Cuộc chuyển giao quyền lực thầm lặng trên trường quốc tế (13/01/2010)

Tác động của cuộc chuyển giao quyền lực thầm lặng ấy lại rất sâu sắc và được đánh giá là có thể đưa thế giới tới một cục diện ổn định hơn trong tương lai.

Đặc điểm đầu tiên của quyền lực mới là vấn đề đạo đức và tính trách nhiệm. Phương Tây với cơ chế thuần thị trường đã đi vào thất bại chua cay vừa rồi thì tại sao các nước đang phát triển, các nước châu Á phương Đông lại phải nhắm mắt đi theo một cách rập khuôn? Họ cũng có thể theo kinh tế thị trường nhưng cách áp dụng linh hoạt hơn, có trách nhiệm hơn.

Cuộc khủng hoảng vừa qua cũng đẩy phương Tây vào một tình huống tiến thoái lưỡng nan.

Sự khó xử đó sẽ dẫn đến những sự nhượng bộ, những sự chuyển giao quyền lực trên trường quốc tế về sau.

Đặc điểm thứ hai của quyền lực mới là vấn đề ra quyết định trong bối cảnh kinh tế toàn cầu như vừa qua và như hiện nay.

Về phương diện này, phương Tây cũng không còn ưu thế vượt trội như xưa nay nữa. Cuộc khủng hoảng vừa qua là minh chứng rõ nét cho thấy năng lực và cách ra quyết định kinh tế của phương Đông. Nhiều trong số đó là những quyết sách đúng, và có sự sáng tạo, cho dù họ có áp dụng các học thuyết kinh tế kinh điển của phương Tây hay không.

Và cũng chính vì thế mà chính Ngân hàng thế giới và Quỹ tiền tệ quốc tế đã công nhận sức mạnh tăng thêm của các nước đang phát triển. Họ đã phải điều chỉnh quyền bỏ phiếu tại hai tổ chức tài chính toàn cầu này, vốn xưa nay quyền lực do phương Tây nắm giữ.

Đặc điểm thứ ba của quyền lực mới là vấn đề địa chiến lược kinh tế.

Cuộc chuyển biến thứ ba là từ Đại Tây Dương sang Thái Bình Dương. Nhật Bản là nét vẽ đậm đà đầu tiên tô điểm cho bức tranh mới Thái Bình Dương trên trường quốc tế. Sự tăng trưởng như vũ bão của Trung Quốc vài thập kỷ trở lại đây là nét chấm phá tiếp theo.

Dù cho thế kỷ 21 có thuộc về châu Á hay không thì rõ ràng, thế kỷ 21 đã chuyển trọng tâm sang vùng Thái Bình Dương mà ở đó, châu Á chiếm vị trí quan trọng nhất.

Đặc điểm thứ tư của quyền lực mới là vấn đề giảm sự phụ thuộc của kinh tế thế giới vào đồng USD của Mỹ và thay vào đó là nhiều lựa chọn khác.

Trong khi đó Trung Quốc hay Nga hoặc Bra-xin lại luôn sẵn sàng khuyến khích các đối tác thương mại của mình dùng đồng tiền của Trung Quốc, Nga hoặc Bra-xin thay vì đồng USD.

Đặc điểm cuối cùng, nhưng chưa phải tất cả, của quyền lực mới là vấn đề tốc độ tăng trưởng kinh tế.

Không thể phủ nhận, những nền kinh tế mới nổi có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và đó là điều giúp họ thu hẹp khoảng cách kinh tế với các nước đã phát triển. Trong khi đó các nước phát triển rất khó tăng trưởng cao. Với những nền kinh tế phát triển và dân số cứ giảm dần thì việc giữ cho kinh tế được như cũ đã là một thành tựu đòi hỏi nhiều nỗ lực, nói gì tới tăng trưởng cao.

Điều đáng nói là tác động của cuộc chuyển giao quyền lực thầm lặng ấy lại rất sâu sắc và rất đáng mơ ước. Phải nói là những sự chuyển biến ấy rất có thể đưa thế giới tới một cục diện ổn định hơn trong tương lai, một thế giới cân bằng hơn, ít bất công và giảm áp lực một chiều.

MINH THẮNG