Chúng tôi đến thăm gia đình ông Nguyễn Văn Cậy, thôn Tha, xã Phương Độ làm du lịch từ năm 2015. Trước khi làm du lịch cộng đồng, kinh tế gia đình ông chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng, cuộc sống rất khó khăn. Nhờ phát triển mô hình du lịch cộng đồng, gia đình ông có một cuộc sống ổn định. Việc làm du lịch giúp gia đình ông thường xuyên được gặp gỡ, giao tiếp với du khách nước ngoài, thái độ phục vụ hòa nhã, thân thiện, không còn rụt rè, bỡ ngỡ.
Ông Cậy cho biết: Mọi người trong nhà chưa thể giao tiếp thành thạo tiếng Anh, nhưng có thể trò chuyện với khách những từ giao tiếp cơ bản. Gia đình ông đã từng đón những vị khách nước ngoài ở lưu trú cả nửa tháng để cùng trải nghiệm sinh hoạt văn hóa, lao động. Ngược lại, khách du lịch cũng chủ động dạy tiếng Anh cho các thành viên trong nhà. Thời gian tới, ông Cậy sẽ xây thêm vài ngôi nhà nhỏ bao quanh ngôi nhà sàn để phục vụ khách lưu trú.
Cũng giống như gia đình ông Cậy, gia đình ông Nguyễn Văn Huân ở thôn Hạ Thành, xã Phương Độ tuy mới làm du lịch cách đây vài tháng nhưng nhà cửa lúc nào cũng sạch sẽ, gọn gàng, đầy đủ những vật dụng thiết yếu. Tuy mới hoạt động, nhưng gia đình ông Huân đã có những ngày đón đoàn khách lên tới 30 người, thu nhập có ngày lên tới gần 1 triệu đồng.
Ngoài việc đón khách, gia đình ông Nguyễn Văn Huân còn trưng bày và bán các sản phẩm thủ công truyền thống. Ông Huân chia sẻ “Những ngày đầu, gia đình chỉ bày lên kệ để trang trí, không nghĩ lại có nhiều khách mua. Việc bán các sản phẩm thủ công truyền thống góp phần quan trọng trong việc bảo tồn, phát triển những nét văn hóa của người Tày chúng tôi”.
Một trong những yếu tố thu hút khách du lịch đến với các làng văn hoá du lịch cộng đồng trên địa bàn T.P Hà Giang, đó là những nếp nhà sàn truyền thống bên cạnh những thửa ruộng bậc thang, cùng với các làn điệu dân ca như: hát then, hát cọi, hát quan làng, hát lượn, tấu nhạc cụ dân tộc và các làn điệu múa, trò chơi dân gian, các lễ hội truyền thống...
Tại thôn Tiến Thắng, xã Phương Thiện, hộ gia đình bà Viên Thị Mô vẫn giữ được nguyên vẹn những nét văn hóa đặc trưng của người Tày. Mỗi khi có khách du lịch đến với gia đình, bà luôn khuyến khích du khách mặc thử trang phục người Tày, ăn những món ăn truyền thống như: thịt treo, thịt mắm chua, lạp xườn, xôi ngũ sắc, cá nướng… Bởi theo bà, “nhập gia tùy tục” thì mới trải nghiệm được hết văn hóa của địa phương.
Ông Hoàng Thế Ngọc - Trưởng phòng Văn hóa và Thể thao T.P Hà Giang cho biết: Việc xây dựng mô hình du lịch cộng đồng trên địa bàn T.P đang mang lại những kết quả khởi sắc. Đời sống của người dân đã và đang từng bước được cải thiện cả về kinh tế và tinh thần. Nhờ du lịch cộng đồng, những nếp nhà, những làng nghề, lễ hội truyền thống... được bảo tồn nguyên vẹn.
Hồng Minh