Theo cán bộ VQG, trước đây khu đồi này là đồi khô. Từ khi tích nước ở công trình thủy lợi hồ Đồng Xô, nước ngầm ngấm vào làm cho nền đất yếu, nên có khả năng dẫn tới nứt đồi. Trong khi đó ông Phùng Văn Nhớn, Hạt phó Hạt kiểm lâm Ba Vì cho biết: Quá trình thi công công trình hồ Đồng Xô đơn vị thi công có lấy đất đắp đập, với diện tích chiếm đất là 2.700m2 ở trong phạm vi 9,5 ha đất được phép mượn tạm của VQG. Quá trình thi công, Công ty cổ phần Tập đoàn xây dựng và du lịch Bình Minh lấy đất đắp thân đập, thuộc phạm vi độ cao cos 100 trở lên.
Tuy nhiên, trái ngược với lời ông Nhớn nói, người dân Vân Hòa sinh sống gần công trình đang thi công lại cho rằng, tại khu vực chân núi giáp với phần đuôi đường dẫn nước hồ Đồng Xô chảy ra suối Cùm Cắm (Còn có tên gọi là suối Cạn) đơn vị thi công đã múc đất sâu vào núi, lấy đất để đắp thân đập…
Trước đó, Báo Cựu chiến binh Việt Nam đăng tải về hiện tượng xuất hiện những vết nứt bất thường trên núi Ba Vì, đến nay, đã có 2 đoàn nhà khoa học đến tìm hiểu nguyên nhân.
“Theo đánh giá, thì nguy cơ xảy ra sạt trượt là rất cao do nền đất phía dưới núi bị ngậm nước, còn phía trên khô dẫn tới trọng lượng đất đè từ trên cao xuống làm cho nứt núi” – một chuyên gia địa chất công trình nhận định.
Cũng theo các nhà địa chất công trình, thì cung trượt hiện đang hoạt động và hoạt động rất mạnh. Nếu không có biện pháp, hướng xử lý kịp thời toàn bộ đất đá với khối lượng ước trên dưới 200.000m3 sẽ đổ ụp xuống, khi đó ảnh hưởng đầu tiên là công trình hồ Đồng Xô.
Liên quan đến công trình này, năm 2007, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) đã phê duyệt dự án để phục vụ thủy lợi. Theo đó, diện tích lưu vực hồ là 6,15km2, dung tích nước cao nhất 290.000m3 phục vụ tưới trực tiếp cho 61ha và tạo nguồn tiếp nước cho đập Đồng Đống tưới tiêu cho 120ha đất nông nghiệp xã Vân Hòa và xã Yên Bài (Ba Vì). Tổng vốn phê duyệt khi đó cho công trình này hơn 19 tỷ đồng, trong đó có khoảng 8 tỷ đồng là vốn trái phiếu chính phủ cấp cho giai đoạn 2003-2010.
Ngày 14-10, trao đổi với phóng viên, đại diện Vườn Quốc gia Ba Vì, ông Bùi Thanh Hùng cho biết, những thông tin trên báo chí và trực tiếp phóng viên phản ánh, cho xem những hình ảnh cụ thể về vết nứt, VQG sẽ cử anh em kiểm lâm của vườn lên kiểm tra thực địa, sớm có báo cáo gửi Bộ NN&PTNT và UBND huyện Ba Vì phối hợp tìm hướng xử lý!
Doanh Chính