Đ/c Nguyễn Văn Quảng, UVTW Đảng, Bí thư Thành ủy phát biểu khai mạc hội thảo
Ngày 23.9, Thành ủy Đà Nẵng phối hợp với Viện lịch sử quân sự, Bộ Tư lênh quân khu 5 tổ chức hội thảo khoa học nhân kỷ niệm 70 năm chiến thắng đồn Nhất- Hải vân quan ( 25.9.1952-25.9.2022).
Dự hội thảo có Đ/C Nguyễn Xuân Phúc, Uỷ viên BCT, Chủ tịch nước; Nguyễn Hòa Bình, Uỷ viên BCT, Bí thư TƯ Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, lãnh đạo Bộ quốc phòng, Bộ Tư lệnh quân khu 5, Thành ủy, UBNDTP Đà nẵng, nhiều nhà nghiên cứu lich sử, sinh viên Đại học Đà Nẵng. Đặc biệt, hội thảo đã trân trọng đón tiếp nhiều nhân chứng lịch sử của trận đánh cách đây 70 năm và thân nhân gia đình đ/c Nguyễn Lựu, nguyên tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 59, đơn vị chủ công của trận đánh, đã dến dự hội thảo.
Sau khi giành những thắng lợi cơ bản trong chiến dịch Hè 1951, nhưng trên địa bàn Liên khu 5, thực dân Pháp vẫn tăng cường đánh phá, đẩy mạnh chiêu an dồn dân, gây cho ta nhiều khó khăn, tổn thất. Trước diễn biến tình hình trên, trên địa bàn Quảng Nam-Đà Nẵng, Liên khu ủy 5 quyết định Trung đoàn 803 kết hợp lực lương dân quân du kích mở chiến dịch Hè Thu 1952 nhằm phá thế uy hiếp của địch, phát triển cơ sở vùng tạm chiếm và tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch. Sau khi giành chiến thắng liên tiếp tại cứ điểm Xuân Đài, Vân Ly,Túy Loan, Lệ Sơn...Ban chỉ huy Trung đoàn 803 quyết tâm tiến công diệt gọn đồn Nhất trên đỉnh đèo Hải Vân, đây là một cứ điểm kiên cố, có hỏa lực mạnh, địa hình rất khó tiếp cận, án ngữ đường độc đạo giữa đỉnh đèo. Tuy nhiên, với quyết tâm cao độ của cán bộ, chiến sĩ đã lập nên chiến công vang dội, chỉ sau 2 giờ chiến đấu ác liệt, Tiểu đoàn 59 đã tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm đồn Nhất. Hình ảnh tiểu đội trưởng Nguyễn Bá Dương thuộc đại đội 6, tiểu đoàn 59, trung đoàn 803 sống mãi trong lòng đồng đội và nhân dân về tinh thần dũng cảm, mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu. Khi áp sát lô cốt, tiểu đội trưởng Dương đã dùng thân mình nối dài để bộ đội trèo lên, xung phong vào bên trong dùng pháo thủ tấn công các lô cốt của địch, tạo điều kiện cho các mũi xung phong, tiêu diệt toàn bộ cứ điểm.
Chiến thắng đồn Nhất là biểu tượng của nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là dấu ấn lịch sử về xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, là nghệ thuật chỉ đạo, tổ chức và điều hành trận đánh, sự phối hợp giữa bộ đội chủ lực và dân quân du kích địa phương.
Hội thảo còn chỉ ra những kinh nghiệm vận dụng vào thực tiễn trong xây dựng nền quốc phòng và thế trận chiến tranh nhân dân, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Trong chuổi các hoat động kỷ niệm 70 năm chiến thắng đồn Nhất-Hải vân quan, Quân khu 5 đã tổ chức lễ khánh thành và dâng hương di tích chiến thắng đồn Lệ Sơn và khu di tích đồn Nhất, ra mắt cuốn sách “ Tiểu đoàn 59 –anh hùng giữa lòng dân “ cùng nhiều hoat động viếng nghĩa trang liệt sĩ, thăm, tặng quà các nhân chứng lịch sử, thân nhân các gia đình liệt sĩ thuộc tiểu đoàn 59 và gia đình chính sách trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và TP Đà Nẵng.
Tin, ảnh: Nguyễn Phát