Nhiều tư liệu quý về chiến tranh cách mạng

Trong làng báo, Lê Mậu Lâm đã trở thành cái tên quen thuộc với gần bốn thập kỷ gắn bó, làm việc tại hai tờ báo chính trị hàng đầu của đất nước là Báo Quân đội nhân dân và Báo Nhân dân. Anh là cây bút chính luận sắc bén, được ghi nhận là nhà báo xông pha, giàu trải nghiệm, từng đạt nhiều giải thưởng báo chí danh giá.

Từ lợi thế và phẩm chất nghề nghiệp anh có phương pháp tiếp cận sáng tạo với những sự kiện, nhân vật lịch sử tập trung vào chủ đề chiến tranh cách mạng. “Giông bão, mùa vàng” là tập sách văn học thứ 6 anh xuất hiện với tư cách người viết văn.

Trong tập sách “Giông bão, mùa vàng” với 25 thiên truyện và ký sự, Lê Mậu Lâm đã dày công nghiên cứu, tiếp cận một số nhân chứng, sự kiện lịch sử để thông tin đến bạn đọc nhiều tư liệu quý gắn liền Cách mạng Tháng Tám và cuộc kháng chiến kiến quốc vĩ đại của dân tộc, cho đến ngày đất nước thống nhất, non sông về một dải. Các nhân vật, nhân chứng trong các truyện, ký của anh, họ là những nông dân, thợ thuyền, tri thức tiêu biểu được giác ngộ, một lòng theo cách mạng, không ngại đối đầu gian khổ, hy sinh. Họ trưởng thành cùng cách mạng và có niềm hạnh phúc được hưởng thành quả của cách mạng của đất nước. Đó là các truyện ký: “Nữ chiến sĩ Xô Viết Nghệ Tĩnh Nguyễn Thị Năm”; “Hỏa Lò cuộc vượt ngục 1945”; “Người mẹ chân núi Tản”; “Theo cách mạng từ làng quê Phù Chẩn”...

Ở một bình diện khác, qua tác phẩm “Huế, ký ức mùa Thu” tác giả đã dày công nghiên cứu, tìm hiểu những nhân chứng sống, người trong cuộc về không khí cách mạng ở Thành phố Huế. Đặc biệt là Cách mạng Tháng Tám đã có sức cảm hóa, thu hút nhiều thanh niên trí thức, con em của các quan lại, đại thần triều Nguyễn tích cực tham gia tổng khởi nghĩa từ những ngày đầu. Sự kiện, hình ảnh sống động về ngày 23-8, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh đã ra mắt đồng bào; Lễ thoái vị của Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều đại phong kiến đã được tổ chức tại Ngọ Môn. Vua Bảo Đại đọc thoái vị và trao cho đại diện chính phủ Quốc ấn bằng vàng và thanh gươm bằng vàng nạm ngọc tượng trưng cho quyền lực của chế độ phong kiến vào chiều 30-8-1945...

Về Lễ Độc lập tại Hà Nội (2-9-1945) và quá trình xây dựng Thủ đô Hà Nội khi hòa bình lập lại với ký sự “Người viết sử bằng kiến trúc” Lê Mậu Lâm đã dày công nghiên cứu, tiếp cận các nhân vật lịch sử, đặc biệt là Giáo sư, KTS Ngô Huy Quỳnh. Ông nằm trong số ít sinh viên từng tốt nghiệp trường Cao đẳng mỹ thuật Đông Dương sớm theo cách mạng. Ông chính là người được giao nhiệm vụ thiết kế xây dựng Lễ đài đọc Tuyên ngôn Độc lập 2-9-1945. Và chính ông cũng là nhân chứng có mặt trong sự kiện lịch sử ấy với “Vào giờ phút thiêng liêng khi Bác Hồ và thành viên Chính phủ lâm thời bước lên bậc thang Lễ đài... Đông đảo đại biểu nhân dân đã có mặt, hừng hực khí thế dưới cờ đỏ sao vàng tràn ngập các khẩu hiệu cách mạng”. Ông cũng là người tham gia kiến thiết đất nước từ ngày đầu độc lập, đã nhiều năm giành tâm huyết, trí tuệ nghiên cứu lập quy hoạch Thủ đô Hà Nội. Giáo sư, KTS. Ngô Huy Quỳnh cũng chính là tác giả cuốn “Lịch sử kiến trúc Việt Nam” dày 1.320 trang (NXB Văn hóa - Thông tin 1998). Là người có nhiều cống hiến đóng góp về quy hoạch đô thị khi đất nước hòa bình lập lại. Sau khi GS.KTS Ngô Huy Quỳnh qua đời, tên ông trở thành tên một đường phố ở Khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội)...

Là nhà báo, nhà văn Lê Mậu Lâm có thế mạnh trong sử dụng ngôn ngữ, nhưng với mảng đề tài này, với những con người, câu chuyện được anh tiếp cận sống động mang tính sự kiện đại diện, anh thể hiện bằng ngôn ngữ dung dị, mộc mạc, giàu hình ảnh góp phần bổ sung thêm tư liệu quý, cái nhìn chân thực về chiến tranh cách mạng, thuyết phục người đọc.

Theo PGS. TS. Nhà văn Phùng Trung, cuốn “Giông bão, mùa vàng” của nhà báo, nhà văn Lê Mậu Lâm vừa ra mắt là tập sách có giá trị về đề tài chiến tranh, cách mạng.

Đại tá, nhà văn Hoàng Đức Nhuận