Những sự kiện thế giới nổi bật 2009 (29/12/2009)

Obama nhậm chứcTổng thống mỹ

Phát biểu nhậm chức của Barack Obama thể hiện rõ chính sách của chính phủ mới của Mỹ với một thái độ ôn hòa và bớt ngạo nghễ hơn với thế giới.

Obama tuyên bố từ bỏ kế hoạch lá chắn tên lửa ở châu Âu, nguyên nhân gây căng thẳng Nga - Mỹ nhiều năm qua; và thể hiện mối quan tâm rõ ràng với châu Á.

Có lẽ cũng vì thế mà ông được chọn trao giải Nobel hòa bình - cho dù sự tôn vinh này cũng dấy lên sự tranh cãi giữa thực tế ở chiến trường Afghanistan và những gì Obama từng tuyên bố*.*

Tình hình Biển Đôngngày càng “nóng”

Đầu tháng 3, khi tàu hải quân của Mỹ bị chặn bởi 5 tàu của Trung Quốc. Mỹ lập tức điều tàu chiến đến để "bảo vệ các tàu khảo sát". Đáp lại, Trung Quốc đưa tàu tuần tra ngư nghiệp lớn nhất hải đội xuống khu vực.

Việt Nam luôn khẳng định chủ quyền và quyền chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Trong khi đó vào tháng 5, Bắc Kinh gửi công hàm đến LHQ đòi chủ quyền các đảo và quần đảo ở biển Đông và các vùng nước kế cận. Đòi hỏi này không dựa trên một cơ sở khoa học hay pháp lý nào, bị các nước trong khu vực kịch liệt phản đối. Triều tiên rút khỏi đàm phán 6 bên Ngày 5/4, Triều Tiên phóng vệ tinh liên lạc, chấm dứt nhiều ngày hồi hộp đồn đoán của quốc tế. Mỹ và đồng minh khẳng định vụ này là bắn tên lửa tầm xa và vi phạm lệnh cấm của LHQ. Hội đồng bảo an thắt chặt cấm vận. Bình Nhưỡng trả đũa bằng cách rút khỏi đàm phán 6 bên về giải trừ hạt nhân. Các hành động liên tiếp của Triều Tiên được giới phân tích cho là nắn gân chính quyền mới ở Mỹ.

đảng Dân chủ Tự do chấm dứt hơn 50 năm cầm quyền tại Nhật

Đảng Dân chủ Nhật Bản (DJP) giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử hồi tháng 8, chấm dứt hơn 50 năm cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do và đưa tân thủ tướng Yukio Hatoyama lên lãnh đạo.

Chính phủ mới chủ trương thân thiết với láng giềng châu Á, thắt chặt mối quan hệ vốn đầy chông gai với Trung Quốc và Hàn Quốc. Hatoyama - trái với những người tiền nhiệm - muốn độc lập và "một liên minh cân bằng hơn" với Mỹ. Tuyên bố này kéo theo một loạt phân tích và dự đoán không chắc chắn về mối quan hệ giữa hai quốc gia, và xa hơn nữa là về vai trò của Mỹ ở châu Á Thái Bình Dương. Trung Quốc vươn lên mạnh mẽ Đại lễ quốc khánh 60 năm vào ngày 1/10/2009 là dịp Trung Quốc phô diễn cho thế giới thấy tiềm lực của nền kinh tế thứ ba thế giới. Sự vươn lên của Trung Quốc chính là câu chuyện được quan tâm nhiều nhất trong thập kỷ này, theo nghiên cứu của tổ chức báo chí truyền thông Mỹ.

Chính cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới là cơ hội để Trung Quốc khẳng định vị thế. Trong khi phương Tây khó khăn, Bắc Kinh đã đổ nhiều chục tỷ đôla cung cấp tín dụng hoặc đầu tư cho các tổ chức quốc tế và những nước nghèo hơn nhằm thắt chặt quan hệ và gây ảnh hưởng.

Thiên tai hoành hành ở nhiều nơi

Núi lở lộ ra những miệng vực thăm thẳm ở Indonesia khiến 5.000 người chết trong trận động đất mạnh nhất kể từ 2006. Người, xe, nhà cửa bị sóng thần hung hãn cuốn trôi ra biển ở Samoa. Đàn ông, đàn bà, trẻ em, thậm chí linh cữu người chết đều lội nước trên đường phố thủ đô Philippines khi trận lụt kinh khủng nhất trong 50 năm ập đến. Bão Ketsana càn quét Đông Nam Á hồi tháng 9 khiến 700 người chết, trong đó Việt Nam mất 174 người.

Sự lây lan nhanh chóng của H1N1

Cúm A/H1N1 hay còn gọi là cúm lợn bùng phát tại thủ đô của Mexico từ tháng 3 và cướp đi mạng sống của hàng trăm người, rồi lan ra khắp thế giới. Nỗi hoảng sợ còn bay nhanh hơn dịch bệnh. Nhiều nước đóng cửa trường học, hạn chế hoạt động công cộng và thắt chặt kiểm soát cửa khẩu. Thậm chí Ai Cập còn cho tiêu diệt toàn bộ đàn lợn; dân chúng nhiều nước tẩy chay thịt lợn vì tưởng rằng loài vật hiền lành này làm lây cúm cho người.

Ngày 5/5, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông báo khả năng cúm biến thành đại dịch là rất lớn và các nước phải sẵn sàng đối mặt với tình huống xấu nhất. Theo báo cáo của tổ chức này thì tính đến giữa tháng 12 có hơn 10.000 người chết vì cúm H1N1 trên toàn thế giới. Với tốc độ lây lan nhanh và hậu quả lớn về y tế và kinh tế, cúm lợn quả là một cú sốc với thế giới trong năm nay.

Hội nghị khí hậu lớn nhất trong lịch sử nhân loại

Với sự tham gia của 192 nước trên thế giới, hội nghị thượng đỉnh tại Copenhagen là cuộc họp lớn nhất và quan trọng nhất về khí hậu trong lịch sử loài người. Suốt hai năm qua, nhiều cuộc đàm phán đã diễn ra để chuẩn bị cho cuộc họp này, với mục tiêu ký được hiệp định quốc tế về cắt giảm khí thải để nhiệt độ trái đất không tăng quá 2 độ C.

Thế nhưng kết quả của hội nghị chỉ hết sức khiêm tốn - một thỏa thuận không cụ thể và không ràng buộc giữa Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil, Nam Phi. Hội nghị được đánh giá là thất bại và như thế hành trình chống biến đổi khí hậu của loài người tiếp tục không biết đến khi nào cán đích.

Quỳnh Anh (TH)