Ai chịu trách nhiệm thảm họa nhân đạo ở Li-bi (26/05/2011)

Đất nước bị tàn phá và chia cắt, hận thù dân tộc gia tăng. Mỹ và NATO đã thực hiện 2.300 cuộc tấn công bằng tên lửa không kích vào đất nước Li-bi, một đất nước chỉ có hơn 6 triệu dân. NATO vẫn đang thực thi Nghị quyết của LHQ về bảo vệ dân thường, áp đặt lệnh cấm bay và cấm vận vũ khí tại Li-bi. Đã có hơn 1.000 dân thường bị chết, hàng trăm nghìn người bị thương; tài sản, nhà cửa, phố phường, làng xóm tan tác, điêu tàn. 746 nghìn người đã phải rời Li-bi, 38 nghìn người mất nhà cửa, hàng nghìn người bị kẹt tại các khu vực biên giới. Như vậy, gần 1/6 dân số Li-bi phải rơi vào tình trạng khốn cùng.

Trong số hàng nghìn người Li-bi vượt biển Địa Trung Hải tìm đường chạy nạn, không ít người đã bỏ mạng giữa biển khơi. Dù chưa hề có bằng chứng, Trưởng công tố của Tòa án hình sự quốc tế (ICC) M.Ô-cam-pô vừa qua đã yêu cầu tòa án này ban bố lệnh bắt giam và xét xử nhà lãnh đạo Ca-đa-phi cùng các thành viên cấp cao khác của Chính phủ Li-bi, trong đó có ba con trai của ông Ca-đa-phi và giám đốc cơ quan tình báo Li-bi. Vị công tố của ICC, nhân danh công lý, toan tính tiếp tay cho NATO trong âm mưu lật đổ chính quyền của một nước độc lập có chủ quyền, đồng thời tạo ra một tiền lệ hết sức nguy hiểm trong đời sống quốc tế hiện đại. Bản thân phe đối lập ở Li-bi cũng không ủng hộ kế hoạch nêu trên của ICC.

Những gì diễn ra trên đất nước Li-bi trong hơn bốn mươi ngày qua cho thấy Mỹ và NATO đã nhân danh thực hiện Nghị quyết 1973 của LHQ về lập vùng cấm bay để thực hiện những toan tính của mình. Cùng với việc ra tuyên bố lên án hành động của Mỹ và NATO tiến công vào Li-bi là vi phạm, chà đạp lên một quốc gia có chủ quyền, Tổng thống Vê-nê-xu-ê-la, Hu-gô Cha-vết, cũng đã lên án việc NATO sát hại con trai và ba cháu trai của ông Ca-đa-phi, đồng thời kêu gọi LHQ nỗ lực khôi phục hòa bình ở Li-bi và tôn trọng chủ quyền của nước này.

Nhiều nhà phân tích cho rằng, với những mục tiêu đầy toan tính, trong đó có nguồn dầu mỏ của Li-bi mà phương Tây rất thèm muốn, liên quân phương Tây do NATO cầm đầu đang thúc đẩy nhanh chiến dịch lật đổ chính quyền Tơ-ri-pô-li. Cuộc chiến của Mỹ và NATO đối với Li-bi rồi cũng sẽ đến hồi kết. Nhưng hậu quả của cuộc chiến tranh để lại đối với Li-bi, nhất là dân thường là rất lớn và nặng nề. Ai sẽ phải chịu trách nhiệm trước thảm họa nhân đạo trên? Lẽ nào Mỹ và NATO lại có thể làm ngơ trước những hậu quả đối với dân thường?

Những diễn biến ở Li-bi cũng như phản ứng của dư luận quốc tế đã không như mong đợi của phương Tây. Nhiều nước như Nga, Trung Quốc, Na-mi-bi-a, Vê-nê-xu-ê-la, Cu-ba... lên tiếng phản đối chiến dịch quân sự của liên quân ở Li-bi. Cộng đồng quốc tế ủng hộ nguyện vọng chính đáng mà Thủ tướng Li-bi B.An-ma-mu-đi đưa ra trong cuộc gặp đại diện LHQ rằng, Li-bi chấp nhận ngừng bắn cùng với việc NATO chấm dứt các cuộc bắn phá. Li-bi có quyền quyết định các vấn đề nội bộ của mình, xây dựng hệ thống chính trị thông qua đối thoại dân chủ, giải quyết mọi vấn đề bằng con đường thương lượng nhằm đem lại hòa bình, ổn định, thống nhất đất nước và toàn vẹn lãnh thổ.

Đình Anh