Châu Á - tâm điểm của thế giới (18/11/2010)

Hội nghị G20 tại Hàn Quốc, Hội nghị thượng đỉnh APEC 18 tại Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh tốc độ phục hồi của nền kinh tế thế giới đang có dấu hiệu chậm lại và thị trường tài chính toàn cầu có những biến động mạnh.

Hội nghị G20 lần đầu tiên được tổ chức tại một quốc gia châu Á là một điển hình sinh động cho nhận thức về sự hợp lực nhằm giải quyết các vấn đề mà không một quốc gia đơn lẻ nào có thể làm được. Nó được ví như cuộc đấu trí cam go nhằm tìm ra những giải pháp hữu hiệu để đưa con tàu kinh tế vượt qua sóng gió với 4 nội dung thảo luận chính: tỷ giá hối đoái, xây dựng mạng lưới an toàn tài chính toàn cầu, cải cách Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và vấn đề phát triển.

Sáng kiến Hàn Quốc là điều được đặc biệt chú ý, nhất là vấn đề phát triển, theo đó các nước phát triển sẽ chuyển từ trợ giúp tài chính sang tăng cường tiềm năng tăng trưởng cho các nước đang phát triển. Trong đó, những nỗ lực vượt qua khủng hoảng của các quốc gia không chỉ thể hiện qua những cuộc tìm kiếm lợi ích đơn lẻ, mà còn bằng những thỏa hiệp cần thiết cho một sự hợp tác rộng lớn; gạt bỏ không ít bất đồng để cùng đối phó với những thách thức kinh tế mang tính toàn cầu.

Đồng thuận Xơ-un nêu rõ 9 lĩnh vực then chốt trong chương trình nghị sự G20 về phát triển, bao gồm cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực, thương mại, đầu tư tư nhân và tạo việc làm, an ninh lương thực, tăng trưởng bền bỉ, khả năng cung cấp tài chính đều khắp, huy động nội lực và chia sẻ kiến thức. Bên cạnh việc hỗ trợ các nước kém phát triển và thu nhập thấp, theo đề xuất của Việt Nam và một số nước đang phát triển tại hội nghị, G20 cũng ghi nhận sự cần thiết hỗ trợ các nước đang phát triển nói chung.

Cùng với đó, Hội nghị APEC 18 đã diễn ra tại Nhật Bản tái khẳng định tầm quan trọng của việc tiếp tục thực hiện các nguyên tắc hiện nay của APEC, nhất trí xây dựng Chiến lược đầu tư APEC dựa trên các nguyên tắc và thông lệ; tạo điều kiện và thúc đẩy, công nhận tầm quan trọng tăng cường liên hệ giữa khu vực tư nhân và các nhà hoạch định chính sách, nhất trí tổ chức cuộc đối thoại công tư về đầu tư của APEC. Hiện APEC chiếm 52,7% GDP thế giới và 44,4% giá trị buôn bán toàn cầu. Do đó, các quyết định của hội nghị sẽ có ảnh hưởng lớn trên phạm vi toàn cầu.

Rõ ràng, hai hội nghị có tầm quan trọng nhất với tương lai nền kinh tế thế giới đã nối tiếp diễn ra ở hai quốc gia của châu lục là sự khảng định từ hệ quả của xu hướng trọng tâm đang chuyển dịch về châu Á. Không thể phủ nhận một thực tế, nhịp đập châu Á đang tiếp sức cho trái tim kinh tế thế giới. Một châu Á - Thái Bình Dương đang vươn dậy và phục hồi mạnh mẽ, đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất sau những tác động kinh hoàng của vòng xoáy khủng hoảng tài chính; đồng thời trở thành động lực tăng trưởng của thế giới đã tạo cho châu lục một vị thế đặc biệt trên trường chính trị và thương mại toàn cầu.

Các bài phát biểu của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trên cương vị Chủ tịch ASEAN tại Hội nghị G20 đã dành được sự quan tâm đặc biệt. Đề xuất của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng về thành lập Mạng lưới G20, trong đó có sự tham dự của ASEAN để trao đổi thông tin, quan điểm về các vấn đề kinh tế,... đã nhận được sự ủng hộ lớn tại diễn đàn. Điều đó khẳng định vai trò, vị thế và uy tín của ASEAN trên bàn cờ địa - kinh tế cũng như thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong hòa nhập với kinh tế thế giới.

Dấu ấn Việt Nam thật rõ nét trong vai trò kết nối chặt chẽ các quốc gia trong khu vực nhằm xây dựng Cộng đồng ASEAN, làm tổ chức này mạnh hơn và đoàn kết hơn. Vị thế của ASEAN và Việt Nam là một dấu ấn đáng nhớ tại G20 này khi đánh dấu sự tham gia tích cực trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế và phát triển toàn cầu.

Sự kiện Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết - một trong năm diễn giả được mời phát biểu trước Hội nghị Cấp cao Doanh nghiệp APEC 2010 càng khẳng định uy tín của Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế quan trọng. Bài phát biểu quan trọng của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã khảng định vai trò của liên kết kinh tế ASEAN tại châu Á - Thái Bình Dương. ASEAN đã trở thành một thực thể chính trị - kinh tế gắn kết, một tổ chức khu vực thành công và phát triển năng động và là đối tác không thể thiếu của các nước và các tổ chức quốc tế, đã mang đến sự hiểu biết sâu sắc hơn về ASEAN và Việt Nam. Điều này một lần nữa làm sâu sắc hơn vai trò chủ động và có trách nhiệm của Việt Nam trong sự kết nối giữa ASEAN và các quốc gia châu Á- Thái Bình Dương và trên trường quốc tế.

Thực tế đã cho thấy, các nước đang phát triển đã và đang có tiếng nói thuyết phục hơn trên bàn cờ quốc tế cả về địa - chính trị lẫn địa - kinh tế. Các cường quốc kinh tế truyền thống đang buộc phải nhìn nhận lại sự áp đặt của mình. Và cán cân quyền lực thế giới đang có sự dịch chuyển tất yếu khi các cường quốc mới nổi khẳng định vị thế tương xứng bằng những đóng góp đáng khích lệ vào sự hồi phục kinh tế thế giới, đã khiến châu Á trở thành tâm điểm chú ý của thế giới.

MINH PHƯƠNG