Quan hệ liên Triều: Năm mới, khởi đầu mới (25/01/2011)

Nhận định này ngày càng được củng cố thêm bằng chứng khi mới đây Hàn Quốc và Triều Tiên đã liên lạc với nhau trong khoảng 10 phút thông qua kênh liên lạc Hội Chữ thập đỏ ở làng đình chiến Bàn Môn Điếm. Lần liên lạc trực tiếp đầu tiên giữa hai miền kể từ sau vụ đấu pháo ở khu vực đảo Yeonpyeong (Hàn Quốc) tháng 11-2010, được xem là động thái tích cực trong bối cảnh Triều Tiên đã "chìa cành ô liu" khi mong muốn Xơ-un tiến hành các cuộc đối thoại trực tiếp để hóa giải bất đồng.

Trong thời gian gần đây, CHDCND Triều Tiên liên tiếp đưa ra những động thái mang tính hòa giải và kêu gọi đàm phán nhằm xoa dịu căng thẳng và đưa mối quan hệ liên Triều quay trở lại con đường của sự hòa giải và hợp tác. Qua đó, CHDCND Triều Tiên kêu gọi các nhà lãnh đạo Hàn Quốc cần chấm dứt thái độ “khiêu khích” cũng như sử dụng những lời lẽ có khả năng dẫn đến xung đột, đồng thời kêu gọi Xơ-un cần đưa ra phản ứng tích cực trước những lời kêu gọi đối thoại. Bởi theo Bình Nhưỡng, duy trì bầu không khí căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên sẽ không mang lại lợi ích gì cho cả phía CHDCND Triều Tiên và Hàn Quốc mà sẽ chỉ đe dọa đến tương lai của dân tộc Triều Tiên cũng như phá hoại hòa bình và sự ổn định của khu vực Đông Bắc Á.

Có thể nói với đề xuất này, trước hết, Bình Nhưỡng mong muốn cải thiện quan hệ liên Triều để giải quyết các vấn đề kinh tế trong nước. Về mặt đối ngoại, bằng thông điệp đang nỗ lực cải thiện quan hệ với Xơ-un, Bình Nhưỡng cũng muốn tạo một bầu không khí thuận lợi cho việc nối lại đàm phán 6 bên.

Không còn giữ thái độ khăng khăng Triều Tiên là "kẻ thù" và đe dọa nghiêm trọng nền an ninh, Xơ-un đã chấp thuận đề xuất trên của Bình Nhưỡng khi hối thúc hai bên cần tiến hành các cuộc đàm phán riêng giữa các quan chức cấp cao chính phủ để thảo luận vấn đề phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Với Hàn Quốc, giải trừ vũ khí hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên là một vấn đề thiết yếu với an ninh trong khu vực, song điều quan trọng hơn vẫn là thái độ hợp tác thiện chí và sự chân thành trong những bước đi của Bình Nhưỡng.

Mặc dù sắp tới hai bên mới thông qua nội dung cũng như lịch trình cụ thể cho các cuộc gặp, nhưng ngay lập tức động thái trên đã nhận được sự ủng hộ tích cực của dư luận thế giới. Với các bên liên quan trong tiến trình đàm phán sáu bên, đặc biệt là Mỹ, sự kiện này được nhìn nhận như một bước tiến trên bán đảo Triều Tiên sau hơn một năm chìm trong đối đầu căng thẳng.

Các cuộc đàm phán quân sự liên Triều sắp tới là dấu hiệu "đáng hoan nghênh và tích cực". Cùng việc kêu gọi Triều Tiên tiếp tục có "các bước đi có ý nghĩa" để cải thiện quan hệ liên Triều, dự kiến trong những ngày tới, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản bày tỏ hy vọng, quan hệ giữa hai miền Triều Tiên sẽ sớm được cải thiện thông qua đối thoại và sẽ có cuộc thảo luận thẳng thắn để có thể nối lại các cuộc đàm phán 6 bên.

Cho dù vụ chìm tàu chiến Cheonan cũng như vụ đấu pháo năm ngoái vẫn được xem là một trở ngại đối với cuộc đàm phán quân sự cấp cao, nhưng cuối cùng thời gian biểu cho cuộc gặp quân sự trù bị và đàm phán quân sự cấp cao liên Triều đã được Bộ trưởng Quốc phòng Triều Tiên Kim Yong-chun ấn định vào cuối tháng này và đầu tháng 2 tới trong thư gửi Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Kim Kwan-jin cuối tuần qua. Nếu thuận buồm xuôi gió, đây sẽ là cuộc tiếp xúc quan trọng cấp cao đầu tiên giữa hai miền Triều Tiên trong nhiều năm qua. Đây là diễn biến mới nhất trong quan hệ liên Triều vốn mỏng manh, nhạy cảm, nơi tồn tại cả sự căng thẳng về mặt quân sự lẫn những hy vọng bắt đầu chớm nở về mối quan hệ tốt đẹp hơn trong tương lai. Hội nghị quân sự cấp cao liên Triều thực sự diễn ra thì đó sẽ là một sự khởi đầu mới đầy lạc quan trong năm 2011.

Đối thoại và giải quyết vấn đề qua con đường ngoại giao là xu thế và mong muốn của các bên, đặc biệt các nước trong khu vực. Và từ hạ nhiệt đến việc đưa quan hệ hai bên trở lại như trước cũng như thúc đẩy tiến trình đàm phán 6 bên về vấn đề hạt nhân còn là cả một vấn đề đòi hỏi nỗ lực của tất cả các bên. Với những gì đang diễn ra, dư luận thế giới có quyền hy vọng về một bán đảo Triều Tiên phi hạt nhân hóa trong tương lai.

Đình Anh