Giới lãnh đạo phương Tây đêm qua đã thảo luận về các kế hoạch cho việc chế độ Gadhafi sụp đổ tại Libya. Khả năng này được cho là sẽ xảy ra trong ít ngày tới vì những diễn biến nhanh chóng trên chiến trường những ngày qua.

Lực lượng phiến quân đang dồn ép phe ủng hộ Gadhafi và chiếm hai thành phố biển chiến lược ngày hôm qua là Zawiyah và Zlitan, chỉ cách Tripoli từ 30 đến 160 km.

Zawiyah và Zlitan không chỉ là cửa ngõ tiến vào Tripoli mà còn là nơi có các nhà máy lọc dầu, đóng vai trò huyết mạch trong việc cung cấp nhiên liệu cho lực lượng ủng hộ Gadhafi. Hiện chưa có nguồn tin độc lập để khẳng định những thành phố này nằm trong tay lực lượng nào, nhưng nếu kiểm soát được chúng, phe phiến quân sẽ bao gây Tripoli từ mọi hướng.

Trong khi đó, liên quân quốc tế do NATO chỉ huy kiểm soát toàn bộ đường biển dẫn tới Tripoli, đẩy lực lượng của Gadhafi đến chân tường tại thủ đô. Liên quân còn liên tục oanh tạc các vị trí thuộc phe Gadhafi để tạo điều kiện cho phe phiến quân Libya tiến chiếm các vị trí. Một điểm trúng bom NATO đêm qua là khu nhà của Abdullah al-Senussi, em rể Gadhafi và là giám đốc cơ quan tình báo Libya.

Lực lượng NATO còn rải truyền đơn khắp Tripoli kêu gọi người dân nổi dậy chống chế độ Gadhafi. Tuy nhiên, đang có lo ngại về cảnh đẫm máu khi phe phiến quân tiến đến được Tripoli. Nguyên nhân vì chế độ Gadhafi tuyên bố chiến đấu đến giọt máu cuối cùng và họ đã phân phát vũ khí cho những dân thường trung thành, nên việc Tripoli biến thành chiến trường ác liệt là điều dễ xảy ra.

Trong bối cảnh số phận Libya sắp được định đoạt, các nhân viên cứu trợ quốc tế đang chuẩn bị cho cuộc di tản quy mô lớn khỏi Tripoli và tổ chức di dân quốc tế (IOM) lên kế hoạch đưa những người này rời Libya bằng tàu biển trong tuần tới. Đa phần những người nước ngoài còn ở Libya là công dân Ai Cập, Ấn Độ và các quốc gia châu Phi thuộc tiểu vùng Sahara.

Các thông tin về việc lưu vong của cá nhân đại tá Gadhafi và gia đình cũng dồn dập xuất hiện trong những ngày qua. Hôm 18/8, một nguồn tin quân đội Libya cho biết Gadhafi đã sẵn sàng giao lại quyền lực cho Bộ trưởng Tư pháp Muhammad Alqamoda để đi lưu vong với điều kiện NATO chấm dứt hành động quân sự.

Đài phát thanh Tunisia hôm qua khẳng định một máy bay của Venezuela đã tới Djerba của Tunisia để đợi các thành viên gia đình Gadhafi di tản sang để đưa đi lưu vong. Trong một diễn biến khác, cựu thủ tướng Libya Abdessalam Jalloud từng thân tín với Gadhafi đã trốn khỏi Tripoli đào tẩu sang phe đối lập.

Cuộc nổi dậy của người dân tại Libya chống chế độ Gadhafi nổ ra từ giữa tháng 2 và khiến hàng nghìn người thiệt mạng. Sau đó Liên Hợp Quốc thông qua nghị quyết mở đường cho một chiến dịch quân sự quốc tế nhằm "bảo vệ dân thường" tại Libya, bắt đầu từ ngày 19/3. Theo kế hoạch, hoạt động quân sự này sẽ kéo dài cho đến cuối tháng 9.

Hầu hết các nước lớn trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc như Mỹ, Pháp... đều đã công nhận chính quyền của phe nổi dậy là đại diện hợp pháp của nhân dân Libya. Họ cũng coi chế độ Gadhafi không còn tính hợp pháp tại quốc gia Bắc Phi này. Danh nghĩa quốc tế của chính quyền từng tồn tại nhiều thập kỷ tại Libya gần như đã bằng con số không.

Quỳnh Anh (TH)