Mỹ - Mê-xi-cô: Cuộc đấu tranh khốc liệt chống buôn lậu ma túy (23/06/2010)

Ở bất cứ tờ báo Mê-xi-cô nào người ta cũng có thể tìm thấy những vụ án man rợ liên quan đến ma túy đăng ở trang đầu hoặc trang giữa. Trong 3 năm gần đây, số vụ giết người liên quan đến ma túy ở Mê-xi-cô vượt con số 18.000. Trước tình hình bạo lực gia tăng tại các bang miền Bắc nước này trong những ngày qua, Chính phủ Mê-xi-cô đã tái khẳng định quyết tâm đẩy mạnh cuộc chiến chống mọi biểu hiện và hoạt động của các băng nhóm tội phạm có tổ chức trên toàn lãnh thổ nước này.

Phát biểu trên Đài truyền hình quốc gia, Tổng thống nước này đã kêu gọi toàn xã hội cộng tác và tham gia trực tiếp vào chiến dịch phòng chống bạo lực và khẳng định Mê-xi-cô sẽ không vì khó khăn, gian khổ và mất mát mà chịu chùn bước trong cuộc chiến lâu dài này. Mục tiêu và biện pháp tiến hành chiến lược an ninh quốc gia, tập trung vào việc động viên sự tham gia của toàn xã hội, lành mạnh hóa các cơ quan làm nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, điều chỉnh lại hành lang pháp lý tạo thuận lợi cho hoạt động của quân đội, cảnh sát, củng cố hạ tầng cơ sở xã hội thông qua các chương trình như "Khu phố và trường học an toàn".

Việc đẩy mạnh cuộc chiến chống mọi biểu hiện và hành động tội phạm có tổ chức trước hết nhằm đem lại môi trường an toàn cho người dân, sau đó nhằm cải thiện hình ảnh Mê-xi-cô trên trường quốc tế, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước, nhất là trong lĩnh vực kinh tế - đầu tư.

Theo ước tính của các cơ quan truyền thông đại chúng Mê-xi-cô, chỉ trong tuần qua, trên địa bàn nước này đã có gần 200 người thiệt mạng liên quan đến các vụ bạo lực giữa lực lượng bảo vệ pháp luật và các băng nhóm tội phạm và giữa các băng nhóm tội phạm với nhau tại các bang giáp biên giới với Mỹ.

Mê-xi-cô đã thay thế Cô-lôm-bi-a để trở thành trung tâm buôn lậu ma túy hàng đầu của Tây bán cầu. Hiện 90% số cô-ca-in tại Mỹ do thị trường Mê-xi-cô cung cấp. Buôn lậu ma túy và tội phạm có tổ chức không chỉ là vấn nạn của riêng Mê-xi-cô mà nó còn gây bất ổn cho nước láng giềng Mỹ. Vì thế, chống tội phạm xuyên quốc gia đòi hỏi hai nước phải hợp tác xuyên biên giới để giải quyết các quan ngại chung.

Mỹ đã tái khẳng định cam kết ủng hộ tài chính cho nỗ lực chống buôn lậu ma túy của Mê-xi-cô. Theo đó, lần lượt những cuộc gặp và thảo luận giữa các quan chức Mê-xi-cô và Mỹ về các mối quan ngại an ninh chung. Nhà Trắng nhấn mạnh việc hỗ trợ lực lượng chống ma túy ở biên giới Mỹ - Mê-xi-cô (dài 3.200km) về mặt tình báo, phân tích thông tin tình báo, giám sát và thám thính cho đến khi nào lính biên phòng và hải quan đủ mạnh. Trong khuôn khổ hợp tác song phương, Mỹ đã dành cho Mê-xi-cô gói hỗ trợ an ninh trị giá 1,4 tỷ USD, hỗ trợ về công nghệ, thiết bị quân sự, trợ giúp đào tạo về hành pháp và hỗ trợ cải cách tư pháp nhằm từng bước bóc gỡ các đường dây buôn lậu ma túy và băng đảng tội phạm có tổ chức tại Mê-xi-cô.

Chính phủ hai nước đã thiết lập văn phòng an ninh chung đặt tại Mê-xi-cô city nhằm xử lý các thông tin liên quan đến an ninh hai nước, đặc biệt là khu vực biên giới. Có thể nói, mặc dù vẫn còn tồn tại nhiều bất đồng liên quan đến vấn đề nhập cư, thương mại và năng lượng, nhưng hợp tác an ninh giữa hai nước đã được cải thiện đáng kể. Khung hợp tác chiến lược song phương tiếp tục được củng cố theo hướng toàn diện hơn.

Tâm điểm của hợp tác song phương trong cuộc chiến chống buôn lậu ma túy và tội phạm có tổ chức chuyển từ viện trợ quân sự sang hỗ trợ cải cách các cơ quan hành pháp, đặc biệt là cuộc chiến chống tham nhũng trong chính quyền Mê-xi-cô. Rõ ràng, nếu không có lực lương cảnh sát, tòa án và đội ngũ chính trị gia trong sạch thì cuộc chiến tại Mê-xi-cô không thể giành chiến thắng. Để đạt được các mục tiêu này, đòi hỏi chính quyền hai nước phải có cam kết mang tính dài hạn và những chính sách ổn định lâu dài.

Tuy nhiên, thực tế ở Mê-xi-cô cho thấy, mỗi tổng thống đều muốn để lại dấu ấn của riêng mình về chính sách an ninh, do đó các tân tổng thống không tiếp tục theo đuổi chính sách của những người tiền nhiệm mà xây dựng cho mình một chính sách riêng. Vì thế, có ai dám chắc tổng thống mới của Mê-xi-cô năm 2012 sẽ tiếp tục dành ưu tiên cho cải cách các cơ quan hành pháp hay lại theo đuổi chính sách của riêng mình như bao chính quyền tiền nhiệm khác? Đây vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp và có thể là trở ngại cho hợp tác an ninh song phương Mê-xi-cô và Mỹ.

Thanh Lâm