Rối nước Đào Thục

Tương truyền nghề múa rối dân gian của làng đã có từ cuối thế kỷ XVIII. Có ông Nguyễn Đăng Vinh, người làng, thi đậu Tiến sĩ, được phong tước là Đào tướng công, hiệu Từ Khiêm đã học được kỹ thuật của trò rối nước đem về truyền dạy cho dân làng. Nhớ ơn người sáng lập, dân làng tôn ông làm tổ nghề và hàng năm phường rối Đào Thục làm giỗ ông vào ngày 24 - 2 âm lịch.
Cũng như các nghề khác, kĩ thuật biểu diễn cũng như cách làm con rối và hệ thống điều khiển múa rối là bí mật nghề nghiệp chỉ cha truyền con nối, mà chỉ truyền cho con trai. Mãi gần đây mới cho con gái tham gia nhưng cũng chỉ hát phụ hoạ, đọc lời nhân vật hoặc chơi đàn phục vụ.
Giữ bí mật các miếng trò không chỉ vì miếng cơm manh áo mà cái chính là bảo vệ và giữ được những nét riêng, những trò độc đáo của phường mình. Đặc biệt là rối nước Đào Thục lấy nhân vật Ba Khi dẫn chuyện chứ không có chú Tễu như các phường rối khác.
Đồng bào dân tộc mình cũng nên giữ gìn riêng những truyền thống của quê hương như làng Đào Thục “giấu” rối nước.
Phạm Như Hùng