Chất lượng học sinh là mục đích cao nhất của giáo dục.

Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT (gọi tắt là Thông tư 29) quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực từ ngày 14-2-2025 với mục đích cụ thể hóa quy định của Luật Giáo dục 2019, tăng cường công tác quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm - một nhu cầu có thực của xã hội, khắc phục tư duy “không quản được thì cấm”. Tuy nhiên, còn một số ý kiến băn khoăn của giáo viên và phụ huynh học sinh xung quanh các quy định tại Thông tư này.

Thiếu cơ chế động viên giáo viên tâm huyết

Về cơ bản, có 3 đối tượng mà các trường học hướng tới dạy thêm miễn phí là học sinh giỏi, học sinh yếu kém và học sinh ôn thi cuối cấp. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Công văn số 545 gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư về việc tăng cường chỉ đạo đối với giáo dục phổ thông. Trong đó có nội dung UBND tỉnh chỉ đạo hỗ trợ kinh phí phù hợp cho các cơ sở giáo dục để tổ chức ôn tập, bồi dưỡng học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt là học sinh còn gặp khó khăn trong học tập, học sinh cuối cấp, đối tượng yếu thế, học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn, học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Thầy giáo Nguyễn Văn Đường - Giáo viên Trường THPT Phú Xuyên A, huyện Phú Xuyên, T.P Hà Nội cho biết: "Tinh thần của Công văn chưa được các Sở triển khai đến cấp trường, dẫn đến việc các trường rất lúng túng không biết lấy ngân sách ở đâu để chi trả cho giáo viên. Đời sống của giáo viên còn nhiều khó khăn nên rất khó có thể kêu gọi giáo viên dạy miễn phí trong thời gian dài. Thầy cô có thể dạy miễn phí một, hai tuần, chứ không thể dạy miễn phí trong cả năm học".

Nỗi lo của phụ huynh

Thông tư 29 còn quy định: “Giáo viên đang dạy học tại các nhà trường không được dạy thêm ngoài nhà trường có thu tiền của học sinh đối với học sinh mà giáo viên đó đang được nhà trường phân công dạy học theo kế hoạch giáo dục của nhà trường” và có hiệu lực vào đúng thời điểm học sinh cuối cấp đang vào giai đoạn nước rút ôn thi tốt nghiệp. Nhiều học sinh cuối cấp đã theo học thêm các thầy cô đang dạy chính khóa suốt nhiều năm, vậy mà chỉ còn mấy tháng nữa thi cuối cấp, nhưng lại không được theo học nữa thì rất thiệt thòi cho học sinh. Đặc biệt đối với học sinh ở khu vực nội thành, đông dân cư, thiếu trường lớp, sức ép thi cử lớn để chọn trường phù hợp khả năng và gần nơi sinh sống, việc học thêm càng trở nên quan trọng đối với các em.

Còn đối với bậc tiểu học, học sinh trong lứa tuổi chưa tự tham gia giao thông, cần sự quan tâm, chăm sóc thường xuyên, nhiều gia đình không điều kiện đón con sớm, thường gửi con ở lại trường tham gia các câu lạc bộ như toán, tiếng Việt, tin học... Khi Thông tư 29 có hiệu lực, nhiều trường thông báo dừng các câu lạc bộ dạy các môn văn hóa và phụ huynh đón con từ 15 giờ 30 hằng ngày khiến nhiều phụ huynh lo lắng không biết gửi con ở đâu.

Ngoài ra, nhiều phụ huynh lo ngại về chất lượng và giá cả tại các trung tâm dạy thêm, học thêm. Thông tư 29 chưa nói rõ cơ chế kiểm soát chất lượng dạy thêm cho học sinh của các trung tâm, “lò luyện”. Thầy cô càng giỏi thì càng “kín lịch” dạy thêm, nhưng dù giỏi đến đâu, nếu dạy theo kiểu “chạy sô” thì thầy cô cũng không thể bám nắm được hết năng lực của học sinh. Nhiều trung tâm giảm tải cho thầy cô bằng cách thuê sinh viên làm “trợ giảng”, hỗ trợ kiểm tra, chấm điểm bài tập cho học sinh. Chưa kể trung tâm luôn có thêm đội ngũ làm việc hành chính như trực điện thoại, xếp lịch học, vệ sinh... sẽ kéo theo tăng tiền học thêm.

Một số vấn đề chưa rõ

Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm nhưng không đề cập tới hoạt động gia sư có được xem là dạy thêm hay không và đối tượng gia sư sinh viên có bị điều chỉnh bởi Thông tư 29 hay không. Trong trường hợp hoạt động gia sư là hoạt động dạy thêm, sinh viên muốn làm gia sư cần có những điều kiện gì.

Quy định cấm dạy thêm, học thêm ở bậc tiểu học, vậy các cơ sở dạy thêm các môn văn hóa, tiếng Anh ở bậc tiểu học có bị cấm hay không? Trường hợp nào được dạy thêm và trường hợp nào không được dạy thêm? Các trung tâm có đầy đủ giấy phép kinh doanh dịch vụ giáo dục này được dạy gì và không được dạy gì?

*

Cho đến nay, chưa có đánh giá đa chiều nào về nguyên nhân và hiệu quả của việc dạy thêm, học thêm, nhưng có thể thấy, chất lượng giáo viên trong hệ thống giáo dục chưa đồng đều; việc bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu của người Việt còn thấp, chủ yếu tập trung vào việc nâng cao kiến thức thay vì nâng cao năng lực cho học sinh. Các quy định chấn chỉnh dạy thêm, học thêm là điều cần thiết góp phần làm trong sạch môi trường giáo dục, tuy nhiên giáo dục là một quá trình, vì vậy, mọi giải pháp cần cân nhắc các phương án hợp lý nhất trên cơ sở đặt lợi ích của học sinh lên hàng đầu.

Hồ Thanh Hương