Ông Kevin Mc.Carthy trả lời báo giới tại Washington ngày 3-10.
Kevin Mc.Carthy đã đi vào “lịch sử mới” của nước Mỹ ngày 3-10 vừa qua khi trở thành Chủ tịch Hạ viện đầu tiên bị bãi nhiệm trong 234 năm hoạt động của Hạ viện nước này. Bất n.gờ hơn, trong tổng số phiếu quyết định cho ông “về vườn” lại có tới 8 phiếu đến từ đảng Cộng hòa mà ông là thành viên.
Kỷ lục của ông Mc.Carthy còn có thể được bổ sung bởi chính sự kiện bỏ phiếu đưa ông lên làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Sau 15 lần bỏ phiếu kéo dài trong nhiều ngày, hôm 7-1 năm nay, Mc.Carthy mới lên được “ghế nóng” với 216 phiếu ủng hộ và 6 phiếu trắng. Vậy là, đến khi mất chức, ông Mc.Carthy chỉ tại vị được đúng 269 ngày, trở thành Chủ tịch Hạ viện có thời gian nắm giữ chức vụ ngắn thứ 2 trong lịch sử Mỹ. Kỷ lục tại nhiệm ngắn nhất được nắm giữ bởi Nghị sĩ Michael C. Kerr của bang Indiana, người giữ chức vụ Chủ tịch Hạ viện trong 257 ngày. Thế nhưng, ông Kerr qua đời tại văn phòng vào ngày 19-8-1876 chứ không phải bị bãi nhiệm.
Cũng là con số 216, nhưng hôm 3-10 lại là số phiếu truất ông McCarthy. Tại sao trong thời gian ngắn ngủi mà tình thế lại đảo ngược như vậy? Có nhiều lý do để giải thích cho quyết định của các Hạ nghị sĩ của cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ Mỹ.
Đầu tiên phải kể đến cái tên Matt Gaetz - Nghị sĩ của đảng Cộng hòa đứng ra đề xuất bỏ phiếu bãi nhiệm ông McCarthy. Dân biểu bang Florida này chỉ trích cách cựu chủ tịch Hạ viện xử lý cuộc khủng hoảng trần nợ công hồi tháng 6, cho rằng ông Mc.Carthy đã thỏa hiệp với đảng Dân chủ và không theo đuổi những ưu tiên của đảng Cộng hòa về việc giảm chi tiêu ngân sách đến cùng. Về phần mình, ông Mc.Carthy cho rằng động thái trên của ông Gaetz xuất phát từ tư thù. Từ đầu năm 2021, ông Gaetz bị Ủy ban Đạo đức Hạ viện điều tra quanh cáo buộc liên quan đến tình dục và sử dụng sai công quỹ. Dân biểu này trách ông Mc.Carthy đã không can thiệp vào cuộc điều tra trên, thậm chí cho rằng chính cựu Chủ tịch Hạ viện là người đứng sau các cáo buộc. Hồi tháng 1-2023, ông Gaetz đã ngăn cản ông Mc.Carthy làm chủ tịch Hạ viện, khi từ chối bầu cho ông trong 13 lần biểu quyết đầu tiên.
Thế nhưng một mình ông Gaetz không thể làm nên thay đổi. 8 nghị sĩ trong đảng Cộng hòa ủng hộ phế truất ông Mc.Carthy đều có lý do riêng, người thì mất niềm tin, người thì bất mãn với việc ông thỏa thuận về trần nợ công, người thì xung đột đức tin…
Đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện với đa số sít sao 221 - 212 và chỉ cần có 5 người “nổi loạn” là có thể đe dọa quyền lực của ông Mc.Carthy trong trường hợp tất cả các thành viên Dân chủ tại Hạ viện cùng bỏ phiếu truất.
Đảng Cộng hòa Mỹ sẽ lại phải sớm họp để bầu ra Chủ tịch Hạ viện mới, một trong những nhân vật đã được giới thiệu cho vị trí này là cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dù đó là ai thì chính trường Mỹ cũng đang trong cơn sóng gió lớn, ảnh hưởng tiêu cực tới các quyết sách của chính quyền Tổng thống Joe Biden.
Nam Long