Thép trong ngòi bút, lửa trong trái tim: Bản lĩnh báo chí trong cuộc chiến chống “giặc nội xâm”

Lễ trao Giải Báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực lần thứ V (2024-2025), diễn ra ngày 30-10-2025 tại Hà Nội, một lần nữa khẳng định và tôn vinh phẩm chất dấn thân, tinh thần chiến đấu và trách nhiệm xã hội của đội ngũ người làm báo, những “chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng” thời kỳ mới. Lễ trao Giải diễn ra đúng dịp kỷ niệm 95 năm Ngày Truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, càng làm nổi bật vai trò giám sát, phản biện xã hội, xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định quyết tâm của Đảng và Nhà nước đối với cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực - cuộc chiến được ví như “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, là yêu cầu sống còn của dân tộc, bảo vệ nền tảng đạo đức công vụ, bảo vệ uy tín Đảng, củng cố niềm tin Nhân dân. Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt nhấn mạnh vai trò của báo chí: “Những người làm báo phải giữ vững bản lĩnh, tỉnh táo trước mọi cám dỗ, dũng khí đối mặt cái sai, cái xấu - thép trong ngòi bút, lửa trong trái tim”. Không chỉ đề cập nhiệm vụ, Thủ tướng tôn vinh giá trị nhân văn cốt lõi của nghề báo: Khách quan, liêm chính, công bằng và vì nhân dân. Báo chí không chỉ phanh phui, đấu tranh mà còn xây dựng niềm tin, cổ vũ cái đúng, bảo vệ lẽ phải, lan tỏa giá trị tốt đẹp.

Sau 5 mùa giải, Giải Báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã trở thành biểu tượng của sự can đảm, trong sáng và niềm tin. Đây là “sàn thử sức” khẳng định tài năng và phẩm chất những nhà báo chiến đấu vì lợi ích nhân dân. Năm 2024-2025, Ban Tổ chức nhận được 1.110 tác phẩm dự thi đến từ 90 cơ quan báo chí. Nhiều loạt bài không chỉ phát hiện tiêu cực mà còn đi sâu phân tích nguyên nhân sâu xa từ cơ chế, chính sách, đề xuất giải pháp thực tiễn, thể hiện rõ vai trò của báo chí không chỉ trong “chống” mà còn trong “xây”. Hội đồng Chung khảo lựa chọn 44 tác phẩm xuất sắc nhất: 4 Giải A, 10 Giải B, 12 Giải C và 18 Giải Khuyến khích.

Điểm nổi bật của mùa giải năm nay là sự đa dạng đề tài, nhiều tác phẩm tập trung vào những lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm như: Quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản; đấu thầu, đầu tư công, mua sắm công; công tác cán bộ và lợi ích nhóm; sai phạm trong giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ; lãng phí tài sản công, bất cập trong sử dụng cơ sở hạ tầng... Đặc biệt, xu hướng mở rộng sang phòng, chống lãng phí theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm là điểm nhấn quan trọng của mùa giải năm nay. Điều đó cho thấy báo chí không chỉ tập trung “ngăn chặn thất thoát”, mà còn góp phần “bảo vệ và phát triển giá trị quốc gia”.

Nhiều tác phẩm được đánh giá cao về tính chiến đấu, tính phát hiện, tính nhân văn, tính lan tỏa, thể hiện sự dấn thân không ngại hiểm nguy, bị đe dọa, áp lực. Các tác phẩm được tôn vinh không chỉ phản ánh hiện thực, cảnh báo nguy cơ, mà còn đề xuất giải pháp, củng cố niềm tin, xây dựng văn hóa liêm chính trong quản trị quốc gia. Mỗi tác phẩm là một “lát cắt” đời sống, một “dấu ấn trách nhiệm công dân”, một “lời thề danh dự” của người làm báo trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Đáng chú ý, loạt bài “CCB bền bỉ chống giặc nội xâm” của Đại tá Đỗ Phú Thọ - Tổng biên tập Báo CCB Việt Nam vinh dự nhận Giải A. Loạt bài khắc họa hình tượng những Bộ đội Cụ Hồ thời bình - kiên cường đấu tranh với tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tại cơ sở; đối mặt áp lực, thậm chí nguy hiểm, nhưng không lùi bước; góp phần củng cố lòng tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Thực tiễn cho thấy: Lực lượng CCB, với bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, là điểm tựa niềm tin, là lá chắn sống trên mặt trận xây dựng và bảo vệ Đảng từ cơ sở. Hình ảnh các CCB “không sợ va chạm, không ngại đấu tranh” tiếp tục khẳng định: Bộ đội Cụ Hồ luôn trung thành, kiên định, tiên phong chống giặc ngoại xâm trên chiến trường; nay lại bền bỉ, kiên gan chống “giặc nội xâm” trong hòa bình.

Ngoài ra còn nhiều tác phẩm nổi bật được vinh danh, như: “Nghịch lý đầu tư xử lý rác thải bằng công nghệ” - Đài Truyền hình Việt Nam, “Chống lãng phí trong lĩnh vực khoa học, công nghệ” - Báo điện tử Kiểm toán, “Làm gì với trụ sở dôi dư” - VOV Giao thông, “Kiểm soát quyền lực để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng” - Tạp chí Nội chính, “Chống lãng phí đất đai - tinh gọn bộ máy” - Vietnam Plus...

Những tác phẩm đoạt giải, từ loạt bài điều tra công phu đến những tuyến bài bình luận chính luận sâu sắc, đã chứng minh rằng báo chí không đứng ngoài cuộc, mà đang trực tiếp góp phần đập tan các “vành đai lợi ích”, làm trong sạch đội ngũ và bảo vệ hình ảnh của Đảng, Nhà nước trước Nhân dân.

Thành công của Giải Báo chí toàn quốc phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực lần thứ V đã tạo chuẩn mực nghề nghiệp mới, đặt ra yêu cầu cao hơn về tính khách quan, khoa học, chính xác, dũng cảm và trách nhiệm xã hội; hình thành “văn hóa chống tham nhũng” trong hoạt động báo chí, coi minh bạch, trung thực và vì lợi ích quốc gia - dân tộc là kim chỉ nam hành động; tăng cường liên minh giữa báo chí và các thiết chế kiểm soát quyền lực, thúc đẩy mô hình kiểm tra - giám sát - phản biện mang tính hệ thống.

Nhưng trên hết, Giải là động lực để thế hệ nhà báo hôm nay “vững chính trị, giỏi nghiệp vụ, sắc tinh thần, sáng lý tưởng, trong đạo đức”. Khi tiếng nói trung thực được lan tỏa, khi công lý được bảo vệ bằng ngòi bút và trái tim của người làm báo, thì niềm tin của Nhân dân vào công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa sẽ càng bền chặt. Và từ đó, mỗi giải thưởng không chỉ là sự ghi nhận, mà là lời nhắc nhở rằng đấu tranh với cái xấu, cái ác là hành trình không ngừng nghỉ - hành trình mà báo chí Việt Nam đang và sẽ tiếp tục đi ở tuyến đầu.