Những ngày này, đi về trên những cánh đồng lúa các huyện Thới Lai, Cờ Đỏ (Cần Thơ) thấy không khí mùa gặt thật rộn ràng. Những bao lúa chất đống trên bờ, trên đồng những chiếc máy gặt đang hì hụi thu lúa, dưới kênh là những chiếc ghe xếp hàng dài chờ “ăn hàng”. Vừa thoăn thoắt chuyển lúa trên đồng, chị Điệp và nhiều nông dân xã Trường Xuân, huyện Thới Lai phấn khởi cho chúng tôi biết, vụ này trúng nhờ thời tiết thuận lợi, không tốn tiền mua thuốc trừ sâu, nước lũ lại không có. Lúa tươi ra hạt đạt từ 800kg đến 1 tấn/công (tính khoảng 8-10 tấn/ha), giá bán tại ruộng đạt trên 4.200 đồng/kg. Chẳng như vụ Thu Đông năm 2014, bán 3 kg chưa được 10 nghìn đồng, năm nay trừ chi phí, bà con lãi gần 2 triệu đồng/công. Đi ngược lên vùng tiếp giáp kênh Cái Sắn thuộc huyện Vĩnh Thạnh, vùng chuyên canh lúa ba vụ trong năm nhờ có đê bao chắn lũ, chúng tôi cũng gặp những ruộng lúa chín vàng chờ ngày được gặt. Cả vùng, người dân chỉ trồng một giống và chuyển đổi giống từ IR 50404 qua các giống lúa OM 4218 hạt dài kháng sâu, bông đều, chất lượng cao, năng suất lúa tươi ước đạt 800-900kg/công. Vụ này, Cần Thơ dự kiến kế hoạch sản xuất 68.500ha nhưng một vài địa phương, nông dân dự đoán thuận lợi nên đã tăng thêm diện tích.
Khu vực bờ bắc sông Hậu thuộc tỉnh Vĩnh Long cũng tấp nập cảnh người dân đang thu hoạch lúa. Hiện bà con nông dân gặt lúa vụ Thu Đông được chừng 4.000ha trong tổng số diện tích lúa toàn tỉnh là 60.000ha. Lúa tốt, năng suất trên 5,2 tấn/ha; với giá bán hiện nay, sau khi trừ chi phí, người nông dân còn lời 10-15 triệu đồng/ha. Theo PGS,TS. Phạm Văn Dư-Phó cục trưởng Cục trồng trọt (Bộ NNPTNT), vụ lúa Thu Đông năm 2015 ở ĐBSCL tuy có khó khăn vào đầu vụ, một số địa phương bị ảnh hưởng do mặn xâm nhập, mưa ít, nhưng đến nay các tỉnh cho biết phần lớn diện tích phát triển tốt, dịch hại, sâu bệnh được kiểm soát, đặc biệt người nông dân có xu hướng lựa chọn đưa vào sản xuất nhiều giống lúa mới, phẩm chất gạo tốt, năng suất cao, kháng sâu bệnh, gắn với thị trường nên đã góp phần gia tăng hiệu quả cho vụ lúa Thu Đông. Vụ này, toàn vùng có 886.000ha, tăng hơn 66.000ha so với vụ Thu Đông năm 2014, dự kiến với năng suất bình quân 4,5 tấn/ha thì sản lượng lúa Thu Đông năm nay đạt hơn 3,9 triệu tấn, tăng khoảng trên 300.000 tấn.
Những năm qua, mỗi khi vào vụ lúa Thu Đông ở ĐBSCL, người dân và các cơ quan chức năng lại canh cánh nỗi lo ảnh hưởng nước lũ dâng cao vào tháng 8, tháng 9 âm lịch. Tuy nhiên, gần đây, vùng lúa Thu Đông đã định hình, các tỉnh vùng lũ quy hoạch vùng sản xuất lúa ba vụ có đê bao an toàn, đảm bảo ăn chắc. Ông Hồ Tấn Vũ-Trưởng phòng NNPTNT huyện Lấp Vò (tỉnh Đồng Tháp) cho chúng tôi biết, nông dân làm lúa thu đông (lúa vụ ba) tính toán rất kỹ, năm nào thời tiết dự báo bất lợi, mưa lũ hay giá lúa thấp thì có khuyến cáo tăng diện tích thì bà con cũng không làm. Mấy năm qua không có nước lũ lớn, nông dân lại đã quen với canh tác, chăm sóc lúa Thu Đông nên diện tích sản xuất ổn định; năm 2014 có 11.000ha, nhưng vụ Thu Đông năm nay tăng lên gần 12.700ha… Vậy nên trúng năng suất, trúng diện tích, sản lượng tăng thêm hơn 300.000 tấn và quan trong lại được giá, dễ bán nên bà con nông dân ĐBSCL mùa này ai cũng vui!
Hữu Đức