Một chế độ ăn hợp lý cung cấp năng lượng và các dưỡng chất cần thiết giúp cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai, duy trì các hoạt động hàng ngày cho người cao tuổi. Khi tuổi tác tăng lên, quá trình chuyển hóa của cơ thể sẽ chậm lại, khối cơ giảm, hệ miễn dịch và chức năng cơ quan suy giảm... Nếu ăn uống không hợp lý, nguy cơ mắc các bệnh, đặc biệt là các bệnh mạn tính không lây như tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường sẽ tăng cao. Do đó, dinh dưỡng hợp lý có ý nghĩa quan trọng, là nền tảng của sức khỏe và là “lá chắn” giúp phòng ngừa bệnh tật.
Có thể nhận thấy, khi tuổi tác tăng lên, cơ thể không chỉ thay đổi về ngoại hình mà còn dần suy giảm khả năng tiêu hoá và hấp thu dưỡng chất. Bữa ăn - vốn là niềm vui mỗi ngày, đôi khi lại trở thành “thử thách” khi người cao tuổi ăn kém ngon miệng, dễ đầy bụng hoặc chậm tiêu. Chính vì vậy, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, cân đối và phù hợp với thể trạng là vô cùng quan trọng để duy trì sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật và giúp người cao tuổi tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.
Hiện nay, người cao tuổi thường gặp phải tình trạng thiếu hụt một số vi chất như vitamin D, canxi. Việc bổ sung thực phẩm giàu canxi như sữa chua, phô mai, cá nhỏ kho nhừ cả xương, cá hồi, trứng, các loại rau xanh là cần thiết. Nên ăn thức ăn có nhiều chất xơ như rau, củ, quả. Những thực phẩm hạn chế dùng là thịt đỏ và thịt chế biến sẵn; thức ăn chiên rán, thực phẩm nhiều dầu mỡ; đường, bánh kẹo, đồ uống có cồn, đồ uống có ga, cafe; hạn chế thực phẩm chứa nhiều natri như muối, mì chính, nước mắm, hạt nêm, bột canh...
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, những nguyên tắc “vàng” để xây dựng khẩu phần ăn cân đối, an toàn và lành mạnh cho người cao tuổi là:
- Ăn đủ, đa dạng và cân đối 4 nhóm chất dinh dưỡng là chất bột đường (gạo, khoai, mì...), chất đạm (cá, trứng, sữa..), chất béo (dầu thực vật, bơ...), vitamin và khoáng chất (rau xanh, quả chín các loại).
- Ăn nhạt, ít đường ngọt, ít dầu mỡ. Ưu tiên luộc, hấp, hầm nhừ, hạn chế sử dụng các loại thức ăn chiên rán, thức ăn nhanh.
- Cần uống đủ nước mỗi ngày, tránh khát mới uống. Hạn chế rượu bia, đồ uống có cồn.
- Chia nhỏ bữa ăn trong ngày, ăn đủ bữa, không ăn quá no, không bỏ bữa.
- Lựa chọn thực phẩm tươi, sạch có nguồn gốc rõ ràng.
- Ngủ đủ giấc trong đêm.
- Tập thể dục vừa sức.
- Đi khám sức khỏe và tư vấn dinh dưỡng định kỳ.
Thông tin tại các cơ sở y tế trong nước cũng chỉ rõ, so với người 25 tuổi, nhu cầu năng lượng của người 60 tuổi giảm 20%, người trên 70 tuổi giảm 30%. Theo khuyến nghị cho người Việt Nam, cần duy trì nhu cầu năng lượng cho người cao tuổi là 1700-1900 calo mỗi người trong một ngày.
Các chuyên gia khuyến cáo, người cao tuổi nên ưu tiên lựa chọn các giải pháp dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe khối cơ và miễn dịch. Ngoài khẩu phần ăn hàng ngày, họ có thể bổ sung dinh dưỡng qua đường uống để tăng khả năng hấp thu các dưỡng chất quan trọng.
Đơn cử, trong nhóm các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng qua đường uống cung cấp năng lượng cho cơ thể tiêu biểu là sữa. Sữa là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao với đầy đủ chất đạm, đường, béo, các vitamin và chất khoáng. Đặc biệt, sữa là nguồn cung cấp calci dồi dào cho cơ thể. Theo điều tra của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chế độ ăn của người Việt Nam chỉ đáp ứng khoảng 50% nhu cầu khuyến nghị về calci một ngày. Do đó, sử dụng sữa trong chế độ ăn hàng ngày giúp cải thiện khẩu phần calci đang bị thiếu hụt, đặc biệt quan trọng ở người cao tuổi, vốn là đối tượng có nguy cơ loãng xương cao.
Nhận thấy vai trò quan trọng của dinh dưỡng đối với người cao tuổi, Tập đoàn TH đã không ngừng nghiên cứu và phát triển các giải pháp dinh dưỡng khoa học cho người lớn tuổi để họ sống khỏe mạnh, trọn vẹn hơn. Trong số đó, có một số sản phẩm như: Sữa hạt TH true NUT - kết hợp bộ hạt dinh dưỡng và sữa tươi sạch, vị ngọt tự nhiên từ quả Chà là; nước gạo TH true RICE - vị ngọt tự nhiên từ chính hạt gạo; hay các sản phẩm ít đường như sữa chua ăn, sữa tươi tiệt trùng bổ sung ngũ cốc dạng hạt TH true MILK LIGHT MEAL. Mới đây nhất là sản phẩm Sữa tươi tiệt Trùng vị tự nhiên TH true MILK GOLD, với công thức đặc biệt sử dụng hoàn toàn sữa tươi sạch tách béo của Trang trại TH, không bổ sung đường, thành phần nguyên liệu hoàn toàn từ thiên nhiên, bổ sung chất xơ và bộ dưỡng chất mang lại tối đa lợi ích cho sức khỏe, phù hợp xu hướng, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng.
Theo ghi nhận, có một số người cao tuổi có tình trạng kém dung nạp đường lactose có trong sữa nên khi uống sữa thường gặp dấu hiệu như đầy bụng, khó tiêu... Vì vậy, trong trường hợp này, có thể cân nhắc lựa chọn sữa không lactose hoặc các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai. Ngoài ra, người cao tuổi có thể sử dụng sữa tách béo hoặc ít béo. Việc giảm tiêu thụ lượng chất béo giúp nhẹ bụng và dễ tiêu, đặc biệt phù hợp với người có vấn đề về mỡ máu hay tim mạch.
Tùy theo thói quen sinh hoạt của mỗi cá nhân, người cao tuổi có thể uống sữa vào các thời điểm phù hợp trong ngày như cùng bữa sáng, bữa trưa, bữa phụ hoặc một ly sữa trước khi đi ngủ. Nên uống sữa ấm, khi uống, uống từng ngụm nhỏ, hoặc có thể kết hợp với một chút bánh mì, cháo hay ngũ cốc. Những cách đơn giản này sẽ giúp người cao tuổi cảm thấy thoái mái, tránh gây khó chịu cho đường tiêu hóa.
Lối sống lành mạnh bao gồm chế độ dinh dưỡng khoa học, vận động đều đặn, ngủ đủ giấc, giữ tinh thần tích cực là chìa khoá vàng giúp cơ thể hoạt động hiệu quả, làm chậm quá trình lão hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh. Người cao tuổi, nên ưu tiên chọn thực phẩm tươi và tự nhiên để giữ trọn vẹn giá trị dinh dưỡng vốn có, đồng thời hạn chế nạp vào cơ thể những thành phần như phụ gia tổng hợp hay chất bảo quản. Việc lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, từ tự nhiên là cách đơn giản và an toàn giúp người cao tuổi chủ động bảo vệ sức khỏe mỗi ngày.