Trong điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, công tác quản trị luôn được Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) chú trọng, nhằm hướng tới tạo dựng những nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững, lâu dài của doanh nghiệp. Trong đó, việc hình thành các chuỗi liên kết, xây dựng hệ sinh thái Petrovietnam để phát huy sức mạnh, sử dụng hiệu quả tài sản, nguồn lực, tối ưu giá trị trong Tập đoàn là một nhiệm vụ xuyên suốt được nhấn mạnh từ năm 2020 đến nay.

Giải pháp của hiện tại và chiến lược cho trung, dài hạn

Đến nay, sau 48 năm kể từ khi thành lập, Petrovietnam đã trở thành một tập đoàn kinh tế lớn mạnh hoạt động hoàn chỉnh trên tất cả các khâu từ thượng nguồn, trung nguồn, đến hạ nguồn dầu khí có tổng tài sản hợp nhất gần 43 tỉ USD, nguồn vốn chủ sở hữu hợp nhất 22,5 tỉ USD, giai đoạn 2016-2022 tổng tài sản tăng 3,9%, đội ngũ hơn 50.000 CBCNV đang lao động sáng tạo trên các lĩnh vực của chuỗi giá trị dầu khí.

Để quản lý, sử dụng, phát huy hiệu quả nguồn lực, khối tài sản khổng lồ này là việc không dễ dàng, cũng luôn là vấn đề trăn trở, tìm các giải pháp để tối ưu của lãnh đạo Petrovietnam. Với mục tiêu quản trị đó, bắt đầu từ năm 2020, Tổng Giám đốc Petrovietnam Lê Mạnh Hùng đã chỉ đạo nhất thiết phải liên kết, hình thành và phát triển chuỗi giá trị trong toàn Tập đoàn nhằm sử dụng hiệu quả tài sản, nguồn lực, tận dụng thế mạnh, phát huy năng lực của từng đơn vị, cũng như tạo ra sức mạnh tổng hợp trong toàn tập đoàn với việc liên kết cùng nhau trong một hệ sinh thái.

Việc hình thành chuỗi liên kết được lãnh đạo Petrovietnam đưa ra vào thời điểm đó như là một định hướng, giải pháp vượt qua khó khăn khi ngành Dầu khí đang đắm trong cuộc khủng hoảng trầm trọng của giá dầu giảm sâu kéo dài, các nguồn lực suy yếu, những mối liên kết trong hệ thống còn lỏng lẻo, tự phát, thiếu tổ chức, đứt gãy. Đặc biệt, với Petrovietnam là cuộc khủng hoảng sâu sắc, kéo dài từ cuối năm 2014 bởi những khó khăn chung của ngành cũng như hàng loạt các vấn đề nội tại, làm suy giảm nguồn lực và tưởng chừng không thể vực dậy. Trong bối cảnh đó, đến năm 2020, ngành Dầu khí lại tiếp tục đối mặt với tác động kép của dịch bệnh Covid-19 và giá dầu giảm sâu, có lúc xuống mức âm 37 USD/thùng. Do đó, hình thành các chuỗi liên kết để “tối ưu giá trị” là một trong những giải pháp trọng tâm của Petrovietnam trong phương châm hành động để vượt qua khó khăn của năm 2020, cũng như góp phần thiết lập nền tảng cho sự phát triển ổn định trong trung và dài hạn của Tập đoàn.

Trên cơ sở chỉ đạo quyết liệt của Tổng Giám đốc Tập đoàn, các công việc khảo sát, đánh giá, hệ thống tổng thể các nguồn lực, tài sản trong từng lĩnh vực, xác định điểm mạnh, điểm yếu, lợi thế cạnh tranh, xây dựng danh mục sản phẩm, dịch vụ chiến lược,... được triển khai thực hiện; từ đó đưa ra định hướng, kế hoạch, lựa chọn được những chuỗi có tính khả thi và hiệu quả cao để tập trung nguồn lực tổ chức triển khai và đưa vào vận hành. Cùng với việc quản trị, điều hành theo khối được thiết lập, các đơn vị Petrovietnam tăng cường trao đổi thông tin, chia sẻ, gợi mở các cơ hội để cùng nhau liên kết, hợp tác trong công tác đầu tư, hoạt động sản xuất kinh doanh, phát triển thị trường, giúp phát huy các thế mạnh của từng đơn vị, gia tăng tỷ trọng tham gia trong chuỗi giá trị dầu khí, tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp. Từ đó, các chuỗi giá trị của Petrovietnam dần được hình thành và không ngừng phát triển, giúp tối ưu hóa nguồn lực, cũng như mô hình quản trị, nâng cao hiệu quả hoạt động SXKD của các đơn vị trong chuỗi và của toàn hệ sinh thái Petrovietnam.

Hiện nay, Petrovietnam đã cho thấy sự khôi phục, phát triển tổng thể trên tất cả các lĩnh vực hoạt động; hiệu quả quản trị điều hành SXKD được nâng lên rõ rệt giúp quản lý tốt, điều tiết đồng bộ trong toàn bộ chuỗi từ cung ứng nguyên liệu đến sản xuất, tối ưu hóa công suất chế biến, chủng loại tỷ lệ sản phẩm, khai thác kho cảng, hệ thống vận chuyển, điều tiết nguồn cung và phân phối sản phẩm ra thị trường, ứng phó kịp thời với diễn biến thị trường; tối ưu hóa được nhiều chi phí cũng như các khâu trung gian, gia tăng lợi nhuận cho các đơn vị tham gia chuỗi cũng như cho Petrovietnam. Không chỉ giúp nâng cao tầm vóc, năng lực cạnh tranh mà việc phát triển theo các chuỗi giá trị còn giúp Petrovietnam tăng cường sức chống đỡ trước những khó khăn, biến động của thị trường trong bối cảnh thế giới biến động khó lường như giai đoạn hiện nay.

Những mối liên kết làm nên sức mạnh

Chuỗi liên kết hiện đã trở thành một phần tất yếu trong hệ sinh thái Petrovietnam. Petrovietnam đã hình thành được chuỗi giá trị dầu khí từ giai đoạn khai thác tài nguyên thô (điều tra cơ bản, thăm dò, khai thác dầu khí) đến giai đoạn chế biến sâu, gia tăng giá trị sản phẩm (lọc hoá dầu, chế biến dầu khí, sản xuất điện, đạm) và phân phối đến người tiêu dùng cuối cùng. Dựa trên chỉ đạo của Tổng Giám đốc Petrovietnam các chuỗi giá trị được hành thành và quản trị một cách đồng bộ với công tác quản trị theo chuỗi trong Tập đoàn: Chuỗi sản xuất; chuỗi dịch vụ; Chuỗi kinh doanh phát triển thị trường (trong và ngoài nước); chuỗi liên kết đầu tư (cảng dịch vụ, cho thuê kho chứa,…); Chuỗi tổng hợp (đầu tư, kinh doanh dịch vụ).

Đến nay đã có trên 30 chuỗi liên kết sản xuất, liên kết đầu tư được danh mục hóa trong toàn Tập đoàn, trong đó nhiều chuỗi đã hình thành và đi vào hoạt động có kết quả, gắn với hoạt động thường xuyên của đơn vị, cùng nhiều chuỗi khả thi đang được đề xuất, nghiên cứu và tiến hành triển khai.

Có thể kể đến như chuỗi hợp tác BCC sản xuất xăng nền RON91, DO sản phẩm đáy giữa PV GAS và PVOIL được triển khai hiệu quả từ tháng 2/2021 đến nay, góp phần đem lại lợi nhuận, nâng cao hiệu quả hoạt động của hai đơn vị; Chuỗi năng lượng tái tạo giữa PVPower và PVFCCo, PVCFC với việc hợp tác lắp đặt điện mặt trời mái nhà được vận hành ổn định với tổng công suất lắp đặt 4,6 MWp; BSR hợp tác với PVOIL trong công tác mua bán dầu thô Việt Nam, nhập khẩu dầu thô cho NMLD Dung Quất; BSR hợp tác với PVTrans trong công tác vận chuyển dầu thô; hợp tác giữa PVD và PTSC cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực E&P;… Bên cạnh đó, nhiều dự án nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm đã và đang được nghiên cứu triển khai như: DA sản xuất filler masterbatch/compound; Tách olefin ra khỏi LPG; Sản xuất nước Ôxy già, Sản xuất Melamin; Các dự án trong chuỗi liên kết khai thác, vận chuyển, chế biến khí mỏ Cá Voi Xanh, Kèn Bầu; chuỗi Cảng dịch vụ - Khí - Điện; Nghiên cứu phát triển chuỗi giá trị liên kết trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và năng lượng phi truyền thống/sạch; Thiết lập chuỗi cung ứng nội địa nhằm cung cấp dịch vụ cho ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi;…

Trên thực tế, tuy việc định hướng hình thành các chuỗi giá trị và thời gian triển khai thực hiện không lâu, nhưng đã cho thấy hiệu quả rõ rệt, giúp Tập đoàn phát huy năng lực, kinh nghiệm, hệ thống cơ sở vật chất với việc sở hữu toàn bộ hệ thống thu gom, vận chuyển, phân phối dầu khí; Kinh nghiệm xây dựng, lắp đặt, bảo dưỡng các công trình trên biển; Kinh nghiệm đầu tư, xây dựng và vận hành các nhà máy điện khí; Sở hữu các nhà máy lọc hóa dầu, chế biến sản phẩm dầu khí; Sở hữu hệ thống phân phối khí và bán lẻ xăng dầu; Lợi thế về mặt bằng, hệ thống điện truyền tải sẵn có tại các NMĐ...; Đồng thời giúp Petrovietnam vững vàng vượt qua khó khăn, khủng hoảng lớn của biến động thị trường như: khủng hoảng giá dầu, ngành dầu khí toàn cầu đối mặt với việc quá tải các hệ thống tồn chứa, giá dầu xuống mức âm (2020); khủng hoảng đại dịch Covid lan rộng và giá dầu giảm sâu (2021); tình hình thiếu hụt xăng dầu (2022); tình trạng thiếu điện cho sản xuất và đời sống (2023);… qua đó góp phần khẳng định và thực hiện tốt vai trò của một tập đoàn công nghiệp năng lượng hàng đầu đất nước trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Việc hình thành các chuỗi giá trị và quản trị theo chuỗi cũng đã góp phần quan trọng tạo nên những bước phục hồi và tăng trưởng ngoạn mục của Petrovietnam trong điều kiện hết sức khó khăn và đầy biến động của tình hình kinh tế - chính trị thế giới cũng như thị trường năng lượng trong 3 năm qua với một trong những giải pháp xuyên suốt đặt ra là "Tối ưu giá trị" "Liên kết đầu tư" “Kết nối nguồn lực”. Trong đó, thành quả rõ nét như năm 2020 - ngoạn mục đạt mục tiêu kép trong “khủng hoảng kép”; năm 2021 - phục hồi tăng trưởng; năm 2022, tất cả các nhiệm vụ, chỉ tiêu của toàn Tập đoàn đều tăng trưởng cao so với trước đại dịch (2019). Tám tháng đầu năm 2023, tiếp tục vượt qua những khó khăn, thách thức lớn của tình hình kinh tế thế giới và trong nước, Petrovietnam đã xuất sắc hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch SXKD được giao, về đích kế hoạch cả năm 2 chỉ tiêu lớn là nộp ngân sách nhà nước, lợi nhuận hợp nhất trước thuế. Trong đó, nộp NSNN toàn Tập đoàn (không bao gồm NSRP), thực hiện 8 tháng ước đạt 90,5 nghìn tỷ đồng, vượt 16% kế hoạch cả năm. Lợi nhuận trước thuế hợp nhất ước vượt 8% kế hoạch năm. Đó là những động lực cho tăng trưởng, là bài học kinh nghiệm, là niềm tin lan tỏa để Petrovietnam phát triển bền vững; không chỉ lấy lại vị thế mà ngày càng khẳng định, củng cố thương hiệu của Tập đoàn trong quần chúng nhân dân cũng như với lãnh đạo Đảng và Nhà nước.

Những kết quả rất cụ thể, thiết thực đạt được đối với từng đơn vị tham gia chuỗi liên kết và trong toàn Tập đoàn là minh chứng sống động nhất cho hiệu quả của việc triển khai các chuỗi liên kết trong toàn Tập đoàn, định hướng này qua đó cũng nhận được sự đồng thuận, với sự chủ động đề xuất tham gia, triển khai của các đơn vị trong Tập đoàn như là một giải pháp để nâng cao hiệu quả SXKD, kiến tạo những giá trị mới. Không chỉ là liên kết giữa các đơn vị trong toàn Tập đoàn mà còn là việc liên kết, hỗ trợ lẫn nhau được lãnh đạo của các đơn vị thúc đẩy trong hệ thống của chính đơn vị mình. Qua đó góp phần hình thành một hệ sinh thái Petrovietnam ngày càng gắn kết vững mạnh, nâng cao hiệu quả, lợi thế cạnh tranh, sức chống đỡ trước những thách thức, biến động. Liên kết cũng được xem là một nhiệm vụ tất yếu để phát huy năng lực, kinh nghiệm, sở trường, thế mạnh của Petrovietnam trong hành trình “chuyển dịch” để “Xây dựng và phát triển Tập đoàn Dầu khí Việt Nam thành tập đoàn công nghiệp năng lượng hàng đầu đất nước, khu vực; có vị trí và vai trò nòng cốt trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia”.