Theo đặc phái viên Báo CCB Việt Nam trong Đoàn Chủ tịch nước thăm Ai Cập, nhận lời mới của Tổng thống Ai Cập Mô-ha-mét Hốt-xni Mu-ba-rắc, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao Không liên kết (KLK) lần thứ 15 tại Sam En-sếch (Ai Cập) từ ngày 15 đến 16-7-2009. Đây là Hội nghị cấp cao được tổ chức 3 năm một lần, có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá tình hình thế giới và đề ra định hướng tương lai của phong trào.
Năm 1955, Việt Nam là một trong 29 nước tham dự Hội nghị á - Phi ở Băng-đung (In-đô-nê-xi-a), được coi là Hội nghị tiền thân của phong trào KLK. Từ khi tham gia phong trào, Việt Nam luôn coi trọng phong trào KLK, tham dự tất cả các Hội nghị cấp cao và Hội nghị Ngoại trưởng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng tích cực, tăng cường đoàn kết, đề cao vai trò của phong trào, nỗ lực đấu tranh cho mục tiêu hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Với sự tham gia tích cực của mình, Việt Nam luôn là thành viên có tiếng nói và vai trò quan trọng trong phong trào KLK. Trong quá trình tham dự, phương châm đóng góp của Việt Nam là kiên trì các mục tiêu cơ bản KLK, thúc đẩy đoàn kết của phong trào; đóng góp một cách có lựa chọn đối với các vấn đề chung của phong trào; tăng cường tham khảo và phối hợp với các nước KLK chủ chốt.
Đứng trước những khó khăn trong việc thống nhất quan điểm duy trì tiếng nói chung trên một số vấn đề thế giới quan tâm, Hội nghị lần thứ 15 sẽ tập trung vào chủ đề “Tăng cường đoàn kết vì hòa bình và phát triển”. Mục tiêu chính của Hội nghị là đánh giá tình hình quốc tế và các vấn đề chung được tất cả các thành viên quan tâm, thảo luận về các biện pháp chung ứng phó với tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế, các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực...
Hội nghị cũng đề ra kế hoạch hành động về hợp tác chính trị, kinh tế, xã hội để cụ thể hóa các mục tiêu của phong trào, xem xét và thông qua các khuyến nghị được đưa ra trong Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước KLK tại La Ha-ba-na, Cu-ba, ngày 29 và 30-4-2009.
Có thể nói, đoàn kết và sự nhất trí cao là con đường duy nhất để các nước KLK có thể đảm bảo thực hiện được những nguyên tắc chỉ đạo đã được thông qua tại Hội nghị Băng-đung là: Tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau; bình đẳng và các bên cùng có lợi; cùng tồn tại hòa bình.
Trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu trao đổi các vấn đề về đánh giá tình hình quốc tế và khu vực, trong đó có những vấn đề chung được tất cả các nước thành viên quan tâm như: Đề cao chủ nghĩa đa phương, cải tổ LHQ, bảo vệ luật pháp quốc tế, hòa bình, giải quyết tranh chấp và một số vấn đề khu vực nổi lên ở Trung Đông, bán đảo Triều Tiên... thảo luận về các biện pháp chung ứng phó với tác động tiêu cực của cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế, vấn đề biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh lương thực... Mối quan tâm chung của các nước KLK là lo ngại xu hướng bảo hộ mậu dịch và xử lý các cuộc khủng hoảng hiện nay chịu sự chi phối của các nước, các nền kinh tế lớn như G8, G20 chưa quan tâm đầy đủ lợi ích chung, nhất là các nước đang phát triển.
Hội nghị đề ra kế hoạch hành động về hợp tác chính trị, kinh tế, xã hội để cụ thể hóa các mục tiêu của phong trào. Đặc biệt khẳng định các nguyên tắc cơ bản của phong trào, đề cao vai trò và tính chủ động của phong trào trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế lớn; tìm các biện pháp khắc phục khủng hoảng tài chính - kinh tế, các thách thức toàn cầu; tăng cường nội lực, thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ G77, Bắc - Nam, Nam - Nam... để phát triển kinh tế, thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ, mở rộng giao lưu xã hội, đối thoại văn hóa, văn minh, tín ngưỡng; tăng cường đoàn kết, thống nhất trong đa dạng, cải tiến phương thức làm việc, phối hợp tại các diễn đàn quốc tế...
Các quốc gia thành viên đều nhất trí cho rằng: Phong trào có khả năng và cần tiếp tục phát huy tiếng nói, vai trò chính trị trong tình hình mới hiện nay vì hòa bình, phát triển, tự quyết dân tộc, độc lập và chủ quyền quốc gia. Phong trào tiếp tục là chỗ dựa tinh thần, là tập hợp đoàn kết rộng rãi của 118 nước thành viên hiện nay vì những lợi ích căn bản chung của các nước này; vì mục tiêu phấn đấu cho một trật tự thế giới công bằng, bình đẳng và lành mạnh. Sức mạnh đoàn kết và sự gắn bó giữa các thành viên đã giúp cho vai trò của phong trào càng có trọng lượng trong việc giải quyết những vấn đề toàn cầu; các thành viên cần kiên trì với các mục tiêu cao cả của phong trào, các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế.
Việt Nam luôn coi trọng việc tham gia vào phong trào KLK, coi đó là chủ trương nhất quán, nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đảng là độc lập, tự chủ, hòa bình, phát triển và chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa các quan hệ quốc tế; tạo đòn bẩy trong quan hệ của Việt Nam với các đối tác và các khu vực khác.
Với những thành tựu to lớn trong công cuộc đổi mới hơn 20 năm qua và vai trò là thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ, Việt Nam đang có nhiều thuận lợi để đóng góp tích cực hơn vào sự phát triển chung của các nước KLK.
Tại Hội nghị, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết có bài phát biểu quan trọng tập trung vào vấn đề hòa bình, phát triển và tăng cường đoàn kết trong phong trào, nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác và vị trí của phong trào trước những thách thức trong tình hình mới, mà trước hết là khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Bên cạnh đó, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng sẽ có các cuộc gặp song phương với lãnh đạo cấp cao một số nước nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương.
Minh Phương