Nhà tù Guantanamo nằm trong căn cứ quân sự của Mỹ tại Cuba, nơi giam giữ nhiều tù nhân mà phần lớn chưa qua xét xử, đã gây ra nhiều tiếng xấu cho Mỹ, một quốc gia luôn tự xưng: thượng tôn pháp luật. Ấy vậy mà, đã qua mấy đời Tổng thống Mỹ, những cam kết hay nỗ lực nhằm đóng cửa nhà tù này vẫn chỉ là lời hứa suông.
Chuyện được xới lại khi ngày 25-6, trong chuyến thăm Pháp của Ngoại trưởng Mỹ - Antony Blinken. Ông Blinken cho biết: Chỉ còn hơn 40 tù nhân đang được đang giữ tại nhà tù này. Ông khẳng định, việc đóng cửa nhà tù này "là mục tiêu" của Mỹ và "Chúng tôi đang tìm cách thực hiện", song "Tôi không thể đảm bảo một thời gian cụ thể nào" để thực hiện mục tiêu đó.
Ông Blinken nói vậy là có cơ sở bởi cựu Tổng thống Mỹ - Barack Obama, người mà ông Blinken đã phục vụ trong vai trò Phó cố vấn An ninh quốc gia, đã không thực hiện được cam kết đóng cửa nhà tù này.
Nhà tù Guantanamo được mở dưới thời Tổng thống George W. Bush để giam giữ các nghi phạm được coi là nguy hiểm khắp nơi trên thế giới, bao gồm những phần tử khủng bố bị nghi ngờ liên quan tới vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001. Từ lúc chiến tranh Afghanistan bắt đầu, 775 người bị giữ tại Guantanamo, nhiều người trong số này chưa từng qua xét xử. Đây là nơi các tù nhân cáo buộc đã bị các quân nhân và sĩ quan Mỹ tra tấn khi thẩm vấn. Trong suốt thời gian nắm quyền, ông Obama đã nỗ lực không ngừng nghỉ để đóng cửa nhà tù này. Ông dự định chuyển tất cả những tù nhân có “nguy cơ thấp” sang các quốc gia khác, những đối tượng còn lại sẽ được đưa tới các căn cứ giam giữ bí mật bên trong nước Mỹ. Tuy nhiên, đảng Cộng hòa đã nhanh chóng ngăn chặn các kế hoạch của ông Obama bằng cách hạn chế khả năng Mỹ di chuyển tù nhân từ Guantanamo về đất liền của Mỹ.
Hồi tháng 2 vừa qua, Nhà Trắng đã khởi động một cuộc nghiên cứu về cách thức đóng cửa nhà tù trên. Thế nhưng, như ý của ông Blinken thì cam kết trên có thể vẫn chỉ là cam kết suông mà thôi.
Nam Long