 Ông Nguyễn Xuân Đồng có khu đất khai hoang do bố mẹ ông để lại khoảng 700 m2, năm 1976 ông khai phá tiếp được 250 m2 đất vườn trên điạ bàn thôn Phặc Tràng. Năm 2000, ông dựng một căn nhà cấp 4 trên mảnh đất này để ở và năm đó chính quyền có thông báo cho người dân kê khai diện tích để cấp sổ đỏ.
Năm 2001, gia đình ông được cấp sổ đỏ diện tích đất ở là 150 m2 nhưng không có trích lục vị trí đất ở, số thửa, tờ bản đồ…Số đất còn lại ông không kê khai vì “sợ” phải đóng thuế nhiều. Hầu hết các gia đình ở Phặc Tràng trước đây đều kê khai đất hụt đi giống như nhà ông Đồng để khỏi phải đóng thuế nhiều. Sau đó, ông Đồng giải quyết chuyện bức bách về chỗ ở cho con cái nên bao nhiêu năm ky cóp tiền bạc từ tiền trợ cấp thương binh, tiền làm kinh tế … được khoảng 50 triệu đồng ông dựng tiếp một ngôi nhà cấp 4, diện tích 50 m2 trong tổng số gần 1000 m2 đất nêu trên để ông ở dưỡng già và nhường lại ngôi nhà cũ cho con cái.
Năm 2004, thôn tổ chức cuộc họp thông báo về chủ trương thu hồi đất, đền bù…về dự án sân vận động của tỉnh. Trong cuộc họp ông Đồng có phát biểu và đề nghị với chính quyền rằng: Nhà nước lấy đất thì phải bồi thường cho dân ít nhất phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ thì chúng tôi mới nhất trí. Sau cuộc họp, không hiểu sao chính quyền và cơ quan chức năng đến lập biên bản cho rằng ông xây nhà trái phép trên đất vườn và xây nhà không phép trong dự án qui hoạch bắc Sông Cầu của thị xã…?
Điều khá lạ là khi chính quyền và cơ quan chức năng lập biên bản căn nhà mà ông Đồng xây dựng đã hoàn thiện từ khi nào chính quyền và cơ quan chức năng không hay biết. Ông Đồng kể lại: “ Họ ép tôi ký vào biên bản vi phạm hành chính nhưng tôi không ký vì tôi xây nhà trên đất đất đã được cấp sổ đỏ và truyền thống của người dân Phặc Tràng từ xa xưa đến nay chưa bao giờ có “khái niệm” xin giấy phép xây nhà”...
Theo biên bản không số lập 17/12/2004, không có chữ ký của ông Đồng. Biên bản này ghi rõ: “ Xây nhà trái phép trên đất vườn tại khu qui hoạch bắc Sông Cầu, qui cách nhà cấp 4, tường 110 bổ trụ đã hoàn thiện, diện tích 50 m2; Biên bản lập làm căn cứ báo cáo thường trực UBND thị xã cho ý kiến chỉ đạo”. Không hiểu sao hơn 2 tháng sau- ngày 8/3/2005, Chủ tịch UBND xã Dương Quang Ma Văn Phẩm ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính 100.000 đồng đối với ông Đồng?. Ông Đồng không thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính(QĐXPVPHC) của UBND xã Dương Quang với lý do QĐXPVPHC không đúng với qui định của pháp luật. Ông Đồng cho biết ông đã khiếu nại QĐ đó nhưng không ai giải quyết cả. Tiếp đó, ngày 8/7/2005, phó chủ tịch UBND thị xã Lê Văn Khương ký QĐ cưỡng chế hành chính với hộ ông Đồng, buộc tháo dỡ toàn bộ ngôi nhà cấp 4, diện tích 50 m2 trên cơ sỏ tờ trình số 13, ngày 1/7/2005 của UBND xã Dương Quang.
Ngày 19/7/2005, lực lượng cưỡng chế của UBND thị xã Bắc Kạn đã tháo dỡ toàn bộ ngôi nhà ông Đồng. 1
Khi tìm về xã Dương Quang để thu thập hồ sơ vụ cưỡng chế nhà ông Đồng, cán bộ địa chính Ma Văn Hiệp cũng chỉ xất trình cho PV được một số giấy tờ liên quan, trong đó có tờ biên bản vi phạm hành chính và quyết định xử phạt hành chính đối với hộ ông Đồng…?! Hỏi về dự án và thông báo triển về việc qui hoạch và xây dựng dự án sân vận động, vị cán bộ địa chính xã cũng rất lơ mơ về câu hỏi của PV và trả lời rất hồn nhiên: “Đến thời điểm này xã vẫn chưa nhận được thông báo qui hoạch khu qui hoạch bắc Sông Cầu do UBND thị xã ban hành, Còn bản đồ địa chính của xã mãi tới năm 2006 mới có…”.
Theo tìm hiểu của PV, hồ sơ cưỡng chế nhà ông Đồng cho thấy thật chưa chặt chẽ và đúng với qui định của pháp luật. Bởi vì, biên bản vi phạm hành chính lập không đúng với qui định tại điều 55 của Pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính (PLXPVPHC) năm 2002 và điều 20 của NĐ 134/2003/ NĐ – CP. Sau khi lập biên bản cũng không có QĐ yêu cầu tạm dừng xây dựng công trình nếu cho là sai phạm. Biên bản cũng không ghi rõ thời điểm nào ông Đồng động thổ làm nhà, vị trí nào trong thổ đất không được làm nhà (trong bìa đỏ ông được cấp 150m2 đất thổ cư). Trong biên bản lập ngày 17/12/2004, của Đội kiểm tra qui tắc đô thị thị xã Bắc Kạn chỉ nói là “nhà cấp 4 bổ trụ 110 đã hoàn thiện…Biên bản lập làm cơ sở báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của UBND thị xã….”. Như vậy, rõ ràng chính quyền và cơ quan chức năng cho là sai phạm nhưng thực tế không biết ông Đồng xây dựng từ khi nào.
Mặt khác, theo qui định của pháp luật, biên bản hành chính sau khi lập không quá 10 ngày thì phải ban hành quyết định xử phạt hành chính nhưng UBND xã Dương Quang “chờ” đến ngày 8/3/2005, tức là sau 81 ngày mới ra QĐ xử phạt là trái qui định của pháp luật. Đáng ra, theo qui định UBND xã Dương Quang không được ra QĐ xử phạt mà phải áp dụng biện pháp khắc phục khác theo khoản 3, điều 12 của PLXPVPHC…Và cũng chính từ cách làm thiếu thận trọng và phớt lờ qui định pháp luật của chủ tịch UBND xã Dương Quang Ma Văn Phẩm, làm cho PCT UBND thị xã Lê Văn Khương ban hành QĐ cưỡng chế hành chính thiếu căn cứ pháp lý gây hậu qủa đối với người dân.
Theo điều 121 của PLXLVHC qui định nếu gây hậu quả thì tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch UBND xã Dương Quang Ma Văn Phẩm và một số cán bộ thân cận do thời gian đảm nhiệm chức vụ đã làm trái qui định của pháp luật về công tác quản lý đất đai nên đã bị bỏ tù nhưng đối với PCT UBND thị xã Lê Văn Khương việc ra QĐ cưỡng chế thiếu căn cứ pháp lý làm thiệt hại tài sản của thương binh Nguyễn Xuân Đồng thì vẫn bình an vô sự ???
Được biết, hiện tại một số CCB ở thị xã Bắc Kạn đang quyên góp tiền bạc để phục dựng lại căn nhà “tử tế”cho CCB – thương binh 2/4 Nguyễn Xuân Đồng sống nốt quãng đời còn lại…
Doanh Chính - Quốc Hưng