
Ký kết thỏa thuận mở tuyến xe khách Hải Dương - Viên Chăn
(Tiếp theo kỳ trước)
“Phá rào” mở tuyến, giải tỏa “ngăn sông cấm chợ”
Cùng với mô hình “khoán xe”, Hoàng Chính Hòa còn có một quyết định “liều lĩnh” khác: Năm 1988, Xí nghiệp Xe khách Hải Hưng mở tuyến vận tải hành khách đi Gia Lai - Kon Tum, để phục vụ việc đi lại cho gần 30.000 người dân Hải Hưng đi xây dựng vùng kinh tế mới. Với quyết định này, Hoàng Chính Hòa đã trở thành người đầu tiên “phá rào” mở tuyến, xóa bỏ tình trạng “ngăn sông cấm chợ” trong cả nước.
Ông Hòa nhớ lại: Thời điểm đó, việc mở tuyến vận tải vào Tây Nguyên là vấn đề lớn. Ông đã có văn bản đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hải Hưng xin ý kiến Bộ GTVT, nhưng lãnh đạo Bộ không dám quyết mà khuyên ông xin ý kiến của Hội đồng Bộ trưởng (HĐBT).
Trước quyết tâm táo bạo của CCB Hoàng Chính Hòa, Phó Chủ tịch HĐBT Võ Văn Kiệt đã bút phê vào văn bản số 701/VP, ngày 24-11-1988, của UBND tỉnh Hải Hưng, chỉ đạo Bộ GTVT “Đồng ý cho làm thử, Nhà nước không bù lỗ” và gặp gỡ, căn dặn Hoàng Chính Hòa: “Mở tuyến đường này là việc rất hệ trọng. Cậu phải trực tiếp chỉ đạo, nếu xảy ra tai nạn, sẽ mất chức, thậm chí còn phải đi tù..!”.
Ông Hòa tâm sự: “Vinh dự và may mắn được gặp Phó Chủ tịch HĐBT, nhưng cầm văn bản có bút phê, ký tên “6 Dân” (không đóng dấu), tôi không khỏi lo âu, suy tính... Chào chú Sáu Dân, tôi ra về báo cáo với lãnh đạo tỉnh và được trả lời: “Làm hay không là do cậu quyết định, chúng tôi làm ngơ…!”.
Không nhụt chí! Với bản lĩnh, ý chí được tôi luyện của người lính Cụ Hồ và phát huy truyền thống gia đình, quê hương, với nhiệt huyết cách mạng, yêu nghề, lại được cán bộ, công nhân trong xí nghiệp tin yêu, động viên, sau khi lặn lội vào tranh thủ sự ủng hộ của lãnh đạo các tỉnh Gai Lai - Kon Tum, Lâm Đồng, ông Hòa quyết định “phá rào” mở tuyến vận chuyển hành khách từ Hải Hưng vào Tây Nguyên.
Vượt qua những rào cản là hàng trăm trạm kiểm soát, hàng chục bến phà, đèo cao, vực thẳm - nơi thổ phỉ thường tấn công cướp bóc…, hành trình mở tuyến đầy cam go, phức tạp vào Tây Nguyên của Hoàng Chính Hòa đã thành công. Sau Tây Nguyên, ông mở tuyến lên các tỉnh Sơn La, Điện Biên, Yên Bái, Lào Cai; vào TP. Hồ Chí Minh, các tỉnh miền Đông Nam Bộ; đồng thời trên cơ sở mối đoàn kết thủy chung giữa Hải Hưng với Viêng Chăn (Lào) ông đã mở tuyến vận tải hành khách quốc tế Hải Dương - Viêng Chăn.
Từ thành công của Xí nghiệp Xe khách Hải Hưng, hầu hết các tỉnh - thành phố đều mở các tuyến xe khách liên tỉnh. Tình trạng “ngăn sống cấm chợ” về giao thương của đất nước từng bước được phá bỏ.
Tiên phong cổ phần hóa doanh nghiệp
Cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước là yêu cầu tất yếu của kinh tế thị trường định hướng XHCN; nhằm huy động vốn từ nhiều thành phần kinh tế; doanh nghiệp chủ động, nhanh nhạy, quyết đoán hơn trong SXKD. Sớm ý thức được điều đó, năm 1998 Hoàng Chính Hòa đã chủ động đề nghị Tỉnh ủy, UBND tỉnh Hải Dương cho cổ phần hóa doanh nghiệp sớm, với mô hình “Cổ phần hóa, Nhà nước không tham gia”. Nhiều cán bộ, công nhân của Xí nghiệp và người thân lúc ấy không khỏi lo ngại mô hình cổ phần hóa mà ông đề xuất, vì đây là vấn đề mới, nhạy cảm. Nhiều người nghi ngại: Cổ phần hóa Nhà nước chi phối đã khó, trường hợp Nhà nước không tham gia góp vốn, càng khó khăn hơn. Liệu rồi có thành công hay không?
Trong bối cảnh đó, Hoàng Chính Hòa đã trực tiếp báo cáo với Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Đức Kiên. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy rất ủng hộ, cho rằng cổ phần hóa doanh nghiệp là vấn đề mới, “có tầm nhìn xa, trông rộng để làm”, và ngày 23-12-1998, ông đã có Công thư đề nghị UBND tỉnh cho phép Công ty ô tô vận tải hành khách Hải Hưng (Hải Hưng đã tách thành Hải Dương và Hưng Yên, nhưng doanh nghiệp không chia tách) được cổ phần hóa.

Tháng 7-2001, UBND tỉnh Hải Dương chính thức phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty ô tô vận tải hành khách Hải Hưng (Quyết định số 213/QĐ-UB).
Ông Hòa xúc động nhớ lại: “Ngày công bố quyết định cổ phần hóa, chúng tôi phấn khởi đón đại biểu lãnh đạo Văn phòng Chính phủ, Bộ GTVT, lãnh đạo hai tỉnh Hải Dương, Hưng Yên… tới dự chúc mừng sự kiện có tính tiên phong, đột phá này. Cổ phần hóa thành công, giá trị bán cổ phần doanh nghiệp tăng 10% so với định giá để cổ phần hóa”.
Cổ phần hóa Công ty ô tô vận tải hành khách Hải Hưng thành công là tiền đề thúc đẩy tiến độ cổ phần hóa các doanh nghiệp trong tỉnh nhanh hơn, nhiều hơn và lan tỏa ra nhiều tỉnh - thành trong cả nước. Lịch sử Ngành GTVT Việt Nam giai đoạn 1945-2015 (tr.114) đã ghi nhận: “Công ty ô tô vận tải hành khách Hải Hưng là đơn vị tiêu biểu đi đầu triển khai cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước thành công”, đã mở ra cơ chế thông thoáng, tạo tiền đề để các thành phần kinh tế mạnh dạn đầu tư vào SXKD, nhất là kinh tế tư nhân.
Với những thành tích đạt được trong SXKD, đặc biệt với ba quyết định có tính tiên phong, đột phá thành công, đóng góp thiết thực cho công cuộc đổi mới, Xí nghiệp ô tô vận tải hành khách Hải Hưng đã được Bộ GTVT đánh giá là 1 trong 3 xí nghiệp thuộc khối doanh nghiệp quốc doanh mạnh nhất toàn ngành; vinh dự được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, Cờ Thi đua của HĐBT và Bộ GTVT… Tác giả của mô hình “Khoán xe chui”, “phá rào” mở tuyến - Hoàng Chính Hòa cũng vinh dự được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Nhằm tôn vinh những đóng góp mang tính đột phá, khai mở, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong công cuộc đổi mới đất nước của CCB, doanh nhân Hoàng Chính Hòa, UBND, Sở GTVT tỉnh Hải Dương và đồng chí Nguyễn Đức Kiên - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương, nguyên Phó chủ tịch Quốc hội, đã có văn bản, hồ sơ đề nghị Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho ông Hoàng Chính Hòa. “Gần đây, hồ sơ được Tổng công ty Công nghiệp ô tô Việt Nam (đơn vị ông Hòa công tác trước khi nghỉ hưu) trình UBND quận Hoàn Kiếm, Hà Nội vào năm 2024, nhưng tới nay vẫn chưa có kết quả, chưa được phản hồi” - ông Hòa cho biết.
CCB, doanh nhân Hoàng Chính Hòa - một “Tuấn mã Trường Sơn” thời đánh Mỹ đã phát huy bản chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, truyền thống gia đình Anh hùng, tiếp tục tỏa sáng trên trận tuyến mới; có nhiều quyết định tiên phong, “vượt rào”, phá bỏ cơ chế bao cấp và tình trạng “ngăn sông cấm chợ”, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong công cuộc đổi mới…, thật xứng danh Anh hùng, rất xứng đáng được tôn vinh!
Duy Tường