Đã từ lâu, hầu như năm nào vào khoảng thời gian mùa đông ở các tỉnh thành miền Bắc nước ta cũng xảy ra rất nhiều trường hợp bị ngạt thở, ngất dẫn tới hôn mê, thậm chí tử vong vì hít phải quá nhiều khí độc CO (carbon monoxide); nguyên nhân chính là dùng củi, than để đốt sưởi ấm.

Thế nhưng không hiểu sao vẫn có không ít người dân, các hộ gia đình vẫn bất chấp nguy hiểm, dùng phương cách sưởi ấm bằng than, củi một cách hết sức tùy tiện, coi thường sức khỏe, tính mạng của bản thân, các thành viên trong gia đình mình. Theo các nhà khoa học, cũng như chuyên viên y tế thì khi dùng than để sưởi ấm trong phòng sẽ đặc biệt nguy hiểm, nhất là phòng kín. Khí oxy bị tiêu thụ nhiều để đốt cháy và khí CO và CO2 thoát ra vô cùng độc hại nếu hít phải. Ngạt khí, máu không thể lên não sẽ dẫn đến bất tỉnh hoặc chết người. Khí CO thoát ra trong quá trình đốt than không màu, không mùi nên nhiều người không biết, dần cảm thấy khó thở rồi ngất đi, hoặc lịm đi ngay khi đang ngủ. Nếu không có người phát hiện sớm sẽ tử vong. Cho dù không bị ngộ độc khí thì cũng dễ mắc các bệnh hô hấp như hen, viêm phế quản, viêm phổi, suy tim mạch, tổn thương não, mất trí nhớ, thoái hóa não, trí tuệ sa sút, mất khả năng làm việc… Khi bị ngộ độc khí CO, các biến chứng có thể xảy ra là tràn khí vào màng phổi, màng bụng, trung thất, dưới da, hẹp khí quản…

Phương pháp sưởi ấm này đặc biệt nguy hiểm với người già và trẻ nhỏ, những người hệ hô hấp yếu hoặc chưa hoàn thiện. Ngoài ra, khi đặt than trong nhà, phòng để sưởi cũng có thể gây hỏa hoạn hoặc bỏng nặng do va phải chậu than hoặc có vật bắt lửa ở xung quanh.

Sự nguy hiểm của việc ngộ độc khi hít phải khí CO và CO2 là thế nên cho dù trời có lạnh giá đến đâu thì mọi người, mọi nhà cũng tuyệt đối không được dùng củi, đặc biệt là than để đốt lửa sưởi ấm trong phòng kín. Nếu trong nhà có người già, người bị bệnh và đặc biệt là trẻ nhỏ thì càng không được dùng biện pháp sưởi ấm kiểu này. Nếu đốt sưởi thì cũng chỉ nên đốt bằng củi khô và chỉ đốt trong khoảng thời gian ngắn, khoảng 1 vài giờ để làm ấm phòng rồi sau đó phải dập tắt hết than, củi. Trong lúc đốt sưởi nên mở toang các cửa chính, cửa số để khí CO, CO2 và khói độc bay lan tỏa ra khỏi căn phòng. Không đốt lửa qua đêm hay đặt lò than ngay dưới gầm giường, gần những chỗ dễ bắt lửa, cửa ra vào…

Nguyễn Hoài Thu  

(Trường đại học Y tế công cộng)