Làm sao để muối “hết đắng”? (03/06/2010)

 <!-- /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:72.0pt 90.0pt 72.0pt 90.0pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} --> <!-- /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;} --> Nắng nóng chuyển mùa oi bức hầm hập cùng với gió biển thổi mạnh mang theo vị mặn, khiến cho người nơi khác đến rất khó chịu. Nhưng với diêm dân thì coi như được trời ưu ái, bởi nắng nóng kéo dài càng được mùa muối. Từ thị xã Bạc Liêu sang xã Vĩnh Hậu, Vĩnh Thịnh (Hòa Bình), Điền Hải, Long Điền Đông (Đông Hải) những ngày này đâu đâu cũng thấy muối chất cao đầy đồng. Nhưng rất ít có thương lái đến mua, thỉnh thoảng có vài ghe nhỏ đến ăn hàng giá thương lái đưa ra quá thấp với 20.000 đồng/giạ muối trắng (33kg/giạ) (muối trắng sản xuất bằng nền xi măng hay trãi bạt) không được 1/3 năm ngoái, còn muối đen chỉ 12.000 đồng/giạ, giá muối xuống thấp, diêm dân sản xuất không có lãi thậm chí còn lỗ do muối tiêu thụ không được, làm diêm dân điêu đứng. 

Vụ muối năm nay, Bạc Liêu có hơn 3.200 ha sản xuất muối, trong đó 80% diện tích là sản xuất muối đen, tăng hơn 500 ha so cùng kỳ các năm trước. Ông Trần Văn Trung (xã Vĩnh Thịnh - Hoà Bình) cho biết: “Năm ngoái muối sản xuất bao nhiêu cũng có người đưa ghe vào tận ruộng để mua với giá cao, nhưng từ đầu vụ muối mới đến nay anh cào được trên 5.000 giạ muối đen mà chưa bán được hạt nào, vì giá muối rẻ như bèo”. Còn ông Hồ Minh Chiến ở xã Long Điền Đông, Đông Hải nói với giọng buồn: “Vụ muối năm nay tôi sản xuất được 6 công, nhờ có sự chuẩn bị nguồn nước, cải tạo ao kỹ, nên năng suất đạt 60 tấn/ha, gia đình lên tận Bạc Liêu kêu thương lái quen đến mua nhưng đi năm lần bảy lượt rồi mà chẳng thấy thương lái đến xem muối, còn liên hệ với Công ty muối iốt Bạc Liêu, hàng phải giao tận nhà máy, người sản xuất không có phương tiện vận tải, muối chất đầy đồng mà không bán được”. Từ trước đến nay, muối Bạc Liêu được tiêu thụ chủ yếu thông qua thương lái. Nếu như đầu năm 2009, giá muối trắng mua tại ruộng 75.000 đồng/giạ, thì hiện nay thương lái chỉ trả 18.000-22.000 đồng/giạ. Thương lái mặc tình ép giá, dù lượng muối chưa thật sự đến mức dội chợ.

Sản xuất muối là một nghề thường chịu rủi ro từ thiên nhiên, có được hạt muối thì mồ hôi của diêm dân mặn thêm bao lần. Đã thế bà con không có nhà kho để chứa muối mà chỉ che bạt tạm, thu hoạch và bán ngay tại ruộng. Phần đông trong số họ còn nghèo, thu hoạch được muối là bán ngay để trang trải chi phí sản xuất, sinh hoạt gia đình và một phần trả nợ vay ngân hàng. Vài năm gần đây, nghề muối cứ “một lên hai xuống”, sau vài vụ bị ép giá, diêm dân đồng loạt giảm diện tích, sản lượng giảm, giá muối thị trường sẽ tăng cho đến vụ thu hoạch năm sau. Họ vẫn là người chịu thiệt và đến bao giờ cuộc sống của hàng trăm nghìn lao động nghề muối mới ổn định?

Mặc dù UBND tỉnh Bạc Liêu đã sớm có ý kiến chỉ đạo khuyến khích tiêu thụ hàng hoá nông sản theo Quyết định 80 của Chính phủ bao gồm vận chuyển, không hiểu sao công việc này gần như chuyển động rất chậm. Biết rằng Bạc Liêu có nhà máy sản xuất muối iốt với công suất khá lớn, nhưng diện tích được ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm không đáng kể so với sản lượng 150.000 tấn/năm.

Sóc Trăng đã quy hoạch vùng muối kết hợp với nuôi trồng thuỷ sản tại Vĩnh Châu trên diện tích 2.696 ha, trong đó có 1.428 ha sản xuất muối... với tổng kinh phí hơn 108 tỷ đồng. Song song với chủ trương nâng cao chất lượng muối, tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng thuỷ lợi vùng muối, công tác tập huấn, chuyển giao quy trình công nghệ sản xuất mới với quy trình khép kín từ khâu sản xuất đến thu hoạch, vận chuyển, bảo quản muối nguyên liệu được các ngành đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên cho đến nay, dự án vẫn chưa triển khai được vì thiếu kinh phí. Hơn ai hết, diêm dân mong Chính phủ có những giải pháp hữu hiệu bình ổn giá muối theo chiều hướng có lợi. Bao giờ những vướng mắc trong việc bao tiêu muối được tháo gỡ? Và đến bao giờ cuộc sống của hàng chục ngàn lao động nghề muối mới ổn định, khi mang vị mặn cho đời.

Bài và ảnh: PHƯƠNG NGHI