Để người châu Phi phát triển châu Phi (24/02/2010)

Được bao bọc Ấn Độ Dương ở phía đông, Đại Tây Dương ở phía tây và Địa Trung Hải ở phía bắc, châu Phi rất giàu tiềm năng khai thác và trồng thủy sản ở thềm lục địa; chứa đựng nhiều yếu tố để phát triển trên tất cả lĩnh vực của đời sống kinh tế như công nghiệp khai thác và chế biến khoáng sản, điện lực, nông lâm, thủy sản, du lịch…

Tuy nhiên, bức tranh châu Phi năm 2009 với những mảng mầu sáng tối, có sự tương phản mạnh về chính trị và kinh tế giữa các nước trong khu vực. Trong khi một số quốc gia đã ổn định chính trị và phát triển kinh tế, một số nước lại tụt hậu, xung đột tiếp diễn và gia tăng. Kê-ni-a và Dim-ba-bu-ê đạt "tiến bộ đáng kể" khi đã thành lập được một chính phủ đoàn kết dân tộc. Quá trình tìm kiếm hòa bình ở Đa-phơ (Xu-đăng) cũng có tiến triển khi các bên ngồi vào đàm phán và chính phủ chia sẻ quyền lực ở Xu-đăng được thành lập.

Thế nhưng, châu Phi còn gặp khó khăn và bế tắc trong việc tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình tại Ma-đa-gát-xca, Ni-giê-ri-a. Nhiều cuộc xung đột sắc tộc, tôn giáo bùng nổ, như ở Xô-ma-li, Y-ê-men. Thêm vào đó, châu Phi đang phải đối mặt với việc mạng lưới khủng bố quốc tế An Kê-đa lợi dụng sự mất ổn định ở một số nước, khu vực để tăng cường hoạt động. Chính vì điều đó mà Tổng thống Xê-nê-gan A. Oa-đê đã gióng hồi chuông cảnh báo về nạn buôn lậu vũ khí tại khu vực Sa-hen và nhấn mạnh, lực lượng An Kê-đa ở Bắc Phi, Đông Phi đang sử dụng những chiêu thức gây rối mới đáng lo ngại. Ông kêu gọi tổ chức một vòng đàm phán giữa châu Phi với các cường quốc phương Tây nhằm giải quyết vấn đề này. Dim-ba-bu-ê được chọn làm nơi đặt trụ sở của Hội đồng Hòa bình và An ninh châu Phi, một trong những cơ quan quyền lực nhất của Liên minh châu Phi (AU), có nhiệm vụ giải quyết các cuộc xung đột và bất hòa giữa các nước thành viên và giúp các quốc gia chấm dứt khủng hoảng chính trị.

Có thể nói, châu Phi như “một thế giới ước mơ” của địa chính trị - kinh tế. Đó không chỉ là định nghĩa của các nhà chiến lược dành cho châu Phi mà còn là ước mơ vươn tới tương lai của các dân tộc châu Phi. Sau những nỗ lực hòa giải nội bộ và hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, các cuộc xung đột sắc tộc, nội chiến dần dần đi vào giải pháp. Giờ đây, các nước châu Phi có nhiều cơ hội để tập trung thực hiện cải cách chính trị phát triển kinh tế thị trường và đẩy mạnh liên kết khu vực và quốc tế. Các diễn đàn hợp tác kinh tế khu vực đã được hình thành. Các nhà lãnh đạo châu Phi đã bàn biện pháp xây dựng hệ thống và điều tiết luật pháp ở khu vực và toàn châu lục, thiết lập môi trường hòa bình, ổn định để thu hút đầu tư nước ngoài, cũng như thúc đẩy phát triển kinh tế ổn định và bền vững, tăng cường sự cạnh tranh kinh tế và thương mại lành mạnh. Trong năm qua, Ban chấp hành AU đã thành công trong việc gắn kết châu lục này với cơ chế điều hành nền kinh tế thế giới bằng việc đưa châu Phi tham dự Hội nghị cấp cao G20 và củng cố vị trí của châu Phi với G8 nhằm đối phó khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Những nỗ lực đó đã mang lại cho châu Phi luồng sinh khí mới. Đời sống của nhân dân từng bước được cải thiện.

Bức tranh kinh tế ảm đạm của châu Phi sau khủng hoảng được dự đoán sẽ khởi sắc với tốc độ tăng trưởng 4,3% trong năm 2010. Ngân hàng Đầu tư châu Phi (AIB) đã được thành lập theo Hiến chương AU, có nhiệm vụ tài trợ các dự án nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực, hỗ trợ lĩnh vực tư nhân và đẩy nhanh hiện đại hóa nông nghiệp ở các nước có thu nhập thấp. Đây là sự khởi đầu trong chiến lược lâu dài của AU nhằm thiết lập các thể chế tài chính xuyên châu lục, hướng tới sự thống nhất hoàn toàn về kinh tế. Việc thiết lập Ngân hàng T.Ư châu Phi và Quỹ Tiền tệ châu Phi cũng đang được xúc tiến.

Hơn nữa, Liên minh châu Phi còn được Tổng thư ký LHQ Ban Ki Mun cam kết ủng hộ trong việc phát huy tiềm năng của mình như một đối tác chiến lược và hành động một cách toàn diện vì hòa bình và an ninh tại lục địa đen. Đồng thời, kêu gọi châu Phi tổ chức tốt các cuộc bầu cử trong năm 2010 tại Xu-đăng, Ni-giê-ri-a, Cốt Đi-voa, cùng nhiều nước khác và huy động sức mạnh tổng hợp, đẩy nhanh tiến độ thực hiện mục tiêu Thiên niên kỷ vào năm 2015.

Thực tế cho thấy, Hội nghị cấp cao lần thứ 14 của Liên minh châu Phi tại thủ đô A-đi-a-bê-ba của Ê-ti-ô-pi-a vừa qua, đã khép lại với bộn bề những mục tiêu cho năm 2010. Các nhà lãnh đạo đã thảo luận và tìm kiếm sự đồng thuận về chính sách phối hợp chung của châu lục trong các vấn đề chính trị, kinh tế, thương mại và đã đến lúc để "người châu Phi phát triển châu Phi".

MINH PHƯƠNG