Mỏi mắt trông chờ…
Theo ông Tình, năm 1992 gia đình ông được giao 2 mảnh đất tại Khu vực 569 (thôn Lai Sơn, xã Bắc Sơn) với tổng diện tích là 12.894m2. Năm 1998, diện tích trên được UBND huyện Sóc Sơn cấp GCN. Mảnh đất thứ nhất mang tên bà Hà Thị Chúc (thửa số 08, tờ bản đồ số 08) diện tích 7.510m2, số GCN K142287, số thứ tự cấp sổ 01608). Mảnh đất thứ 2, mang tên ông Nguyễn Văn Tình (thửa số 23, tờ bản đồ số 02), diện tích 5.384m2, số GCN K142286, số thứ tự cấp sổ 10610). Nhưng đến nay vợ chồng ông Tình, bà Chúc vẫn chưa nhận được GCN!
Năm 2004, gia đình ông Tình, bà Chúc cho ông Trần Bá Tấn (thôn Thạch Lỗi, xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn) thuê 11.600m2 để hạ mặt bằng lấy đất sản xuất gạch thủ công, thời gian là 6 năm với giá 110 triệu đồng. Gia đình ông Tình nộp “phí” khai thác đất số tiền 18.800.000 đồng cho UBND xã Bắc Sơn. Tuy nhiên, khi nộp tiền được ghi “lách” thành… “Thu đóng góp xây dựng địa phương”... Đến năm 2011, do hết hợp đồng, giữa ông Tấn và gia đình ông Tình, bà Chúc lập biên bản (viết tay) trả đất, theo đó ông Tấn đã trả lại toàn bộ diện tích trên cho hộ ông Tình, bà Chúc… Ít lâu sau, ông Tình, bà Chúc thấy Công ty gốm Bắc Sơn xây dựng trên thửa đất của mình, nên đã ra giữ đất, dẫn đến tranh chấp…
Lỗi tại quá khứ!
Tìm hiểu nguyên nhân, ông Nguyễn Thạch Bỉnh - Chuyên viên Phòng TNMT huyện Sóc Sơn khẳng định: Các số liệu về số thửa, diện tích, số GCN… như trình bày của hộ ông Tình đều khớp với sổ lưu của ngành. Khi kiểm tra hồ sơ lưu về thửa đất thì đã bị thất lạc, nhưng sổ theo dõi cấp GCN vẫn có tên ông Tình và bà Chúc. Việc này chứng tỏ mảnh đất của họ đã được cấp GCN!
Trả lời PV về sự việc trên, ông Trần Đình Cường - Phó chủ tịch UBND xã Bắc Sơn cho rằng: Toàn bộ Khu vực 569 trước đây là đất do Đoàn 569 (Tổng cục Hậu cần - Bộ Quốc phòng) quản lý và sử dụng sản xuất gạch, từ năm 1983 đến 1985, đã bàn giao lại cho địa phương và sau đó người dân tự ý ra canh tác. “Thực tế toàn bộ khu vực này đều là đất công” - ông Cường nói.
Tuy nhiên, khi được hỏi, nếu xác định là đất công tại sao gia đình ông Tình, bà Chúc vẫn được cấp sổ đỏ? Ông Cường không thể lý giải nổi.
Theo ông Cường thì khi có đơn thư vào năm 2011, chính quyền xã đã kiểm tra hồ sơ lưu về cấp GCN nhưng không thấy hồ sơ cấp GCN của ông Tình, bà Chúc. Ông Cường cũng cho rằng trường hợp ông Tình, bà Chúc không phải cá biệt vì tại thôn Đồng Trống (cùng xã Bắc Sơn) còn có tới 17 hộ dân cũng bị thất lạc GCN.
Như vậy, câu hỏi đặt ra ở đây là: Nếu không có xác nhận của chính quyền - vợ chồng bà Chúc, ông Tình có thể tự “vẽ” ra các số liệu của 2 mảnh đất như đã nói ở trên?
Cũng trong buổi làm việc với chúng tôi, ông Nguyễn Đức Việt - Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Bắc Sơn (nguyên Phó chủ tịch xã) cho biết: Sau khi Đoàn 569 trả lại đất, do chính quyền buông lỏng quản lý nên người dân tự ra canh tác, mua bán trao tay để làm gạch thủ công.
Tuy vậy khi chúng tôi tìm hiểu vụ việc này, chính quyền xã Bắc Sơn luôn cho là đất công nhưng không hiểu sao ngày 25-7-2016, UBND xã Bắc Sơn còn có công văn (số 98/UBND) gửi Báo Hà Nội mới đề nghị đăng thông tin cấp lại GCN bị thất lạc của hộ gia đình bà Chúc?
Theo đó, Văn bản số 98 của UBND xã Bắc Sơn nêu: UBND xã Bắc Sơn đang thụ lý hồ sơ xin cấp lại GCN bị thất lạc của bà Hà Thị Chúc. Thông tin liên quan đến GCN số: K142287, số vào sổ cấp GCN: 01608, do UBND huyện Sóc Sơn cấp ngày 25-3-1998, cho thửa đất số 08, tờ bản đồ số 08, diện tích ghi trên GCN là 7.510m2 (đất ở 1.200m2, đất vườn 6.310m2). Địa chỉ thửa đất ở thôn Lai Sơn, xã Bắc Sơn…
Khi được hỏi về câu chuyện quản lý đất đai, hồ sơ địa chính và việc cấp GCN cho người dân, ông Nguyễn Thạch Bỉnh - Chuyên viên Phòng TNMT Sóc Sơn cho rằng: Giai đoạn năm 1998, việc quản lý hồ sơ đất và cấp GCN cho người dân chưa quy củ, khoa học nên rất nhiều trường hợp bị thất lạc. Lỗi ở đây là do quá khứ!
“Hé lộ” sai phạm sau tranh chấp…
Theo tài liệu PV thu thập được, năm 2010, UBND xã Bắc Sơn giới thiệu địa điểm để Nhà máy gạch tuynel Bắc Sơn xây dựng xưởng sản xuất. Trong đó có một phần diện tích đất của gia đình ông Tình, bà Chúc… Đến ngày 22-4-2013, Sở Quy hoạch kiến trúc (QHKT) Hà Nội chính thức có văn bản chấp thuận quy hoạch mặt bằng tổng thể Dự án Nhà máy gạch tuynel của Công ty Bắc Sơn.
Trước đó, UBND T.P Hà Nội có văn bản chấp thuận (Công văn số 3637/UBND-XD ngày 16-5-2012) đề xuất Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy sản xuất gạch của Công ty này với diện tích sử dụng đất khoảng 4,84ha. Đến ngày 2-4-2014, UBND T.P Hà Nội chính thức có quyết định thu hồi (QĐ số 1753/QĐ-UB) 50.280m2 đất cho Công ty Bắc Sơn thuê để xây dựng Nhà máy gạch.
Trong quyết định thu hồi và cho thuê đất của T.P Hà Nội cũng nêu rõ tại mục 5, Điều 2 là Công ty gốm Bắc Sơn có trách nhiệm liên hệ với “Sở Xây dựng để được hướng dẫn và thực hiện thủ tục xây dựng theo qui định”.
Tuy nhiên, trao đổi với PV qua điện thoại, một lãnh đạo Công ty gốm Bắc Sơn cho biết: Dự án đã được khởi công xây dựng từ năm 2011, đến năm 2013 thì đi vào hoạt động…
Như vậy có thể nói có sự sai phạm ở Dự án này. Phía doanh nghiệp hoặc chính quyền, cơ quan chức năng đã …“tiền trảm hậu tấu” - hay nói cách khác là hợp thức hóa cho sai phạm ở Dự án? Điều này càng được khẳng định khi trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Văn Toán - Phó phòng TNMT huyện Sơn Sơn khẳng định: Trước đây, Sở TNMT Hà Nội đã thanh kiểm tra việc sử dụng đất đai tại khu vực này và phát hiện có những sai phạm. Thế nhưng không hiểu sao phía Sở vẫn có kiến nghị đề xuất cho hợp thức hóa Dự án này - ông Toán đặt câu hỏi?
Bài và ảnh: Doanh Chính