Nếu như Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII, về tình hình thế giới Đảng ta nhận định: “Trên thế giới, trong những năm tới tình hình sẽ còn nhiều diễn biến rất phức tạp…”, thì Đại hội XIII Đảng ta nhận định: “Thế giới đang trải qua những biến động to lớn, diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo…” (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.1, tr.105).
Nhận định mới của Đảng chỉ ra tình hình thế giới trong những năm tới sẽ phức tạp hơn so với dự báo trong Văn kiện Đại hội XII. Thực tế “bàn cờ chính trị thế giới” đã và đang chứng minh những nhận định chính xác của Đảng.
Mà nguyên nhân của “phức tạp hơn” là do sự cạnh tranh về quyền lực và lợi ích giữa các nước lớn đang rất quyết liệt, dẫn đến các cuộc chạy đua vũ trang không ngưng nghỉ, năm sau cao hơn năm trước. Đáng kể là những hoạt động can thiệp, lật đổ, chiến tranh thương mại…; những mâu thuẫn về dân tộc, sắc tộc, giai cấp, tôn giáo gây ra những xung đột cục bộ tranh chấp lãnh thổ, biển đảo, tài nguyên… làm cho tình hình thế giới đúng là “khó dự báo”!
Trước tình hình thế giới khó dự báo, thấm nhuần lời dạy của Bác “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”, quan điểm của Đảng ta về công tác đối ngoại là chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, nhưng phải xác định lợi ích quốc gia - dân tộc là mục tiêu trọng yếu.
Nghĩa là hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế vì lợi ích của quốc gia và dân tộc: “Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước” (Sđd, tr162).
Phạm Thế Văn