Đà Nẵng. Sai phạm trong thẩm định và giám sát vốn vay không chỉ đe dọa an toàn ngân hàng mà còn gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho xã hội.
Tháng 8-2025, Kết luận số 152/KL-TTNH của Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Khu vực 9 vừa công bố đã đặt Ngân hàng Thương mại cổ phần Lộc Phát Việt Nam - Chi nhánh Đà Nẵng (LPBank Đà Nẵng - tiền thân là Ngân hàng Liên Việt Đà Nẵng) vào “tâm điểm chú ý”. Dù chi nhánh này được đánh giá có kết quả kinh doanh khả quan, tỷ lệ nợ xấu giảm mạnh so với năm trước, tuy nhiên nhiều sai phạm trong hoạt động tín dụng vẫn chỉ rõ, để lại dấu hỏi lớn về công tác quản trị rủi ro.
Hồ sơ tín dụng đầy “điểm mờ”
Theo kết luận thanh tra, LPBank Đà Nẵng để lộ hàng loạt tồn tại trong thẩm định và giám sát vốn vay, Đoàn thanh tra phát hiện: Một số khách hàng chưa hoàn tất thủ tục pháp lý về tài sản bảo đảm, nhưng ngân hàng vẫn giải ngân, doanh nghiệp vay vốn có tình hình tài chính thiếu ổn định, phụ thuộc vào biến động thị trường, khả năng trả nợ của nhiều khoản vay gắn chặt với tiến độ các dự án bất động sản, xây dựng - lĩnh vực vốn tiềm ẩn rủi ro cao.
Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước Khu vực 9 đã yêu cầu LPBank và Chi nhánh Đà Nẵng thực hiện 11 kiến nghị khắc phục, bao gồm: Hoàn thiện hồ sơ pháp lý còn thiếu, siết chặt quy trình thẩm định tín dụng, không “dễ dãi” với khách hàng yếu kém, tăng cường giám sát sau giải ngân để tránh sai lệch mục đích sử dụng vốn, xây dựng biện pháp phòng ngừa và xử lý rủi ro sớm.
Với những vi phạm nghiêm trọng nêu trên, trách nhiệm pháp lý không thể xem nhẹ. Luật sư Nguyễn Anh Tuấn (Đoàn Luật sư TP. Đà Nẵng) cảnh báo: “Nếu nợ xấu phát sinh từ sai phạm trong thẩm định, cán bộ tín dụng có thể bị kỷ luật hoặc bị xử lý hình sự nếu chứng minh được yếu tố cố ý làm trái. Về phía ngân hàng, việc thiếu minh bạch trong nghiệp vụ hoàn toàn có thể kéo theo kiện tụng dân sự từ phía khách hàng”.
Theo ông Tuấn, điều đáng chú ý là một số sai phạm có dấu hiệu mang tính hệ thống, chứ không chỉ xuất phát từ cá nhân. Điều này phản ánh lỗ hổng trong cơ chế quản trị nội bộ của LPBank Đà Nẵng.
Một số khách hàng từng giao dịch với LPBank Đà Nẵng bày tỏ sự lo lắng. Ông T. S. B. - Tổng giám đốc một doanh nghiệp xây dựng chia sẻ: “Chúng tôi được giải ngân nhanh, nhưng khâu kiểm tra giám sát gần như rất sơ sài. Có lần thay đổi hạng mục đầu tư, Ngân hàng cũng không mấy quan tâm. Tiện cho doanh nghiệp, nhưng nếu nhìn dài hạn thì rủi ro cho cả hai bên đều lớn”.
Trong khi đó, chị T. N. M. - một khách hàng cá nhân lo ngại: “Người gửi tiền như chúng tôi cần sự an toàn và minh bạch. Nếu ngân hàng để lỏng tín dụng, niềm tin có thể sụp đổ bất cứ lúc nào”.
Tín dụng “nóng” và hệ quả
Một chuyên gia tài chính - ngân hàng, phân tích: “Áp lực chỉ tiêu lợi nhuận khiến một số chi nhánh ngân hàng có xu hướng nới lỏng chuẩn mực thẩm định. Điều này tạo ra tín dụng nóng - lợi nhuận trước mắt nhưng rủi ro lâu dài. LPBank Đà Nẵng không phải cá biệt, nhưng kết luận thanh tra cho thấy mức độ sai phạm đáng lo ngại. Chuyên gia tài chính cho rằng, LPBank không chỉ “vá lỗi” từng hồ sơ mà phải cải tổ toàn diện quy trình quản trị rủi ro: Đào tạo cán bộ, áp dụng công nghệ giám sát dòng vốn và công khai minh bạch báo cáo nội bộ.
Những sai phạm tại LPBank Đà Nẵng mang đến nhiều bài học: Niềm tin vào ngân hàng - người dân cần thận trọng, không chỉ dựa vào lãi suất cao khi gửi tiền, sự minh bạch và uy tín mới là yếu tố quan trọng; thói quen vay dễ dãi - doanh nghiệp và cá nhân được giải ngân nhanh không phải lúc nào cũng tốt; thiếu minh bạch trong hồ sơ có thể biến khách hàng thành “con tin” trong tranh chấp sau này; quản trị doanh nghiệp - doanh nghiệp không thể coi vốn vay như “phao cứu sinh” mà thiếu kế hoạch trả nợ chắc chắn; rủi ro hệ thống - một chi nhánh sai phạm có thể kéo theo cả hệ thống lao đao, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống xã hội; trách nhiệm pháp lý - người dân cần hiểu rằng sai phạm tín dụng không phải chuyện nội bộ ngân hàng, mà có thể dẫn đến khởi tố, kiện tụng và tác động đến an ninh tài chính quốc gia.
LPBank Đà Nẵng, tiền thân là Ngân hàng TMCP Liên Việt - Chi nhánh Đà Nẵng, được thành lập năm 2009. Từng được coi là điểm sáng trong hệ thống, chi nhánh này đã nhanh chóng mở rộng tín dụng và đóng góp vào kết quả kinh doanh chung. Nhưng từ vụ việc lần này, một câu hỏi lớn được đặt ra: Liệu LPBank có đang đặt tăng trưởng lợi nhuận lên trên an toàn hệ thống?
Cuộc thanh tra tại LPBank Đà Nẵng không chỉ là một báo cáo nghiệp vụ, mà là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho toàn bộ hệ thống ngân hàng và xã hội. “Ngân hàng là lĩnh vực đặc thù, nơi niềm tin của người dân chính là vốn liếng lớn nhất. Mỗi lỗ hổng tín dụng, nếu không được xử lý kịp thời, sẽ bào mòn niềm tin đó. Từ một chi nhánh từng được kỳ vọng, việc bị “xướng tên” trong danh sách sai phạm đã cho thấy không có lợi nhuận nào đủ lớn để đánh đổi sự an toàn và minh bạch. Đây là bài học không chỉ cho LPBank, mà cho cả xã hội về giá trị cốt lõi của niềm tin trong hệ thống tài chính - ngân hàng” - Luật sư Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.