Lấy đất theo cách của xã

Tháng 8-1978, vợ chồng ông Nguyễn Đình Nghĩa, xóm 4, xã Sơn Thọ ra ở riêng và được bố đẻ là ông Tam cho 8 thước đất làm nhà ở. Năm 1980-1981, theo chủ trương của xã, ông Nghĩa được cấp 20 thước đất vườn ở tại khu vực sân bóng, tổng cộng ông Nghĩa có 932m2 đất (thửa 198 và 202, tờ bản đồ số 1, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Phó chủ tịch huyện Hương Sơn (cũ) Nguyễn Minh Đăng ký). Năm 2002, UBND xã Sơn Thọ bất ngờ dùng máy ủi san lấp mặt bằng trên hai thửa đất nói trên để xây dựng chợ nông thôn. Khi gia đình ông Nghĩa ngăn chặn thì người lái máy nói: “Ông Nguyễn Khắc Hội, Chủ tịch xã bảo chúng tôi làm, có gì gặp ông Hội mà hỏi”.

Chợ làm xong đã hơn chục năm, đến nay vẫn bỏ trống để cỏ dại mọc và làm nơi “nghỉ ngơi” của trâu bò… Còn ông Nghĩa thì vẫn cứ chờ đợi hết năm này qua năm khác để được xã bồi thường hoặc cấp bù trả lô đất khác. Nhiều lần ông Nghĩa đưa đơn khiếu nại đến xã Vũ Quang, khiếu nại Phòng TNMT và trực tiếp gặp Chủ tịch UBND huyện Vũ Quang kêu cứu nhưng vẫn không có kết quả.

Theo ông Nghĩa phản ánh, từ khi lấy đất để làm chợ, UBND xã Sơn Thọ đã quy hoạch đất ở và thực hiện chuyển đổi ruộng đất hai lần, thế nhưng ông chỉ được bù 500m2 đất màu ở giáp bờ khe, còn 432m2 đất bù vườn của ông Nghĩa lại được ghi trong “sổ đỏ” mà xã lấy không bồi thường. Thậm chí diện tích này xã còn cho ông Luận, cán bộ địa chính xã làm nhà ở và bà Vọng mở ki-ốt kinh doanh.

Không thực hiện lời hứa

Khi xã làm chợ, ông Nghĩa vẫn còn một phần đất mà chợ chưa dùng đến. Biết đất của mình thuộc trung tâm khu dân cư, có mặt tiền đường liên xã nên giá cao nhất trong vùng, vợ chồng ông Nghĩa thuê người đổ đất để làm ki-ốt nhằm vớt vát được phần nào. Thế nhưng ông Hội khi đó bảo: “Chú mượn, không cần phải làm thế, sau này sẽ giải quyết cho”.

Hết nhiệm kỳ ông Hội làm chủ tịch mà ông Nghĩa vẫn không được bồi thường và cũng không được cấp bù đất. Ông Lê Văn Toàn thay ông Hội làm chủ tịch xã cũng đã gần hết nhiệm kỳ, đến nay lời hứa của ông Hội vẫn không được thực hiện!

Bị mất 432m2 đất, khi ông Nghĩa viết đơn kiến nghị chỉ đòi lại được 10 thước (333m2). Trớ trêu, đất ông Nghĩa đòi được là phần đất người khác cũng đang ở và hộ này cũng đang có ý kiến đề nghị xã thực hiện lời hứa trả bù đất đã thu hồi.

Theo đơn ông Nghĩa, “Gia đình tôi có 330m2 đất nằm kề đường sát sân bóng, là miếng đất cấp bù vườn ở, hiện xã thu hồi làm chợ nông thôn. Năm 2002, ông Lan (cán bộ địa chính xã), ông Hội có hứa khi nào giải tỏa xong sẽ cho gia đình chọn một lô để ở”.

“Thời gian đã kéo dài gần 8 năm trời mà gia đình tôi chưa có đất để ở. Đề nghị các cấp, các ngành giải quyết và giúp đỡ cho gia đình tôi sớm ngày nào hay ngày ấy”- đơn ông Nghĩa nêu rõ.

Được biết, đơn của ông Nghĩa đã được ông Trần Đình Hoà, nguyên Đội trưởng Đội 5 (người đã cấp đất cho ông năm 1980-1981) và ông Trần Văn Mạnh, đại diện ban chuyển đổi ruộng đất giai đoạn 1 của xã xác nhận. Đơn này ngày 10-5-2010, ông Nghĩa trực tiếp nộp cho xã, được ông Lê Văn Toàn, Chủ tịch UBND xã phê vào đơn “Xin khất sau ngày 14-5-2010. Đại hội Đảng bộ xong sẽ giải quyết”. Tuy nhiên, đến nay bút tích của chủ tịch xã vẫn còn đó, mực dấu vẫn còn nguyên mà lời hứa lại bị ông chủ tịch xã mới lên thay… “khất”!

Xã báo cáo “dối”?

Ngày 7-7-2010, UBND xã Sơn Thọ có Công văn số 02/CV-UBND do Chủ tịch Nguyễn Khắc Hội ký, phúc đáp ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND huyện Vũ Quang như sau: “Năm 1981-1982 ông Nguyễn Đình Nghĩa… được HTX cấp cho mượn 10 thước đất để làm kinh tế gia đình… Năm 2002, do quy hoạch xây dựng chợ nông thôn tại khu trung tâm xã, UBND xã Sơn Thọ đã thu hồi 10 thước đất nói trên của ông Nghĩa... Năm 1994-1995, bố mẹ ông Nghĩa vào Nam sinh sống, toàn bộ nhà cửa và đất đai đều để lại cho ông Nghĩa. Theo Luật Đất đai quy định, mỗi hộ dân được quản lý 2 sào đất vườn ở. Năm 2000, gia đình ông Nghĩa đã được chính quyền và ban quản lý ruộng đất xã tính toán các loại đất theo quyền lợi của một gia đình trong đó có gia đình ông Nghĩa được cấp 2 sào đất vườn ở và các loại đất khác theo chủ trương. Tổng cộng ông Nghĩa được quản lý 3.130m2 đất tại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Nghĩa được cấp năm 2000 có diện tích đất ở là 1.000m2… Ban chuyển đổi đã xem xét đưa vào sổ 5 sổ địa chính xã, từ đó Hội đồng cấp đất xã đã ghi vào bìa đỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình ông Nghĩa có đất ở 300m2 và đất vườn là 700m2”.

Mặc dù báo cáo của xã là vậy, nhưng qua tìm hiểu, Chủ tịch UBND xã Sơn Thọ trả lời UBND huyện Vũ Quang như trên là trái với Luật Đất đai. Năm 1981-1982, ông Nghĩa được HTX giao 932m2 đất là phù hợp nhu cầu sử dụng đất của xã viên. Việc UBND xã thu hồi đất để làm chợ vào năm 2002 lại là chuyện khác. Bởi theo quy định của pháp luật thì chỉ trong trường hợp thật cần thiết vì mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thì Nhà nước mới được thu hồi đất của dân và người bị thu hồi được bồi thường thiệt hại. Không thể có chuyện, đất được HTX giao thì chính quyền muốn thu hồi thế nào cũng được?

Còn năm 1995, ông Nghĩa được thừa hưởng nhà cửa đất đai của cha mẹ là phù hợp với quy định của pháp luật, chính quyền không có quyền “điều chỉnh” và cũng không thể “ khuyên” ông Nghĩa dồn đất thừa kế và đất được giao vào một “sổ đỏ” để rồi tước đi quyền sử dụng đất ở, đất vườn của ông.

Dư luận đặt dấu hỏi, tại sao chủ tịch xã Sơn Thọ báo cáo như vậy mà chủ tịch huyện Vũ Quang vẫn đồng ý? Phải chăng đó là sự đồng thuận để tiếp tay cho chính quyền xã Sơn Thọ làm trái với Luật Đất đai và quy định của Nhà nước nên ông Nghĩa phải ôm đơn khiếu nại hơn 10 năm trời mà không thấy tương lai?

Bài và ảnh: Chí Thức, Đức Đạo