CCB Tiểu đoàn 130 thăm lại chiến trường xưa, nhân kỷ niệm 45 năm thành lập đơn vị (1978-2023).

Tháng 7-1978, Tiểu đoàn 130 trực thuộc Ban CHQS huyện Bình Liêu (Quảng Ninh) được thành lập, bắt tay vào nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trên tuyến biên giới Bình Liêu. Toàn bộ lực lượng gồm: Chỉ huy Tiểu đoàn (Chính trị viên trưởng Bùi Hồng Tư, Tiểu đoàn trưởng Tiêu Anh Thẻ, Chính trị viên phó Trần Xuân Trìu, Tiểu đoàn phó Nguyễn Đức Lưu), 3 đại đội bộ binh (1, 2, 3) và Đại đội hỏa lực (C4) với các tiểu đội: Cối 82mm, pháo 12,7mm, pháo 14,5mm. Chiến sĩ, phần lớn ở tuổi 19-20.

Ký ức hào hùng

Bước chân cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 130 in dấu từ thị trấn Bình Liêu, các xã: Vô Ngại, Lục Hồn, Húc Động, Đồng Tâm, Hoành Mô, Đồng Văn; các điểm chốt: Gốc Đa, Lồng Vài, Co Sen, Pạc Chè, Long Sông, Cao Ba Lanh đến các điểm cao  934, 900, 781, 600, 400… Tay cầm súng, vai đeo ba lô, các anh đã tạo nên mạng lưới công sự, giao thông hào, hầm địa đạo, hầm chữ A, hầm cóc… suốt chiều dài biên giới huyện Bình liêu.

Từ ngày 17-2-1979, suốt thời gian chiến đấu bảo vệ biên cương, Tiểu đoàn 130 cùng với cán bộ, nhân dân Bình Liêu kiên cường bám bản, bám chốt, bám trận địa, cầm chân địch ngay từ ban đầu, hoàn thành nhiệm vụ đánh và ngăn chặn chúng từ đường ranh của biên giới.

Ra khỏi cuộc chiến tranh, bên cạnh những mất mát, hy sinh, Tiểu đoàn 130 đã có nhiều đồng chí được khen thưởng, kết nạp Đảng, thăng vượt cấp, vượt chức, đi đào tạo sĩ quan phục vụ lâu dài trong Quân đội. Tháng 11-1979, theo yêu cầu nhiệm vụ, Tiểu đoàn chuyển về trực thuộc Trung đoàn 792, Sư đoàn 323, Đặc khu Quảng Ninh, đứng chân tại thị xã Móng Cái.

Thương nhau như lúc ra trận

Năm 2018, kỷ niệm 40 năm thành lập đơn vị, 135 đồng đội, CCB đã dự gặp mặt tại thị trấn Bình Liêu. Từ đây, Ban Liên lạc (BLL) truyền thống Tiểu đoàn 130 ở các địa phương hoạt động ngày càng sôi nổi: Tổ chức ôn lại truyền thống đơn vị. Lập quỹ tình nghĩa động viên thân nhân liệt sĩ và CCB hoàn cảnh khó khăn. Thăm viếng hội viên mắc bệnh hiểm nghèo, qua đời. Tưởng niệm, tri ân các cán bộ, chiến sĩ của đơn vị đã hy sinh vì Tổ quốc… Nổi bật là hai sự kiện thiết thực:

Giúp đồng đội sửa nhà ở: CCB Ngô Thiêm Phú trong chiến tranh cùng 5 chiến sĩ chốt giữ trận địa ở chân Cao điểm 781 thuộc xã Hoành Mô; 2 chiến sĩ hy sinh. Nay anh Phú sinh sống ở quê (bản Đồng Tâm), sức lực giảm nhiều, nhà cửa cũ nát, không có khả năng làm nhà mới. CCB Nguyễn Công Quang (nguyên Tiểu đội trưởng Tiểu đội 3, Trung đội 1, Đại đội 1) cựu cán bộ Chi cục Thi hành án thị xã Quảng Yên, bằng uy tín và tình cảm đã vận động đồng đội, đồng nghiệp, bạn hữu (2 gia đình và 13 cá nhân thuộc các Chi cục Thi hành án T.P Hạ Long và thị xã Quảng Yên; Hiệu trưởng Trường THCS Tiền An, Quảng Yên; doanh nghiệp Vân - Phương ở thị xã Quảng Yên, nhà hàng kinh doanh hải sản Hoàng Tân, gia đình doanh nghiệp Hoàng Yến, 1 gia đình bác sĩ ở Bệnh viện Bãi Cháy; 1 sinh viên du học Hàn Quốc) góp được 22,250 triệu đồng, cộng với số tiền của thân nhân anh Phú giúp đỡ, đã cấp tốc sửa chữa ngôi nhà cũ nát thành khang trang chắc chắn để gia đình anh Phú yên tâm mỗi khi mưa bão.  

Xây bia tưởng niệm, tri ân liệt sĩ: Cũng vào dịp kỷ niệm 40 năm thành lập đơn vị, CCB và cựu quân nhân Tiểu đoàn 130 thăm lại chiến trường xưa. Tại xã Hoành Mô, cảnh quan tươi đẹp gợi lại những xúc cảm về chiến trận đã qua. Ngày 1-3-1979, Đại đội 1 (dưới sự chỉ huy của Đại đội trưởng Lý Quốc Đa, Chính trị viên trưởng Khổng Xuân Quý, Chính trị viên phó Trần mạnh Tâm) đã kiên cường chiến đấu bảo vệ đồi 400 Co Sen, chốt Long Sông, đồi 600, dọc tuyến biên giới xã Hoành Mô. Trong trận chiến đấu ấy, Đại đội trưởng Lý Quốc Đa 26 tuổi, quê xã Quan Lạn (Vân Đồn, Quảng Ninh) và 3 chiến sĩ: Nguyễn Văn Điền, 20 tuổi, quê xã Tiền An (Yên Hưng - nay là TX. Quảng Yên, Quảng Ninh), Nguyễn Đăng Chấn, 19 tuổi, quê xã An Bình (Thuận Thành, Bắc Ninh), Trịnh Hồng Cảnh, 19 tuổi, quê xã Trung Kênh (Lương Tài, Bắc Ninh) đã anh dũng hy sinh.  

Tri ân đồng đội, nay các CCB Đại đội 1, Tiểu đoàn 130 thuộc các địa phương: Bình Liêu, Tiên Yên, Hoành Bồ, TX. Quảng Yên, T.P Hạ Long (Quảng Ninh); Lương Tài, Thuận Thành, Gia Bình (Bắc Ninh)… quyên góp được 32 triệu đồng để xây bia tưởng niệm.  

Cuối năm 2018, nguyên Chính trị viên trưởng Đại đội 1 Khổng Xuân Quý cùng một số CCB đã khởi công xây bia. Trong điều kiện số tiền quyên góp chỉ đủ đáp ứng những tiểu mục cần phải có vật tư kỹ thuật thiết yếu, các CCB tự san lấp mặt bằng, vận chuyển vật liệu, đồng thời trực tiếp giám sát thi công. Bia bằng đá nguyên khối, cao 1,25m (tính cả bệ cao 2,51m) đứng giữa 2 cao điểm 600 và 781 thuộc bản Đồng Phe, cửa khầu Hoành Mô (tại vị trí Tiểu đội 3 (Tiểu đội trưởng Nguyễn Công Quang, Tiểu đội phó Lưu Quý Cửu) từng chốt giữ trong chiến tranh, sát lối đi độc đạo từ Cửa khẩu Hoành Mô về căn cứ Tiểu đoàn bộ ở xã Lục Hồn). Ngày 22-9-2020, BLL truyền thống Tiểu đoàn 130 làm lễ khánh thành công trình này.  

Các đồng chí Ngô Thiêm Phú, Chu Long, Lô Quang và đồng đội (người sở tại) thường xuyên thăm nom bia tưởng niệm, giữ hương khói chu tất trong các ngày lễ, Tết, mồng một, hôm rằm, 27-7, 22-12 và ngày giỗ các liệt sĩ (1-3) hằng năm…  

Dù ở đâu, nhất là những khi thăm viếng bia, CCB Tiểu đoàn 130 rất tự hào về các đồng đội đã cống hiến tuổi xuân gìn giữ hòa bình non sông đất nước. Họ ghi sâu ơn nặng nghĩa dày, nguyện đền đáp công lao các anh hùng, liệt sĩ, thương binh, mãi xứng với lời thề danh dự: “Đoàn kết chặt chẽ với nhau như ruột thịt trên tình thương yêu giai cấp; hết lòng giúp đỡ nhau lúc thường cũng như lúc ra trận”.

Phạm Xưởng