Một số kết quả bước đầu
Tổng nguồn vốn huy động, lồng ghép thực hiện chương trình trong 3 năm ước đạt 13964.428 tỷ đồng (năm 2013 là 3.447.723 tỷ đồng). Số xã đạt nội dung tiêu chí đã tăng khá so với năm 2012, trong đó 1 xã đạt 19/19 tiêu chí NTM (xã Sơn Thành, huyện Yên Thành), 1 xã đạt 17 tiêu chí, 9 xã đạt 16 tiêu chí, 16 xã đạt 15 tiêu chí, 153 xã đạt từ 10-14 tiêu chí, 193 xã đạt từ 5-9 tiêu chí. Về quy hoạch, đến ngày 30-7-2012, tỉnh Nghệ An đã hoàn thành phê duyệt NTM 431/431 xã, đạt 100%, vượt trước 5 tháng so với yêu cầu của T.Ư. Về lập đề án xây dựng NTM cấp xã, đến tháng 4-2013 đã có 431/431 xã hoàn thành phê duyệt đề án xây dựng NTM cấp xã, đạt 100%. Xây dựng, nâng câp được 3.365km đường giao thông nông thôn với tổng kinh phí 6.295,22 tỷ đồng. Đặc biệt, các đơn vị đều tập trung vào chăm lo phát triển kinh tế và tổ chức sản xuất. Đến nay, toàn tỉnh đã có 187/431 xã thực hiện xong việc dồn điền đổi thửa đạt 43,38%. Năm 2013, toàn tỉnh đã xây dựng được 16 mô hình cánh đồng mẫu lớn sản xuất lúa, lạc, ngô đạt năng suất, hiệu quả kinh tế, tăng giá trị ít nhất 10-15% trở lên, đã triển khai 375 mô hình hỗ trợ phát triển sản xuất có hiệu quả. Nhờ vậy, số hộ vươn lên thoát nghèo, có đời sống khá ngày càng tăng, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh ước tính đến cuối năm 2014 giảm chỉ còn 12,5% (năm 2011 là 18,79%).
Những bài học kinh nghiệm được rút ra sau 3 năm thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM ở tỉnh Nghệ An, đó là phải hết sức coi trọng công tác tuyên truyên, vận động thuyết phục người dân với nội dung và hình thức phong phú, gần gũi thiết thực nhằm thay đổi tư duy và nhận thức của cán bô, nhân dân về xây dựng NTM. Nhân tố lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, sự vào cuộc của MTTQ và các đoàn thể giữ vai trò quyết định thắng lợi của công cuộc. Ở đâu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền có quyết tâm chính trị cao, chỉ đạo quyết liệt, gần dân, biết lo cho dân, biết tổ chức và khích lệ phong trào thì ở đó phong trào xây dựng NTM phát triển.

14 xã về đích xây dựng nông thôn mới
Sau hội nghị sơ kết 3 năm, nhận thức của các sở, ngành có chuyển biến tích cực và vào cuộc quyết liệt hơn, đặc biệt tập trung chỉ đạo 14 xã đăng ký về đích năm 2014 và 81 xã đăng ký về đích năm 2015. Trong đó, phấn đấu đến hết tháng 6-2014 có ít nhất 5/14 xã đạt chuẩn NTM được xét và công nhận. 9/14 xã phấn đấu hoàn thành ít nhất 2 tiêu chí để đạt chuẩn vào cuối năm; 16 xã (ngoài Quyết định 63/QĐ-UBND) phấn đấu hoàn thành ít nhất 1 tiêu chí/xã. 62 xã (phấn đấu đạt chuẩn NTM đến 2015) hoàn thành ít nhất 2/19 tiêu chí/xã. 338 xã còn lại ít nhất phấn đấu hoàn thành đạt 1/19 tiêu chí/xã. Tập trung đây mạnh phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân, hoàn thiện cơ chế chính sách (cơ chế hỗ trợ từ ngân sách, cơ chế huy động nguồn lực); hoàn thành kế hoạch làm đường giao thông nông thôn bằng bê tông xi măng (đợt 2) và triển khai đợt 3. Chuẩn bị mọi điều kiện để sau thu hoạch đông xuân và hè thu dồn điền đổi thửa gắn với chỉnh trang đồng ruộng, xây dựng cánh đồng lớn. Đẩy mạnh phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, phong trào an ninh nông thôn, xóa đói giảm nghèo, chuyển nhanh từ chỉ đạo điểm sang diện rộng cả về lãnh thổ và cả về nội dung theo 19 tiêu chí và lợi ích số đông. Tăng cường công tác chỉ đạo điều hành, chỉ đạo sâu sát, quyêt liệt, kiểm tra hướng dẫn kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc từ cơ sở. Tuyên truyền và nhân rộng các mô hình tiêu biểu, đặc biệt là các mô hình phát triển sản xuất hàng hóa quy mô lớn có liên doanh, liên kết giữa sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm một cách bền vững…
Trao đổi với chúng tôi về kết quả sau 3 năm thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, ông Phan Văn Đường, Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: Nghệ An triển khai phong trào xây dựng NTM theo đúng tinh thần chỉ đạo là từng bước vững chắc, sau 2 năm làm tốt công tác chuẩn bị, năm 2014 sẽ có 14 xã đăng ký về đích xây dựng NTM. Chúng tôi tập trung làm tốt công tác tuyên truyền, đặc biệt là nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân dân. Tranh thủ sự giúp đỡ của Chính phủ và các bộ, ngành T.Ư, tập trung huy động mọi nguồn lực và phát huy thế mạnh của địa phương, sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị, sự đồng tình cao của người dân, tạo nên phong trào “Cả tỉnh chung tay xây dựng NTM”, nhất định chúng tôi sẽ thực hiện đúng lộ trình.
Bài và ảnh:
Đức Đạo-Y Thanh