Hiện trường vụ tấn công của Israel vào thủ đô Beirut, Liban.

Vào 15 giờ 30 phút ngày 17-9-2024, hàng nghìn máy nhắn tin của các thành viên nhóm vũ trang Hezbollah nhận được một tin nhắn có vẻ như do lãnh đạo nhóm này gửi đã thay nhau nổ tại nhiều địa điểm ở Liban. Chuỗi vụ nổ kéo dài trong khoảng 1 giờ, làm ít nhất 12  người thiệt mạng và 2.800 người bị thương, trong đó hơn 200 người trong tình trạng nguy kịch. Đại sứ Iran tại Liban - ông Mojtaba Amani cũng bị thương trong vụ nổ. Được biết, đây là số máy nhắn tin gồm hơn 3.000 chiếc được Hezbollah đặt mua từ nước ngoài và phân phối cho các thành viên của phong trào này sử dụng thay cho điện thoại di động, để đảm bảo bí mật thông tin.

Chỉ 1 ngày sau đó, vào chiều 18-9, hàng trăm bộ đàm lại phát nổ tại hàng loạt căn cứ của Hezbollah ở ngoại ô Thủ đô Beirut, ở miền đông và miền nam Liban khiến ít nhất 20 người chết và hơn 450 người bị thương. Số bộ đàm này được Hezbollah mua cùng thời điểm tiếp nhận lô máy nhắn tin phát nổ hôm trước đó.

Kết quả điều tra sơ bộ của cơ quan chức năng Liban cho biết: Một loại thuốc nổ trọng lượng rất nhỏ nhưng cực mạnh đã được cài vào những máy nhắn tin và bộ đàm này trong thời gian nằm ở cảng chờ thông quan và được kích nổ khi hoạt động.

Chính phủ Iran, Liban và Hezbollah đều lên tiếng cáo buộc Israel đứng sau loạt vụ nổ. Thủ lĩnh Hezbollah - Hassan Nasrallah lên án Israel: “Đã vượt qua mọi quy tắc, luật pháp và đạo đức, đây có thể được coi là tội ác chiến tranh hoặc lời tuyên chiến”. Ông cũng thề sẽ khiến Israel nhận hình phạt thích đáng “theo cả cách có thể dự đoán và không dự đoán được".

Về phần mình, Israel không đưa ra bình luận về các vụ tấn công cũng như không thừa nhận thực hiện, nhưng Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã lập tức triệu tập cuộc họp khẩn cấp để bàn cách phản ứng trong trường hợp leo thang căng thẳng. Bộ trưởng Quốc phòng Israel - Yoav Gallant nói rằng: Trọng tâm xung đột đang chuyển tới biên giới phía bắc nước này (khu vực giáp Liban). Tư lệnh quân đội Israel - Herzi Halevi thì cảnh báo: "Hezbollah sẽ phải trả giá đắt", đồng thời ra lệnh chuyển Sư đoàn 98 bao gồm các đơn vị biệt kích và lính dù từ Gaza lên phía Bắc.

Cả hai bên đều “nói là làm”. Ngay trong chiều tối 18-9, Hezbollah đã thực hiện một trong những cuộc tấn công rocket dữ dội nhất vào các căn cứ của Israel ở khu vực biên giới giáp Liban. Đáp trả cuộc tấn công này, ngày 20-9, không quân Israel đã tiến hành cuộc tấn công chính xác vào căn cứ của Hezbollah ở ngoại ô thủ đô Beirut của Liban, hạ sát chỉ huy đơn vị đặc biệt tinh nhuệ Radwan của Hezbollah là Ibrahim Aqil cùng 10 thành viên cấp cao khác của đơn vị này; ít nhất 37 người khác trong đó có 3 trẻ em và 7 phụ nữ cũng thiệt mạng. Một ngày sau, các máy bay chiến đấu của Israel tiến hành ít nhất 70 đợt không kích vào các cơ sở quân sự của lực lượng Hezbollah ở miền nam Liban; Israel tuyên bố phá hủy hơn 100 bệ phóng rocket của Hezbollah. Hezbollah cũng đáp trả bằng tên lửa vào các mục tiêu quân sự ở phía bắc Israel. Những ngày sau đó, các cuộc giao tranh ác liệt xuyên biên giới tiếp tục nổ ra giữa hai bên, lôi kéo cả một nhóm vũ trang Iraq vào cuộc.

Giới quan sát đánh giá, nếu Israel là bên đứng sau các vụ nổ “kiểu khủng bố” như thế này, rõ ràng họ muốn tấn công tâm lý vào chính phủ và người dân Liban, đồng thời gửi một thông điệp mạnh mẽ rằng họ sẽ không ngần ngại thực hiện các biện pháp mạnh tay để loại bỏ nhóm Hezbollah. Cựu quan chức Cơ quan Tình báo T.Ư Mỹ (CIA) - Marc Polymeropoulos nhận định: "Đây dường như là cách để Israel chứng minh rằng họ biết mọi thứ về Hezbollah, rằng Hezbollah hoàn toàn bị nắm thóp và sẽ lĩnh thảm họa nếu đối đầu Tel Aviv. Đây cũng có thể là “mồi nhử” của Israel nhằm bẫy Hezbollah vào một cuộc xung đột lớn”.  

Các vụ nổ sau đó là những cuộc tấn công qua lại giữa Hezbollah và Israel là bước leo thang nghiêm trọng, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tranh toàn diện ở Liban. Cộng đồng thế giới đang hối thúc các bên kiềm chế tối đa và ngừng chiến sự, đồng thời kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc hành động trước khi tình hình vượt khỏi tầm kiểm soát.

Kể từ ngày 7-10-2023, khi giao tranh nổ ra giữa Israel và lực lượng Hamas tại dải Gaza, Israel và Hezbollah cũng tiến hành nhiều đợt không kích vào các vị trí của nhau. Tuy nhiên, những cuộc tấn công xuyên biên giới trước đó chủ yếu nhắm vào khu vực ở miền bắc Israel đã được sơ tán và các khu vực ít dân cư hơn ở miền nam Liban.

                   Đăng Song