NHÀ HÁT TUỒNG VIỆT NAM LÀM SAI QUY TRÌNH THỦ TỤC. (08/09/2011)

Đủ tiêu chuẩn sao không được xét?

Vào nghề từ năm 1979, nghệ sỹ Minh Tâm được đào tạo chuyên môn chính quy và bài bản cộng với lòng đam mê môn nghệ thuật sân khấu truyền thống, anh đã hết mình cống hiến cho môn nghệ thuật và được đánh giá là một nghệ sỹ tài năng có nhiều triển vọng. Thông qua các cuộc thi, anh đều đạt những thành tích cao, đã giành được nhiều huy chương trong các lần tham dự. Với thể hình đẹp, giọng hát hay, chuyên môn nghiệp vụ vững vàng anh đã rất thành công trong các vai diễn của mình, đặc biệt là vai thể hiện hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với thành tích một huy chương vàng, ba huy chương bạc và bằng khen của Bộ Văn hóa thông tin (nay là Bộ Văn hóa thể thao và du lịch) về thể hiện thành công hình tượng Bác Hồ trong Liên hoan nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp toàn quốc về hình tượng Bác tại Nghệ An và nhiều thành tích khác, anh xứng đáng được cấp cơ sở đề nghị xét phong tặng NSND, NSƯT. Tuy nhiên, niềm mơ ước của anh khó có thể trở thành hiện thực vì ở cấp cơ sở Nhà hát Tuồng đã làm sai thủ tục và quy trình theo hướng dẫn của Bộ VHTT&DL.

Nghệ sỹ Nhân dân Đàm Liên cho chúng tôi biết: “Tôi rất bức xúc khi nghe tin nghệ sỹ Minh Tâm không được đề nghị xét tặng Nghệ sỹ ưu tú trong đợt này, đây là một thiệt thòi cho nghệ sỹ đã cống hiến hết mình cho bộ môn nghệ thuật truyền thống đang có nguy cơ bị mai một. Không phải Minh Tâm là học trò của tôi mà tôi bênh vực, mà tôi thấy tài năng, tôi thấy niềm đam mê, tôi thấy triển vọng và những cống hiến của Minh Tâm cần phải được Nhà nước công nhận, có như vậy nghệ thuật Tuồng mới có những người kế tục một cách chân chính, đừng bắt người ta phải có đầy đủ số lượng màu sắc huy chương mà bỏ qua tài năng nghệ thuật, rất nhiều người có đủ số huy chương để nhận danh hiệu, nhưng không phải là thực chất. Vậy chúng ta xét về tài năng đích thực hay chúng ta đang xét về cái gì ?”. Cùng quan điểm với Nghệ sĩ Nhân dân Đàm Liên, Nghệ sĩ Nhân dân Mẫn Thu, nghệ sĩ ưu tú Quang Hải, Hán Thân và đông đảo anh chị em trong nhà hát Tuồng Việt Nam cũng nhận xét về Nghệ sĩ Minh Tâm như sau: “Nghệ sỹ Minh Tâm thực sự là một nghệ sỹ có tài năng và nhiều triển vọng, anh có một hình thể đẹp, một giọng hát rất hay và thể hiện được rất nhiều vai từ chính diện đến phản diện, từ thanh niên đến ông già và đặc biệt là vai Bác Hồ rất thành công, chỉ sau Nghệ sỹ Nhân dân Tiến Thọ. Nếu Minh Tâm không được xét tăng Nghệ sỹ ưu tú trong đợt này thì đây quả thực là một thiệt thòi rất lớn cho cá nhân nghệ sỹ”.

QUY TRÌNH THỦ TỤC “CÓ VẤN ĐỀ” ?

Theo Thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL của Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch tại điều 6, khoản 1 về việc vận dụng thành tích nghệ thuật của tác phẩm để tính thành tích cho cá nhân tham gia, việc vận dụng thuộc quyền xét duyệt của Hội đồng các cấp, trong đó cá nhân đảm nhiệm các vai chính trong các vở đạt giải huy chương vàng hay bạc thì cũng được tính là thành tích của cá nhân.

Căn cứ vào thành tích của nghệ sỹ Minh Tâm và tham gia chính diễn các vai Danh nhân văn hoá, Anh hùng Dân tộc trong các vở diễn đã đạt huy chương vàng, đây là cơ sở để vận dụng thành tích cho nghệ sỹ Minh Tâm được xét tặng nghệ sỹ ưu tú và đưa vào danh sách chính thức. Tuy nhiên ở cấp cơ sở, trong quá trình xét duyệt không có tên nghệ sỹ Minh Tâm trong danh sách chính thức. Sau đó, hội đồng xét duyệt và nghệ sỹ Minh Tâm chỉ được bổ xung vào danh sách kiến nghị, khi nghệ sỹ phát hiện ra sai phạm trong quá trình xét duyệt danh hiệu của cấp cơ sở và có đơn kiến nghị gửi đơn các cấp. Đây chính là điều bất cập trong quá trình xét duyệt tại Nhà hát Tuồng và cũng chính là nguyên nhân để Hội đồng cấp Bộ không xét duyệt NSUT cho nghệ sỹ Minh Tâm.

Xét thấy việc xét phong tặng NSND, NSUT tại Nhà hát tuồng Việt Nam và đơn khiếu nại khẩn cấp của nghệ sỹ Minh Tâm gửi lên các cấp là có cơ sở, Hội nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam đã có công văn số 183/CV-HNSSK gửi Hội đồng xét tặng danh hiệu NSND – NSUT của Bộ đề nghị xem xét trao danh hiệu NSUT cho trường hợp của nghệ sỹ Minh Tâm để không bị thiệt thòi vì đã có nhiều thành tích xuất sắc trong hoạt động nghệ thuật trên lĩnh vực sân khấu Tuồng truyền thống Việt Nam.

Công văn số 2235/BVHTTDL-TĐKT ngày 14-7-2011của Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch gửi Hội Nghệ sỹ Sân khấu, Hội đồng cấp cơ sở trả lời đơn thư liên quan đến việc xét tặng danh hiệu Nghệ sỹ nêu rõ:

Danh sách do Hội đồng Nhà hát Tuồng Việt nam gửi đề nghị Hội đồng cấp Bộ, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch xét tặng danh hiệu NSUT chỉ có 02 trường hợp hợp lệ, theo đúng quy định về thủ tục, hồ sơ và quy trình tại thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL là ông Nguyễn Văn Bút (Duy Bút) và ông Nguyễn Đức Mười.

Việc Hội đồng cấp cơ sở Nhà hát Tuồng Việt Nam không tiến hành bỏ phiếu kín (theo mẫu M7b) cho nghệ sĩ Hoàng Minh Tâm nhưng lại lập “Danh sách đề nghị xét tặng danh hiệu NSUT năm 2010 ( gửi kèm tờ trình cùng với 2 nghệ sỹ Nguyễn Văn Bút và Nguyễn Đức Mười) trong đó cột ghi số phiếu bầu của Hội đồng cấp cơ sở ghi là 7/7 phiếu là sai, không đúng theo quy định tại thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL, bởi tại cột này, chỉ được phép ghi kết quả phiếu bầu theo hình thức bỏ phiếu kín (mẫu M7b).

Hội đồng cấp Bộ nhất trí để lại do không đúng thủ tục, quy trình được quy định tại thông tư số 06/2010/TT-BVHTTDL.

Như vậy, việc Hội đồng cấp Bộ không xét duyệt NSUT cho Nghệ sỹ Hoàng Minh Tâm là do Hội đồng cơ sở không làm đúng thủ tục, quy trình, chứ thực chất không phải nghệ sĩ Minh Tâm không đủ tiêu chuẩn để phong tặng nghệ sĩ ưu tú. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự phản ứng chính đáng của nghệ sỹ. Hội đồng xét duyệt danh hiệu NSUT Nhà hát Tuồng Việt Nam nên có công văn bổ xung xét tặng danh hiệu NSUT cho nghệ sỹ Minh Tâm, vừa đảm bảo được quyền lợi chính đáng cho các nghệ sỹ, vừa đúng văn bản hướng dẫn của Bộ

Dương Quốc - Ngọc Minh