Tổng tiến công mùa xuân 1968, đại đội công binh chúng tôi được giao nhiệm vụ mở đường giữ chốt một cứ điểm gần đường 9. Địch liên tục dùng trực thăng đổ quân, pháo kích bao vây cứ điểm, sau 3 ngày quần nhau với địch đại đội hy sinh gần hết 3 trung đội, còn lại 1 tiểu đội 9 người và 4 thương binh nặng.
Đêm thứ 3 kiểm tra lại quân số và hậu cần chỉ còn 6 miếng lương khô, nước uống không còn, đường xuống suối bị địch chặn lối, lựu đạn còn 2 quả, cơ số đạn 2 băng AK. Toàn đơn vị bị cô lập, quân chi viện không lên chốt được vì lực lượng địch quá mạnh, pháo kích liên tục, cầm canh kéo dài thời gian chờ trời sáng. Chúng tôi nhận được lệnh bằng pháo hiệu rút quân. Phương án đưa ra là: Hai đồng chí dùng AK bắn từng phát một kéo địch về hướng nam. Ba đồng chí dùng lựu đạn, dao găm và lưỡi lê đánh gần mở đường máu, theo sau là 4 đồng chí cõng 4 thương binh rút về hướng tây. Một giờ sáng súng nổ, địch dồn quân và pháo kích theo hướng nam của cứ địểm. 3 đồng chí mở đường thì 2 đồng chí bị thương, còn 1 đồng chí và tôi dùng lựu đạn diệt tổ phục kích đưa được 4 thương binh xuống núi, lẫn vào rừng theo hướng tây được chừng 2km thì gặp được 1 tiểu đội của ta chi viện.
Vì mất máu quá nhiều nên 3 thương binh đã hy sinh, còn lại trung đội trưởng trong cơn hấp hối. Trời tối, mưa dầm Trường Sơn làm cho khói bom đạn chìm xuống, không khí im ắng và tịnh mịch, sau khi hội ý chúng tôi quyết định để lại 1 đồng chí chăm sóc trung đội trưởng. Tôi bị thương vào vai nên được ở lại trông thương binh còn các đồng chí khác và tiểu đội chi viện trở lại chốt tìm 2 đồng chí bị thương.
Lúc này vào khoảng 3 giờ sáng, bỗng nhiên trung đội trưởng hồi tỉnh nằm ngửa mặt lên trời nói chuyện với người yêu trong cơn mê sảng. Tôi lắng nghe lời anh nói chuyện với người yêu: “…Anh rất nhớ em, từ cái đêm trăng hò hẹn ở quê…”. Theo lời trung đội trưởng thì người yêu của anh là một giáo viên. Anh hẹn cô ấy anh đưa cô ấy lên mặt trăng dạy các em nhỏ ở trên đó. Cô ấy đẹp lắm như một nàng tiên, mặt đẹp như mặt trăng. Trên mặt trăng đang xây các thành phố, thay làng mạc cũ xưa. “Anh sẽ cưới em ở trên đó và anh đang lên trước đây - anh đang bay lên vũ trụ đây” - nói rồi, anh lịm đi và tắt thở.
Tôi nhớ như in lời trăng trối cuối cùng của anh và trong đầu tôi lúc đó đang hình thành một vài câu thơ mang máng ý của anh.
Trời mưa, tối, không giấy bút, tôi đã tháo lưỡi lê ra và viết lên báng súng gỗ mấy chữ: “Cô giáo - lên mặt trăng, cưới nhau”. Rồi tôi cũng lịm đi trong giấc ngủ mệt nhọc và đau vì viết thương.
Trời vừa sáng, tiếng pháo kích làm tôi choàng tỉnh, cũng là lúc đơn vị chuyển 2 đồng chí thương binh ra tiếp tục rút về hướng tây thêm khoảng 3km thì có Trạm xá dã chiến.
Thương cảm trước cuộc tình của đồng chí trung đội trưởng, tôi đã xúc động viết bài thơ có tựa đề là “Lời liệt sĩ” lên giấy ghi bệnh án của trạm xá và đọc cho đồng đội là Trần Hữu Bé chép lại (bản chép đó do đồng chí Bé giữ, sau 34 năm gặp lại Đại tá Trần Hữu Bé - giảng viên Trường sĩ quan Công binh trao lại bài thơ cho tôi).
Tôi đã cầm bài thơ này tìm cô giáo người yêu của anh theo địa chỉ đóng quân ngày xưa ở xã Hưng Đạo (Hưng Nguyên, Nghệ An). Sau khi biết tin anh hy sinh, chị đã lấy chồng, có 2 con, nhưng anh chồng đã chết vì bệnh…
Bài thơ luôn ám ảnh tôi, nhất là đến dịp kỷ niệm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4) và Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27-7).
Bài thơ này được Tạp chí Sông Hương và Tạp chí Văn nghệ Quân đội đăng tải năm 2000. Nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo và nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã sửa tên của bài thơ thành “Gửi người yêu”.
Bài thơ của 2 tác giả: Ý thơ của liệt sĩ, lời thơ của thương binh Nguyễn Thanh Châu (bút danh Châu Nho).
Nguyễn Thanh Châu
Gửi ngươi yêu
Chiều vàng trôi
Mặt trời về khép cửa Trường Sơn
Anh ngắm biên cương
Bâng khuâng nhớ chiều quê hương.
Chiều vàng trôi
Không níu lại được thời gian
Riêng anh giữ mãi chiều gặp em
Núi trở mình, rừng buông màn đêm.
Và bây giờ sau lưng núi trăng lên
Trăng đầu tháng lặng yên không nói
Trăng yếu ớt xua chiều đi vồi vội
Trăng hiểu rằng: Từ đây anh xa em.
Nhớ nhau nhiều là buổi đầu tiên
Khi anh nói lời yêu
Em thẹn thùng cúi mặt
Trăng bẽn lẽn sau vòm cây ẩn nấp
Em nhìn anh. Ôi! Gương mặt trăng đầy.
Trăng rắc vàng trên mái tóc mây
Trời lấm tấm những vì sao xa lắc
Một dải ngân hà mờ sáng bạc
Ngưu lang chức nữ có gần nhau.
Trên sao xa cũng sẽ có người
Những làng mạc thay bằng thành phố
Mái trường xinh với đàn em nhỏ
Hát sau giờ ra chơi.
Âm thanh xa anh không rõ ý lời
Vang tiếng nhạc khoảng không vũ trụ
Và dáng dấp những người thiếu nữ
Cô giáo - nàng tiên hay là em?
Đồng đội và anh thức với màn đêm
Súng gác sao trời hiện mảnh trăng đầu tháng
Anh ngỡ mình bay ra ngoài giới hạn
Đến một vì sao xa - nơi ấy - có em yêu!
Trường Sơn, 1968