Ông Đặng Văn Hường - Phó chủ tịch UBND xã Lại Sơn, cho biết: Năm 2017, khách du lịch đến Hòn Sơn hơn 50.000 lượt, gấp 5 lần năm 2016. Điều thú vị là ở Hòn Sơn, người ta làm du lịch chủ yếu theo kiểu “tay ngang”. Những thợ sửa thiết bị tàu bè, chủ nhà thùng nước mắm, nội trợ... hôm qua, nay chuyển sang xây “rì sọt”, làm homestay. Không có chuyên môn, chưa từng được đào tạo về du lịch thế nhưng bà con trên đảo luôn biết cách làm cho khách du lịch hài lòng bằng sự chân thành, cởi mở của mình.

Chính quyền xã Lại Sơn đã có nhiều chương trình hỗ trợ bà con trên đảo làm du lịch như phối hợp với trường du lịch mở lớp hướng dẫn du lịch, kỹ năng nấu ăn, giao tiếp... Ông Hường, cho biết, xã đang đề xuất với huyện cho xây dựng kè đi bộ để bà con có chỗ kinh doanh ăn uống vào các tối cuối tuần, phục vụ khách du lịch.

Tuy vậy, cũng như nhiều điểm du lịch khác, Hòn Sơn đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường. Lại Sơn vừa trải qua trận lũ, một hộ dân ở ấp Bãi Nhà, nhà bị ngập nước cả mét, than thở: “Không ai ngờ ở đảo mà bị ngập nước. Mà không ngập sao được khi nước trên núi đổ xuống không có đường thoát, cống rãnh ngập rác. Bộ đội, người dân, dân quân moi dưới cống lên đầy rác”.

Theo Phó chủ tịch xã Đặng Văn Hường thì địa phương đã đầu tư thùng rác để người dân và khách du lịch bỏ rác đúng nơi, đúng chỗ. Cũng đã đầu tư xe thu gom rác, bố trí khu tập kết rác nhưng do chưa đầu tư kịp các máy xử lý rác nên những ngày mưa, rác bốc mùi hôi thối khiến người dân, khách du lịch ngao ngán, tuy nhiên xã cũng không biết làm cách nào khác.

Chưa hết. Lại Sơn có làng nghề nước mắm, nổi tiếng và ngon nhất nhì tỉnh. Thế nhưng một thực tế đáng buồn là trên đảo hiện chỉ còn một vài nhà thùng hoạt động, duy trì sản lượng, còn lại thì cầm chừng hoặc bỏ hoang, đóng cửa. “Sản lượng nước mắm năm 2017 của xã đạt 620.000 lít, giảm nhiều so với các năm trước. Chúng tôi đang cố gắng vận động, hỗ trợ bà con giữ và phát huy nghề nước mắm Hòn Sơn, tuy nhiên, với sự cạnh tranh của nước mắm công nghiệp, lượng cá cơm giảm mạnh, cộng với lợi nhuận thu được từ nghề nước mắm không bằng làm nhà nghỉ nên nhiều chủ nhà thùng đành bỏ nghề - ông Hường nói.

Trong cơn sốt du lịch, các đảo ở biển Tây Nam trong đó có Hòn Sơn cũng không nằm ngoài quỹ đạo chung của những cơ hội và thách thức. Thế nhưng, nói như ông Bùi Quốc Ca - chủ một khu nghỉ mát, nghỉ dưỡng của Lại Sơn: “Mình làm gì thì làm, khách đến lần một còn muốn đến lần hai, lần ba... rồi giới thiệu cho người thân, bạn bè cùng đến. Được vậy, tui mới thấy mình làm du lịch thành công”.

Lê Tuyết