Sử dụng các loại rượu ngâm thảo dược cũng cần có sự chỉ định của bác sĩ để tránh ngộ độc.

Ghi nhận tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong dịp Tết Nguyên đán 2023, nhiều trường hợp ngộ độc rượu cấp tính, hàm lượng rượu trong máu cao gấp nhiều lần cho phép.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Với rượu thông thường tinh khiết không ngâm, người khỏe mạnh khi uống quá nhiều cũng có thể nguy kịch sức khỏe. Nhẹ thì người uống đau bụng, nôn, xuất huyết tiêu hóa, nặng thì hôn mê, suy hô hấp tím tái. Nếu uống nhiều lần sẽ ảnh hưởng đến xơ gan, viêm tụy… Người bệnh cũng rất dễ bị rối loạn kèm theo như xơ gan không bù trừ, rối loạn chuyển hóa, nhiều rối loạn khác...

Đặc biệt, bác sĩ Nguyên cảnh báo: Hiện nay người dân đang lạm dụng các loại dược liệu, động vật để ngâm rượu. Mọi người thường nghĩ ngâm các dược liệu hay động vật là rượu thuốc nhưng thực tế, nếu là thuốc chữa bệnh phải có đơn của thầy thuốc. Việc chúng ta dễ dãi sử dụng dược liệu mà không tính toán được liều lượng cụ thể, không biết rõ các thành phần có thể gây ra tác dụng có hại cho loại rượu này, người uống có thể gặp những tổn thương, nhiễm độc, ngộ độc nặng nề… Nhiều người còn ngâm những loại có độc tính cao, chắc chắn sẽ gây ra tình trạng loạn nhịp tim, liệt, tím tái, có thể tử vong.

Do đó, việc ngâm hàm lượng bao nhiêu, sử dụng như thế nào cũng cần có sự tư vấn của bác sĩ. Nếu chúng ta sử dụng một cách vô tư, thoải mái như hiện nay thì rất dễ gây ngộ độc, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của chính mình và người thân.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia: Rượu ngâm thuốc bao gồm 2 loại: Ngâm dược liệu và ngâm động vật. Các loại động vật hay được ngâm phổ biến là rắn, tắc kè, bìm bịp, hải mã, lộc nhung. Các loại thảo mộc thường được dùng như sâm linh chi, đinh lăng, cúc hoa, các loại sâm, hà thủ ô, chuối chát…

Trong y học cổ truyền, nhiều loại rễ, củ cây rừng có tác dụng chữa bệnh rất tốt khi được sử dụng bởi người có kiến thức chuyên môn và sử dụng đúng liều lượng, đúng cách. Tuy nhiên, nếu không biết thật rõ tác dụng của từng loại rễ cây, củ cây rừng hoặc thậm chí động vật, người dân tuyệt đối không được dùng để ngâm rượu uống, hoặc chế biến làm thực phẩm. Vì nếu sử dụng không đúng cách hoặc đúng liều lượng, có thể gây độc đối với thần kinh, tim mạch, hô hấp, thậm chí còn nguy hiểm đến tính mạng.

Trên thực tế, nhiều gia đình ngâm rượu bìm bịp còn nguyên con, nguyên lông, điều này rất nguy hiểm. Với các loại động vật ăn thịt sống như rắn, chuột, nhái, ếch… thì trong lông và bụng con vật này đều chứa nhiều ký sinh trùng. Việc dùng những động vật này để ngâm rượu nguyên lông nguyên cánh sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm các vi khuẩn và ký sinh trùng vào cơ thể. Vì vậy, khi ngâm rượu, các nguyên liệu cần được chế biến kỹ càng, hợp vệ sinh, loại bỏ các bộ phận như nội tạng, lông; với các con vật như bìm bịp, tắc kè, cần nướng chín trước khi ngâm rượu. Làm sạch không chỉ giúp an toàn vệ sinh mà còn giúp rượu ngâm có mùi thơm dễ chịu, không bị tanh, rút ngắn thời gian ngâm để dược liệu có thể sử dụng nhanh hơn.

Các chuyên gia cho rằng, rượu ngâm an toàn cần tuân thủ 2 yếu tố, là: Rượu phải rõ nguồn gốc, đúng độ; nguyên liệu ngâm rượu phải rõ ràng, đúng tên, đúng loại, có nguồn gốc, không chứa độc tố. Người dân tuyệt đối không được dùng rượu chứa cồn công nghiệp (methanol) không rõ nguồn gốc để ngâm.

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khuyến cáo: Người dân tuyệt đối không sử dụng các loại động vật, thực vật lạ, không rõ chủng loại, nguồn gốc để ngâm rượu uống, không uống rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc không có nhãn mác bán trôi nổi trên thị trường.

Thành An