Chưa hết kinh hoàng trước vụ đánh bom tàu điện ngầm tại thủ đô Mát-xcơ-va, khiến 39 người chết và ít nhất 70 người bị thương ngày 31-3, thì lại xảy ra một vụ đánh bom khác tại Đa-ghe-xtan làm 12 người chết và 23 người bị thương. Tiếp đó, hôm 4-4 một quả bom đã phát nổ trên đường ray tàu hoả tại khu vực này, thuộc Nga, làm trật bánh một đoàn tàu chở hàng. Mới tháng 11 năm ngoái, hai vụ đánh bom liên tiếp cũng đã khiến ba toa xe lửa trật bánh làm hơn 27 người thiệt mạng và gần 100 người bị thương.
Dư luận đặt câu hỏi: Đây có phải là những lời thách thức táo tợn gửi đến chính quyền Nga. Và người cho rằng, có vẻ như Nga đang quá chú ý đến các mối an ninh phía bên ngoài đất nước, mà quên mất rằng tình trạng an ninh nội địa của họ hiện đang dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết.
Dường như vụ tấn công khủng bố hôm 29-3 đã được lên kế hoạch khá kỹ lưỡng. Thời điểm đánh bom là ngày thứ hai, ngày làm việc đầu tuần đầy bận rộn. Không những thế, vụ đánh bom xảy ra vào thời điểm 8h-9h, là giờ cao điểm tại các ga tàu điện ngầm ở Mát-xcơ-va và địa điểm đánh bom là hai nhà ga nhộn nhịp nhất của hệ thống tàu điện ngầm Mát-xcơ-va.
Một vấn đề phải nói đến chính là sự chủ quan của lực lượng an ninh Nga. Không phải là một ngày nghỉ lễ, ngày đặc biệt mà chỉ là một ngày làm việc bình thường như mọi ngày, lực lượng an ninh Nga đã quá lỏng lẻo trong khâu an ninh, phần nào đó đã bớt đề phòng, cảnh giác khiến cho các lực lượng khủng bố dễ dàng hành động. Ngay sau khi các vụ đánh bom xảy ra, Tổng thống Mét-vê-đép đã ký sắc lệnh thành lập trên toàn quốc một hệ thống thông báo và giám sát an ninh giao thông hiện đại nhằm tăng cường an ninh giao thông, đồng thời khẳng định những kẻ tổ chức vụ khủng bố nhất định sẽ bị phát hiện và tiêu diệt.
Sự xuất hiện trở lại của những phụ nữ "góa phụ áo đen" trong các vụ đánh bom vừa rồi và lời thú nhận của một nhóm các tay súng nổi dậy Hồi giáo khiến người ta đặt câu hỏi về sự phát triển của lực lượng Hồi giáo cực đoan ở phía Bắc Cáp-ca-dơ. Tháng 4-2009, Tổng thống Mét-vê-đép đã tuyên bố chấm dứt cuộc chiến chống khủng bố được bắt đầu ở Chéc-nhi-a từ năm 1999. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, bạo lực lại bùng phát ở Bắc Cáp-ca-dơ. Đánh bom khủng bố, bắt cóc, ám sát liên tục xảy ra ở khu vực này. Không chỉ mở rộng về quy mô hoạt động và tần suất các vụ tấn công, các lực lượng cực đoan ở bắc Cáp-ca-dơ còn mở cả trường đào tạo chiến binh chuyên nghiệp.
Tổng thống Mét-vê-đép khẳng định cần mở rộng các biện pháp chống khủng bố mạnh mẽ và hiệu quả hơn trên toàn bộ khu vực Bắc Cáp-ca-dơ, trong đó có củng cố các cơ quan bảo vệ pháp luật; sử dụng các biện tấn công phủ đầu nhằm tiêu diệt khủng bố; hỗ trợ những người từ bỏ khủng bố; thúc đẩy kinh tế, đời sống tinh thần, tín ngưỡng của người dân…
Cơ quan chống khủng bố khu vực thuộc Tổ chức Hợp tác Thượng Hải cùng hợp tác tại thủ đô Ta-sken của U-dơ-bê-ki-xtan thảo luận tăng cường hợp tác chống khủng bố trong khu vực, sau vụ đánh bom ở Nga.
Các đợt càn quét của quân đội Nga ở vùng Cáp-ca-dơ đã không mang lại kết quả, và đã đến lúc Nga phải tính đến một chiến lược khác. Tuy nhiên, một chính sách như vậy đòi hỏi nhiều thời gian, và trước mắt Nga đang ngồi trên một thùng thuốc súng.
THANH LÂM