CCB Phạm Văn Hưng trao đổi với PV bên căn nhà đã bị tháo dỡ, đập hết mái ngói.
Bị chủ nợ thu hồi nợ không tuân thủ quy định của pháp luật, gia đình CCB Phạm Văn Hưng, trú tại thôn 5A, xã Ea Hiao, huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk đã lâm vào cảnh cùng quẫn. Tài sản mấy chục năm gia đình tích cóp có nguy cơ mất trắng, ông Hưng đã hai lần tìm đến cái chết vì quá uất ức, rất may được người thân phát hiện cứu kịp thời.
Từ hợp đồng chuyển nhượng quyền sự dụng đất không hợp lệ
Xác minh đơn thư của CCB Phạm Văn Hưng, ông sinh năm 1968, ở xã Đông Xuyên (Tiền Hải, Thái Bình), năm 1986 ông nhập ngũ, đến năm 1992, khi đang là cán bộ của Kho K890 (Cục Quân khí - Tổng cục Kỹ thuật) ông Hưng về phục viên với cấp hàm Thiếu úy. Năm 1996, ông và vợ là bà Vũ Thị Lán, sinh năm 1970; cùng 2 con Phạm Văn Hiếu, sinh năm 1991, Phạm Thị Lành, sinh năm 1992 rời quê hương Thái Bình vào thôn 5A, xã Ea Hiao (Ea H’leo, Đắk Lắk) để lập nghiệp. Năm 1998, vợ chồng ông sinh thêm người con gái thứ ba là Phạm Thị Thu Trang.
Trong quan hệ làm ăn, ngày 7-11-2016, vợ chồng CCB Hưng có vay của ông Lê Vĩnh Tiến, sinh năm 1960, Giám đốc HTX Thương mại - Dịch vụ Thành Công, trú tại thôn 7, xã Ea Ral, huyện Ea H’leo khoản tiền 400 triệu đồng, lãi suất 1%/tháng, thời gian vay 12 tháng (tức đến ngày 7-11-2017), lãi suất trả theo quý.
Để vay được tiền, gia đình ông Hưng thế chấp cho HTX Thương mại - Dịch vụ Thành Công 1 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) số R278364, thửa đất số 59, tờ bản đồ 14, xã Ea Hiao, cấp ngày 16-1-2001, diện tích 9.120m2 đất trồng cà phê và cây ăn quả; trên đất có nhà ở và các công trình khác của gia đình ông Hưng. Tính đến ngày 25-5-2021, tổng số tiền mà gia đình ông Hưng nợ ông Tiến cả gốc lẫn lãi và khoản tiền 250 triệu đồng, vợ ông Hưng nợ người thân ông Tiến là 816 triệu đồng.
Ngày 22-2-2021, với lý do gia đình ông Hưng không trả khoản nợ 816 triệu đồng, ông Tiến yêu cầu vợ chồng ông Hưng, bà Lán, cùng con gái Phạm Thị Thu Trang ký vào 2 bản hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng 2 thửa đất gồm: Thửa đất 9.112m2 và thửa đất có Giấy chứng nhận QSDĐ số BQ590444, số 142, tờ bản đồ 14, xã Ea Hiao, cấp ngày 25-2-2014, diện tích 4.492m2 đất trồng cây lâu năm. Cả 2 bản hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ này được lập tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Thị Hương Thùy (nay là Văn phòng Công chứng Phạm Văn Quế), địa chỉ 535 Giải Phóng, tổ dân phố 12, thị trấn Ea Drăng, huyện Ea H’leo.
Được biết, vào thời điểm tạo lập tài sản là 2 thửa đất nêu trên (năm 2001 và 2014), hộ ông Hưng có tổng cộng 5 nhân khẩu, gồm 2 vợ chồng ông và 3 người con. Nhưng khi làm hợp đồng chuyển nhượng (ngày 22-2-2021) chỉ có 3 thành viên ký vào hợp đồng, 2 người con còn lại là Phạm Văn Hiếu, sinh năm 1991 và Phạm Thị Lành, sinh năm 1992, chuyển khẩu từ tỉnh Thái Bình vào xã Ea Hiao (Ea H’leo, Đắk Lắk) năm 1996 đã không ký vào cả 2 bản hợp đồng. Trao đổi với chúng tôi, Phạm Văn Hiếu khẳng định: “Sở dĩ Hiếu và em gái Phạm Thị Lành thấy rõ sự bất hợp lý. Vì 2 thửa đất của gia đình có giá trị hơn 3 tỷ đồng, mà gia đình ông Tiến lại ngang nhiên khấu trừ cho khoản nợ 816 triệu đồng!”. Như vậy 2 bản hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ trên lập tại Văn phòng Phạm Văn Quế là không hợp lệ, sai quy định khi thiếu 2 chữ ký của 2 thành viên trong gia đình ông Hưng, thời điểm lập hợp đồng, cả 2 thành viên này đã đủ 15 tuổi.
Luật sư Lê Xuân Anh Phú - Công ty Luật Thành Công (Đoàn Luật sư Đắk Lắk) cho rằng: Tại Khoản 1, Điều 64, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định, Người có tên trên Giấy chứng nhận hoặc người được ủy quyền chỉ được thực hiện việc ký hợp đồng, văn bản giao dịch về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất khi đã được các thành viên trong hộ gia đình sử dụng đất đồng ý bằng văn bản và văn bản đó đã được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Trường hợp, nêu trên, các thành viên gia đình ông Hưng không tham gia giao dịch có quyền khởi kiện đến Tòa án Nhân dân huyện Ea H’leo, để yêu cầu Tòa án tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu và giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu”.
Thế nhưng, dựa trên các bản hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ không hợp lệ, ngày 10-3-2021, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Ea H’leo đã xác nhận chuyển QSDĐ 2 thửa đất của hộ ông Hưng sang cho ông Lê Vĩnh Tiến và vợ là bà Nguyễn Thị Thùy Dung(!).
Đến hành vi đòi nợ theo kiểu lấy được
Căn cứ vào 2 Giấy chứng nhận QSDĐ đã được xác nhận quyền sở hữu, ngày 21-5-2021, ông Tiến lập bản “Hợp đồng giao khoán” chăm sóc cây trong rẫy của 2 thửa đất trên cho gia đình ông Hưng và kèm theo Phụ lục hợp đồng lập cùng ngày với thời hạn 1 năm, từ 21-5-2021 đến 21-5-2022. Mỗi năm, hộ ông Hưng phải trả cho ông Tiến 200 triệu đồng và trả cho đến khi đủ 816 triệu đồng thì quyền sở hữu 2 thửa đất thuộc về hộ ông Hưng. Ngày 16-11-2022, với lý do ông Hưng chậm trả khoản tiền 200 triệu đồng/năm như trong “Hợp đồng giao khoán”, ông Tiến đã “Hợp đồng công việc” với ông Đỗ Đức Lực, sinh năm 1985, trú thôn 4, xã Ea Ral, huyện Ea H’leo chăm sóc cây trồng và xua đuổi người lạ (thực tế là đuổi gia đình CCB Hưng) ra khỏi 2 thửa đất đã đứng tên ông Tiến. Trong “Hợp đồng công việc”, ông Lực còn được “quyền” thuê thêm người vào giúp đỡ công việc khi thấy cần thiết.
Ngày 5-8-2023, làm việc với chúng tôi, ông Lê Vĩnh Tiến khẳng định và cung cấp văn bản việc ông “Hợp đồng công việc” với ông Đỗ Đức Lực. Và thực tế, ông Đỗ Đức Lực đã tổ chức 2 lần đưa người vào nhà, rẫy gia đình CCB Hưng đang quản lý sử dụng để đập phá mái ngói của căn nhà ông Hưng đang ở, nhổ bỏ cây trồng, nhổ trụ tiêu mang đi. Ngày 5-8-2023, làm việc với chúng tôi, vợ chồng CCB Hưng bức xúc kể lại những lần gia đình bị người của ông Tiến phá nhà, hủy hoại cây trồng, gây nhiều thiệt hại: “Lần thứ nhất vào ngày 16-11-2022, người của ông Tiến thuê đã chặt bỏ cây, nhổ mang đi 700 trụ tiêu, 300 gốc chanh dây. Lần thứ hai, ngày 20-2-2023, nhóm người ông Tiến thuê tiếp tục phá cửa nhà, đập mái ngói và hủy hoại nhiều tài sản khác; đồng thời lấy đi 112 triệu đồng. Trong đó, lần thứ hai có sự chứng kiến, lập biên bản hiện trường của Công an xã Ea Hiao”.
Giải quyết đơn thư của CCB Hưng, ngày 24-6-2023, Công an huyện Ea H’leo có Thông báo số 251/TB-CQĐT về giải quyết nguồn tin tội phạm và ngày 14-7-2023, Công an huyện Ea H’leo ban hành Quyết định số 02/QĐ-CQĐT (ĐTTH) về giải quyết khiếu nại đã quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết nguồn tin tội phạm đối với tin báo của gia đình tôi. Lý do “Thông tin tài sản đề nghị định giá không đầy đủ (không có nhãn hiệu sản xuất, không có thông tin năm sử dụng, không có thông số kỹ thuật cụ thể). Vì vậy, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng huyện Ea H’leo không tiến hành định giá theo quy định.
Xem xét vụ việc và kết quả giải quyết của Công an huyện Ea H’leo, ngày 27-7-2023, Ban Nội chính Tỉnh ủy Đắk Lắk có Công văn số 757-CV/BNCTU, về chuyển xử lý đơn của công dân tới Công an huyện Ea H’leo. Trong công văn, Ban Nội chính Tỉnh ủy Đắk Lắk cho rằng Thông báo số 251/TB-CQĐT về giải quyết nguồn tin tội phạm của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Ea H’leo mới chỉ thụ lý giải quyết đối với nội dung có dấu hiệu “Hủy hoại tài sản hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” xảy ra ngày 20-2-2023, chưa giải quyết các nội dung còn lại như có hành vi gian dối trong giao dịch cho vay tiền nhưng chuyển thành hợp đồng sang nhượng QSDĐ và tố giác Văn phòng Công chứng Phạm Văn Quế chứng thực hợp đồng chuyển nhượng đất sai quy định.
Luật sư Lê Xuân Anh Phú cho rằng: Tài sản trên thuộc quyền ở hữu chung của hộ gia đình ông Hưng chứ không phải của cá nhân ông Hưng. Do đó, về mặt giá trị pháp lý của Hợp đồng giao khoán chăm sóc cây trong rẫy cần phải được xem xét lại. Ngoài ra, ông Hưng còn tố giác hành vi chiếm đoạt số tiền112 triệu đồng nhưng cũng chưa được Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Ea H’leo đề cập, xác minh, xử lý là chưa toàn diện, đầy đủ. Đối với vấn đề có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp trong hoạt động định giá tài sản và hoạt động xử lý tin báo về tội phạm ông Hưng và gia đình có thể trình báo đến Cục điều tra Viện kiểm sát Nhân dân Tối cao để được xem xét, xác minh xử lý theo quy định.”.
Từ điều tra trên thực tế, chúng tôi cho rằng, các cơ quan chức năng của huyện Ea H’leo và tỉnh Đắk Lắk cần vào cuộc xác minh tính pháp lý để hủy bỏ giá trị 2 Hợp đồng chuyển nhượng đất được lập tại Văn phòng Công chứng Phạm Văn Quế trong việc chuyển nhượng 2 thửa đất từ hộ CCB Hưng sang hộ ông Tiến. Xác lập lại quyền sử dụng đất và tài sản trên 2 thửa đất cho hộ CCB Hưng. Làm rõ việc ông Lê Vĩnh Tiến tổ chức “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản”, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của gia đình CCB Phạm Văn Hưng.
Bài và ảnh: Thành Nam