“Vội vàng” trong đề xuất?
Thời điểm năm 2014, tình hình buôn lậu ở Lạng Sơn diễn biến phức tạp, gây ra rất nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu của các lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn. Trạm KSLH Dốc Quýt-một trong những điểm chính để ngăn chặn chống buôn lậu trong thời gian qua. Tuy nhiên, ngày 22-8-2014, Bộ Công an có văn bản báo cáo tình hình và giải pháp chống buôn lậu gửi Thủ tướng chính phủ; Bộ Tài chính cũng có văn bản nêu những giải pháp trong xử lý tình trạng vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới ở Lạng Sơn.
Từ cơ sở đó, ngày 29-8-2014, Văn phòng Chính phủ có Văn bản 1605/VPCP-V.I xử lý tình trạng chống buôn lậu, trong đó Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Lạng Sơn có phương án di chuyển Trạm KSLH Dốc Quýt.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Lạng Sơn đã nghiên cứu, đưa ra các phương án di chuyển Trạm KSLH Dốc Quýt. Theo đó, Lạng Sơn đã nghiên cứu 4 điểm xây dựng và cuối cùng lựa chọn điểm xây dựng Trạm KSLH mới tại ngã tư Than Muội, xã Quang Lang, huyện Chi Lăng, trên diện tích 22.613m2 để thay thế trạm KSLH Dốc Quýt hiện đang hoạt động.
Việc nghiên cứu, xây dựng di chuyển trạm KSLH được tính toán đến những thuận lợi, khó khăn. Tuy nhiên, Trạm KSLH Than Muội sau khi xây dựng xong và chuẩn bị đưa vào sử dụng để thay thế Trạm Dốc Quýt thì UBND tỉnh Lạng Sơn lại đề xuất với Thủ tướng xin giữ nguyên Trạm Dốc Quýt vì Trạm Than Muội đầu tư xây dựng sẽ không phát huy được hiệu quả chống buôn lậu.
Trao đổi với PV, ông Vũ Hồng Thủy-Giám đốc Sở Công thương Lạng Sơn cho biết: Trạm KSLH Than Muội xây xong, chưa sử dụng do dự án đường cao tốc Lạng Sơn-Bắc Giang được khởi công từ cuối năm 2015, dự kiến hết năm 2017 được hoàn thành sẽ không đi theo đường 1A cũ, do đó, lưu lượng hàng hóa sẽ không đi qua điểm Trạm KSLH Than Muội.
Vẫn theo ông Thủy, việc đặt trạm KSLH ở Than Muội với mục tiêu chống buôn lậu, nhưng hiện tại vị trí đặt trái tuyến, mật độ xe hằng ngày đi qua khu vực này rất đông (khoảng 7-8 nghìn lượt phương tiện) nên sẽ dẫn đến xung đột giao thông. Thêm nữa, khi chuyển Trạm Dốc Quýt về Trạm Than Muội thì việc hàng hóa nhập lậu từ biên giới vào thành phố Lạng Sơn cũng như thị trấn Đồng Mỏ sẽ có diễn biến phức tạp, nhiều sản phẩm hàng hóa sẽ dễ được “hợp thức hóa” để vận chuyển về xuôi; đồng thời buôn lậu tuyến đường sắt Đồng Đăng sẽ nguy cơ gia tăng - ông Thủy phân tích!

Không để… lãng phí
Do không phát huy hiệu quả chống buôn lậu ở địa điểm xây dựng Trạm KSLH Than Muội, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có báo cáo đề xuất với Tỉnh ủy Lạng Sơn cho giữ nguyên vị trí Trạm KSLH Dốc Quýt, đồng thời làm báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ.
Theo ông Thủy, thì tình hình buôn lậu cuối năm 2014 diễn biến phức tạp trong khi đó Trạm Dốc Quýt cơ sở hạ tầng đã xuống cấp không đáp ứng được công tác chống buôn lậu, nên thời điểm này xác định việc xây dựng, đặt Trạm Than Muội là cần thiết vì có thể bao quát được cả những chiến lược khác ngoài việc kiểm soát hàng hóa nhập theo các tuyến đường truyền thống. Khi khảo sát xác định vị trí đặt trạm KSLH mới tại Than Muội, phía tỉnh Lạng Sơn đánh giá rất kỹ các ưu, nhược điểm của từng phương án nhưng cũng không lường hết được các vấn đề.
“Chúng tôi đã làm báo cáo gửi các cơ quan cấp trên. Sở Công thương chỉ là đơn vị tổ chức thực hiện, được giao là chủ đầu tư xây trạm Than Muội, đầu tư xong mình báo cáo là xong, còn hoạt động mình không quyết được. Do đó, Sở Công thương sẽ chờ ý kiến chỉ đạo của cơ quan thẩm quyền cao hơn và thực hiện theo chỉ đạo” - ông Thủy cho biết tiếp.
Ngày 22-7-2016, UBND tỉnh Lạng Sơn có báo cáo gửi Đoàn công tác liên ngành Ban chỉ đạo 389 Quốc gia. Đến ngày 16-9-2016, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng-Phó trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (BCĐ 389) có Văn bản số 22/BC-BCĐ389 báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình-Trưởng Ban chỉ đạo 389 Quốc gia kiến Thủ tướng Chính phủ: “Đồng ý giữ nguyên Trạm KSLH Dốc Quýt ở vị trí cũ; đồng ý phương án bàn giao công trình xây dựng Trạm KSLH Than Muội cho UBND huyện Chi Lăng tiếp nhận, quản lý và sử dụng để bố trí cho UBND xã Quang Lang làm trụ sở bảo đảm phù hợp với nhu cầu quy hoạch của địa phương, phát huy tốt công năng của công trình, hạn chế thấp nhất thiệt hại, tránh lãng phí…”.
Liên quan đến vấn đề trên, hiện UBND tỉnh Lạng Sơn vẫn đang chờ sự chỉ đạo của Thủ tướng để đưa công trình xây dựng vào vận hành có hiệu quả. Trong lúc chờ đợi, việc chuyển Trạm KSLH Than Muội về làm trụ sở UBND xã Quang Lang cũng đã được thống nhất cao từ xã tới huyện và tỉnh; các ban ngành của Lạng Sơn cũng có đồng thuận cao vì đây là xã sẽ được chú trọng làm xã điểm nông thôn mới, quy hoạch làm trung tâm phát triển của huyện Chi Lăng. Nhìn nhận về lâu về dài việc sử dụng sẽ hạn chế tối đa lãng phí - ông Thủy nói!
Bài và ảnh: Doanh Chính-Hoàng Thanh