Tết Độc lập đang đến gần, các thôn làng trên địa bàn vùng biên giới phía Tây của tỉnh Gia Lai, Quảng Ngãi được trang hoàng rực rỡ, người dân ai nấy đều hối hả, hoàn tất mọi công việc để sẵn sàng đón một cái Tết Độc lập của dân tộc vui vẻ, hạnh phúc. Gặp chúng tôi, trong niềm vui này, người dân địa phương, nhất là bà con đồng bào dân tộc thiểu số lại luôn nhắc đến Sáu Tâm- cái tên thân mật mà người dân hay gọi Đại tá Trịnh Hà Tâm, nguyên Giám đốc Công ty 75- Binh đoàn 15 khi đang còn công tác.
Cây lúa Sáu Tâm
Những ngày qua vùng biên giới Tây Gia Lai tiết trời se lạnh, lại có mưa. Hai bên cung đường từ phường PLeiku lên cửa khẩu Quốc tế Lệ Thanh một màu xanh cây trái nối tiếp, nhiều ngôi nhà cao tầng khang trang, to đẹp. Lưu lượng xe cộ và hàng hóa lưu thông trên các tuyến đường rất nhiều, minh chứng cho vùng đất biên giới đang trên đã phát triển.
Nắm chặt tay chúng tôi như người thân xa cách lâu ngày gặp lại, không giấu được niềm vui, ông Rơ Mah Peng, già làng Nẻl 2, xã Ia Krêl bộc bạch: “Làng Nẻl 2 mình giờ đây đã hết hộ đói khổ rồi, nhiều gia đình xây nhà to, đẹp lại có “của ăn, của để”. Tết Độc thì sắp đến, tự nhiên lại thấy nhớ và biết ơn thằng Sáu Tâm. Nhờ nó mà bà con dân làng mình và cả trong vùng biên giới này có những chuyển biến mới, nhận thức về lao động cũng có bước phát triển mới.
Đến nay làng Nẻl 2 có hơn 140 hộ dân, đa số thanh niên trong làng vào làm công nhân cho Công ty 75. Cuộc sống bà con trong thôn giờ đổi thay rất nhiều, 100% trẻ em đến tuổi được đi học. Người dân ốm đau đến bệnh xá quân dân y khám, chữa bệnh. Năm nay mưa thuận gió hòa nên cây lúa trồng trên núi của thằng Sáu Tâm, nguyên Giám đốc Công ty 75 hỗ trợ cho dân làng rất xanh tốt, được mùa, nhiều hạt. Nhà mình trồng được 1ha lúa, vụ mùa trước thu về 5 tấn. Nhà thằng Danh, bà Blơl trong làng thu được 6-7 tấn cơ. Sướng cái bụng vô cùng...Không chỉ giúp bà con cày đất, san đất, Sáu Tâm còn hỗ trợ lúa giống, phân bón, hướng dẫn bà con cách trồng, chăm sóc, thu hoạch…5 năm qua, có đất bộ đội giúp trồng lúa xen canh nên bà con trong làng có thêm cái ăn, không lo đói, đời sống vật chất, tinh thần được nâng lên...".
Cùng tâm trạng, ông KPui In - già làng Yit Rông, xã Ia Krêl bộc bạch: “Làng mình có 230 hộ dân, trên 900 người, người dân chủ yếu trồng cao su, cà phê, điều và làm công nhân cho Công ty 75. Cách đây 5 năm, giá mủ cao su xuống thấp, bà con lại chưa quen, chưa có kinh nghiệm trồng cây lúa xen canh, nên có người còn ngại làm. Đất giao, bà con không nhận; cho giống, bà con không trồng… Không nản chí, Sáu Tâm đã cùng với cán bộ, công nhân đơn vị ngày đêm tích cực bám dân, vận động bà con chuyển đổi phương thức canh tác, từ “chặt, đốt, chọc, tỉa”, sang trồng lúa trên núi theo hướng trồng cây xen canh, lấy ngắn nuôi dài; vừa mở rộng diện tích cây trồng, tăng thêm thu nhập cho bà con, tuyển dụng con em đồng bào DTTS vào làm công nhân. Có việc làm, có thu nhập nên đời sống của bà con ngày cành no đủ.
Thời gian qua Ðảng, Nhà nước, quân đội luôn quan tâm đến đời sống của Nhân dân vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới và bà con đồng bào dân tộc thiểu số, cùng với đó bà con dân làng mình và các vùng lân cận ở đây lại được bộ đội Sáu Tâm hỗ trợ, tiếp sức bằng những việc làm thiết thực, hiệu quả, nên cuộc sống ngày một khấm khá hơn. Kinh tế phát triển tình làng nghĩa xóm, tình đoàn kết quân dân được củng cố.
Ngày xưa bà con dân tộc thiểu số mình không biết và không tổ chức đón Tết Độc lập như người Kinh. Tết của bà con con mình là thời khắc giao mùa, thu hoạch cây lúa trên nương. Nhưng nay kinh tế phát triển rồi, đời sống người dân ngày một nâng cao, lại được Sáu Tâm cùng cán bộ, công nhân, người lao động Công ty 75 tuyên truyền, giới thiệu nên ai cũng biết thêm về ý nghĩa, nét văn hóa của Tết Độc lập, nên mọi người cùng chung vui đón Tết Độc lập cũng là lẽ đương nhiên.
Có được cuộc sống như ngày hôm nay, có được những cái Tết Độc lập sum vầy, ấm áp, hạnh phúc như thế nay dân làng mình chỉ biết nói lời cảm ơn đến bộ đội Công ty 75 và thằng Sáu Tâm, cán bộ đơn vị.
Nay thì Sáu Tâm về hưu rồi, xa bà con thôn làng rồi, nhưng hình ảnh của nó, nụ cười tươi và những việc làm của nó để lại, thì bà con mình cứ nhớ mãi.
Đứa con của dân làng
Sáu Tâm là một trong những cán bộ đầu tiên của Binh đoàn 15 có mặt và bổ những nhát cuốc trồng cây cao su, xây dựng Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 78 tại vùng biên giới Bắc Tây Nguyên. Dù trải qua nhiều cương vị công tác, nhưng đến đâu anh cũng được đồng đội và người dân các buôn làng nhắc đến với tình cảm thân thương, gần gũi.
Gặp chúng tôi từ đầu làng, ông A Xem già làng của thôn Giăng Lố 2 (xã Sa Loong, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum cũ) cho biết: “Nghe tin thằng Sáu Tâm đã nghỉ hưu theo chế độ, cũng mừng cho nó sau bao năm lăn lộn giúp bà con địa phương, từ bỏ bao hủ tục lạc hậu, đặc biệt là từ bỏ cái gọi là “tà đạo Hà Mòn, Tin Lành Đê Ga”, biết trồng, chăm sóc cây công nghiệp, phát triển kinh tế gia đình; nhưng sao vẫn thấy buồn buồn, vì nghỉ rồi thì ít khi lại được gặp, nói chuyện và uống rượu với nhau nữa.
Năm 2014, nhiều người dân ở đây bị ảnh hưởng bởi tà đạo Hà Mòn, khiến gia đình ly tán, con cái không ai chăm sóc, đời sống kinh tế kiệt quệ. Lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của một số bà con người dân tộc thiểu số, các đối tượng phản động đã xúi giục, lôi kéo giáo dân nhằm chống phá chính quyền, lập nên nhà nước Đề Ga. Bà con bị lừa mị nên tin rằng “có Đức Mẹ hiện hình” nên suốt ngày tụng kinh, dâng hoa cầu nguyện, không chịu đi làm nương rẫy. Có những người trước đây cần cù, chịu khó, nhưng vì tin theo tà đạo mà bỏ bê công việc, khiến cuộc sống thêm vất vả, khổ cực.
Khi tâm lý người dân còn bị hoang mang, dao động bởi tà đạo Hà Mòn, không yên tâm làm ăn, đói khổ, thì buôn làng khó mà bình yên. Rất may lúc đó, Đại tá Trịnh Hà Tâm về nhận nhiệm vụ tại Công ty 732 (Binh đoàn 15), nó không quản ngại khó khăn, xuống với bản làng, đến từng nhà dân giải thích, tuyên truyền, nên dân làng biết theo tà đạo Hà Mòn là sai trái. Họ không hiểu rõ, mù quáng tin theo những lời xúi giục của kẻ xấu. Nếu không có bộ đội, nhất là thằng Sáu Tâm tuyên truyền, vận động, giúp đỡ thì không biết bao giờ dân làng mới thấy được cái sai để trở về với gia đình.
Anh A Leah chia sẻ, tôi cùng vợ là Y Phal từng theo tà đạo Hà Mòn từ năm 2006. Theo tà đạo phải đi vào rừng, suốt ngày chỉ đọc kinh, lúc đói không có gì ăn, cũng không thấy những người từng hứa cho mình cuộc sống sung sướng đâu. Khi được Sáu Tâm vận động, hai vợ chồng quay về làng, ngôi nhà của gia đình sau nhiều năm không có người trông nom đã dột nát, xuống cấp, 8 đứa con nheo nhóc, đói ăn. Không những động viên mà Sáu Tâm đã giúp đỡ để hai vợ chồng vào làm công nhân cho đơn vị, có việc làm, có thu nhập, lại còn hỗ trợ tiền sửa chữa, làm lại ngôi nhà khang trang hơn.
Đường làng xuống cấp, đường vào rẫy cao su, cà phê hư hỏng, khó khăn cho người dân đi lại làm ăn, Sáu Tâm đến xem xét, lên kế hoạch cho nâng cấp sửa chữa; những gia đình khó khăn, có người ốm đau Sáu Tâm cho bộ đội đến khám chữa bệnh miễn phí, tạo điều kiện vào làm công nhân cho đơn vị, hỗ trợ cây giống, vật nuôi…nên một thời gian sau hộ đều vươn lên thoát nghèo.
Mời chúng tôi cạn ly nước, ông A Xem xúc động, đến nay đã bao nhiêu năm trôi qua, nhưng những việc làm của Sáu Tâm, những lời nó trao đổi, hướng dẫn tôi vẫn nhớ như in: “Muốn người dân thật sự rời bỏ tà đạo Hà Mòn thì không chỉ giúp họ nhận ra điều hay lẽ phải, mà phải tạo cơ hội để họ kiếm kế sinh nhai, tạo công ăn việc làm, sửa sang nhà cửa. Khi người dân có cuộc sống ổn định, có của ăn của để, tà đạo Hà Mòn sẽ không còn cơ hội quay lại buôn làng”.
Thôn Giăng Lố 2 có hơn 40 hộ dân, những người theo tà đạo Hà Mòn đều đã quay về buôn làng và được nhận vào làm công nhân của Công ty 732 đều có cuộc sống ổn định, nhiều gia đình khá giả. Tất cả bà con địa phương đều rất nhớ Sáu Tâm và coi Sáu Tâm là “đứa con của dân làng”.