Trước đó, hôm 3/8, Bộ Ngoại giao Mỹ ra thông cáo chỉ trích quyết định thành lập cơ sở đồn trú quân sự của Trung Quốc tại cái gọi là "thành phố Tam Sa" trên đảo Phú Lâm của Việt Nam.
Tuyên bố của Mỹ bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ về những nỗ lực ngoại giao của các nước thành viên ASEAN với Trung Quốc, kêu gọi các bên nhanh chóng hoàn tất Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông nhằm thiết lập lộ trình rõ ràng để giải quyết hòa bình các tranh chấp. Washington cũng khẳng định ủng hộ Nguyên tắc sáu điểm về Biển Đông của ASEAN.
Tuyên bố trên của Mỹ đã ngay lập tức bị Trung Quốc chỉ trích là "gửi đi thông điệp sai lầm nghiêm trọng" và yêu cầu Washington phải "sửa sai, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ" của Trung Quốc. Bộ Ngoại giao Trung Quốc sau đó còn triệu tập phó đoàn ngoại giao Mỹ Rober Wang và yêu cầu ông này gửi thông điệp phản đối của Bắc Kinh lên cấp cao nhất của chính phủ Mỹ.
Việt Nam và Philippines đã nhiều lần lên tiếng phản đối những hành động xâm phạm chủ quyền của Trung Quốc và lên án nước này đang làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông. Các nghị sĩ cao cấp của Mỹ như John McCain và Jim Webb cũng đã bày tỏ sự lo ngại về các diễn biến trên Biển Đông và cho rằng những hành động của Trung Quốc là vi phạm luật quốc tế.
Quỳnh Anh (TH)